پرش به محتوا

جامع التصانيف الحديثة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'شيخ احمد آل كاشف الغطا' به 'شيخ احمد آل كاشف الغطا ')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۵۵: خط ۵۵:




در مقدمه، ضمن بيان نكاتى پيرامون كتاب، به اين نكته اشاره شده است كه اولين كسى كه اقدام به تهيه فهرستى از كتب عربى نمود، ابوالفرج بن النديم الوراق بغدادى بوده كه اثر خويش تحت عنوان «كتاب الفهرست» را در قرن چهارم هجرى، تدوين نمود <ref>مقدمه، ج1، ص2</ref>.
در مقدمه، ضمن بيان نكاتى پيرامون كتاب، به اين نكته اشاره شده است كه اولين كسى كه اقدام به تهيه فهرستى از كتب عربى نمود، ابوالفرج بن النديم الوراق بغدادى بوده كه اثر خويش تحت عنوان «كتاب الفهرست» را در قرن چهارم هجرى، تدوين نمود <ref>مقدمه، ج1، ص2</ref>


جلد اول، در يازده قسم تقسيم شده و هر قسم، به معرفى نوع خاصى از كتب و نويسندگان آن، اختصاص يافته است. اين اقسام به ترتيب عبارتند از:
جلد اول، در يازده قسم تقسيم شده و هر قسم، به معرفى نوع خاصى از كتب و نويسندگان آن، اختصاص يافته است. اين اقسام به ترتيب عبارتند از:


قسم اول: كتب تاريخ، تراجم، جغرافيا و سفرنامه‌ها كه از جمله آن‌ها مى‌توان به كتب زير اشاره نمود: «الآثار الباقية عن القرون الخالية»، اثر ابوريحان خوارزمى بيرونى كه اولين بار در سال 1876م، به چاپ رسيد؛ «آثار العمارة في أجداث سقارة» تأليف حسن افندى شوقى؛ «الآداب العربية في القرن التاسع عشر» اثر اب لويس شيخو اليسوعى؛ «أديان العرب في الجاهلية»، نوشته استاد قاضى محمد نعمان الجارم؛ «أشهر مشاهير أدباء الشرق» اثر محمد محمد عبدالفتاح و... <ref>متن كتاب، ج1، ص4</ref>.
قسم اول: كتب تاريخ، تراجم، جغرافيا و سفرنامه‌ها كه از جمله آن‌ها مى‌توان به كتب زير اشاره نمود: «الآثار الباقية عن القرون الخالية»، اثر ابوريحان خوارزمى بيرونى كه اولين بار در سال 1876م، به چاپ رسيد؛ «آثار العمارة في أجداث سقارة» تأليف حسن افندى شوقى؛ «الآداب العربية في القرن التاسع عشر» اثر اب لويس شيخو اليسوعى؛ «أديان العرب في الجاهلية»، نوشته استاد قاضى محمد نعمان الجارم؛ «أشهر مشاهير أدباء الشرق» اثر محمد محمد عبدالفتاح و... <ref>متن كتاب، ج1، ص4</ref>


در قسم دوم، كتب ادبيات، انشاء، بلاغت، تدريس لغت و معاجم معرفى گرديده است. برخى از اين كتب عبارتند از: «آمال المحبين»، تأليف محمد يوسف المدرك؛ «أحاديث الشباب»، به قلم محمد افندى حسن غانم؛ «الأدب الجديد و كلمات في الشعر و الشاعر»، اثر حسن صالح الجداوى؛ «الأدب العصري في العراق العربي»، تأليف رفائيل بطى؛ «بلاغت العرب في القرن العشرين»، جمع‌آورى‌شده توسط محيى‌الدين رضا؛ «جامع التواريخ»، اثر قاضى ابوعلى التنوخى و...<ref>همان، ص37</ref>.
در قسم دوم، كتب ادبيات، انشاء، بلاغت، تدريس لغت و معاجم معرفى گرديده است. برخى از اين كتب عبارتند از: «آمال المحبين»، تأليف محمد يوسف المدرك؛ «أحاديث الشباب»، به قلم محمد افندى حسن غانم؛ «الأدب الجديد و كلمات في الشعر و الشاعر»، اثر حسن صالح الجداوى؛ «الأدب العصري في العراق العربي»، تأليف رفائيل بطى؛ «بلاغت العرب في القرن العشرين»، جمع‌آورى‌شده توسط محيى‌الدين رضا؛ «جامع التواريخ»، اثر قاضى ابوعلى التنوخى و...<ref>همان، ص37</ref>


در قسم سوم، با كتاب‌هاى اخلاق، تهذيب، ترجمه و تدبير منزل آشنا خواهيم شد. برخى از اين كتاب‌ها، عبارتند از: «الآفات الاجتماعية و علاجها»، اثر تولستوى روسى، ترجمه محمدرضا امين؛ «الأخلاق» اثر نويسنده‌اى انگليسى به نام صموئيل سميلز، تعريب محمد الصادق حسين؛ «تاريخ التربية من فجر التاريخ إلى الآن»، اثر عبدالله افندى مشنوق و... <ref>همان، ص60</ref>.
در قسم سوم، با كتاب‌هاى اخلاق، تهذيب، ترجمه و تدبير منزل آشنا خواهيم شد. برخى از اين كتاب‌ها، عبارتند از: «الآفات الاجتماعية و علاجها»، اثر تولستوى روسى، ترجمه محمدرضا امين؛ «الأخلاق» اثر نويسنده‌اى انگليسى به نام صموئيل سميلز، تعريب محمد الصادق حسين؛ «تاريخ التربية من فجر التاريخ إلى الآن»، اثر عبدالله افندى مشنوق و... <ref>همان، ص60</ref>


كتاب‌هاى مربوط به شعر و شعرا و ديوان‌هاى شعرى، اغانى، ازجال و علم عروض و قافيه، در قسم چهارم نام برده شده است كه به‌عنوان نمونه مى‌توان «الآداب العصر في شعراء الشام و العراق و مصر»، اثر سعد ميخائيل؛ «آلام و آمال»، تصنيف مكاوى يعقوب عبدالعزيز؛ «أعجب العجب من أحوال العرب»، به قلم سيد مصطفى صادق الرافعى؛ «جمهرة أشعار العرب»، اثر ابوزيد القرشى؛ «الدرر المنتقاة لأجل المحفوظات»، تأليف [[امین، محسن|سيد محسن امين]]؛ «ديوان ابن سهل اندلسى»، اثر احمد حسين القرنى؛ «شرح القصائد العشر»، نوشته ابوزكريا يحيى تبريزى و «الشوقيات»، اثر احمد شوقى را نام برد <ref>همان، ص70</ref>.
كتاب‌هاى مربوط به شعر و شعرا و ديوان‌هاى شعرى، اغانى، ازجال و علم عروض و قافيه، در قسم چهارم نام برده شده است كه به‌عنوان نمونه مى‌توان «الآداب العصر في شعراء الشام و العراق و مصر»، اثر سعد ميخائيل؛ «آلام و آمال»، تصنيف مكاوى يعقوب عبدالعزيز؛ «أعجب العجب من أحوال العرب»، به قلم سيد مصطفى صادق الرافعى؛ «جمهرة أشعار العرب»، اثر ابوزيد القرشى؛ «الدرر المنتقاة لأجل المحفوظات»، تأليف [[امین، محسن|سيد محسن امين]]؛ «ديوان ابن سهل اندلسى»، اثر احمد حسين القرنى؛ «شرح القصائد العشر»، نوشته ابوزكريا يحيى تبريزى و «الشوقيات»، اثر احمد شوقى را نام برد <ref>همان، ص70</ref>


در قسم پنجم، كتاب‌هاى دينى اسلامى معرفى گرديده است كه برخى از آن‌ها عبارتند از: «الإبداع في مضار الابتداع»، اثر شيخ على محفوظ؛ «إبصار العين في أنصار الحسين»، نوشته شيخ محمد الشيخ طاهر السماوى؛ «أحسن الأحاديث في أحكام المواريث»، به قلم [[کاشف‌الغطاء، احمد|شيخ احمد آل كاشف الغطا]] ؛ «إرشاد القلوب» كه در مناقب حضرت على(ع) و كرامات و معجزات ايشان، به قلم شيخ حسن ابن ابوحسن ديملى، از رجال قرن هفتم و هشتم هجرى نوشته شده است؛ «إعجاز القرآن و البلاغة النبوية»، اثر مصطفى صادق الرافعى؛ «تاريخ التشريع الإسلامي»، تأليف محمد بك الخضرى و... <ref>همان، ص82</ref>.
در قسم پنجم، كتاب‌هاى دينى اسلامى معرفى گرديده است كه برخى از آن‌ها عبارتند از: «الإبداع في مضار الابتداع»، اثر شيخ على محفوظ؛ «إبصار العين في أنصار الحسين»، نوشته شيخ محمد الشيخ طاهر السماوى؛ «أحسن الأحاديث في أحكام المواريث»، به قلم [[کاشف‌الغطاء، احمد|شيخ احمد آل كاشف الغطا]] ؛ «إرشاد القلوب» كه در مناقب حضرت على(ع) و كرامات و معجزات ايشان، به قلم شيخ حسن ابن ابوحسن ديملى، از رجال قرن هفتم و هشتم هجرى نوشته شده است؛ «إعجاز القرآن و البلاغة النبوية»، اثر مصطفى صادق الرافعى؛ «تاريخ التشريع الإسلامي»، تأليف محمد بك الخضرى و... <ref>همان، ص82</ref>


قسم ششم، به معرفى كتاب‌هاى دينى مسيحى اختصاص يافته است. كتاب‌هاى «أسمى الدرر»، اثر اسكندر جبرائيل حموى؛ «أغنية عيد الميلاد» تأليف شارل دكنز، تعريب انسه حلا معلوف؛ «تاريخ الكنيسة القبطية»، اثر منسى القمص و «لماذا أنا مسيحي»، نوشته دكتر فرانك كراين از جمله اين كتب مى‌باشد <ref>همان، ص99</ref>.
قسم ششم، به معرفى كتاب‌هاى دينى مسيحى اختصاص يافته است. كتاب‌هاى «أسمى الدرر»، اثر اسكندر جبرائيل حموى؛ «أغنية عيد الميلاد» تأليف شارل دكنز، تعريب انسه حلا معلوف؛ «تاريخ الكنيسة القبطية»، اثر منسى القمص و «لماذا أنا مسيحي»، نوشته دكتر فرانك كراين از جمله اين كتب مى‌باشد <ref>همان، ص99</ref>


قسم هفتم، كتاب‌هايى را در خود جاى داده است كه مربوط به حكمت و فلسفه مى‌باشد كه در ميان آن‌ها، «آراء أناطول فرانس» كه توسط عمر فاخورى از فرانسه به عربى ترجمه شده است؛ «الآراء و المعتقدات»، تأليف گوستاولوبون، ترجمه محمد عادل زعيتر؛ «أصول الفلسفة» كه توسط امين واصف و در علوم فلسفه خمسه (علم النفس، علم الجمال، علم المنطق، علم الأدب و علم ماوراءالطبيعة) نوشته شده است به چشم مى‌خورد <ref>همان، ص104</ref>.
قسم هفتم، كتاب‌هايى را در خود جاى داده است كه مربوط به حكمت و فلسفه مى‌باشد كه در ميان آن‌ها، «آراء أناطول فرانس» كه توسط عمر فاخورى از فرانسه به عربى ترجمه شده است؛ «الآراء و المعتقدات»، تأليف گوستاولوبون، ترجمه محمد عادل زعيتر؛ «أصول الفلسفة» كه توسط امين واصف و در علوم فلسفه خمسه (علم النفس، علم الجمال، علم المنطق، علم الأدب و علم ماوراءالطبيعة) نوشته شده است به چشم مى‌خورد <ref>همان، ص104</ref>


كتاب‌هاى مربوط به قوانين، شرايع، علم سياست و علم اقتصاد نيز در قسم هشتم جاى گرفته است. نام برخى از اين كتاب‌ها، عبارت است از: «أحكام الأراضي»، اثر سيد دعيبس المرّ المحامى؛ «الأحكام الجعفرية في الأحوال الشخصية»، تأليف شيخ عبدالكريم حلى، از علماى عراق؛ «الامتيازات الأجنبية»، به قلم عبدالله افندى مشنوق <ref>همان، ص107</ref>.
كتاب‌هاى مربوط به قوانين، شرايع، علم سياست و علم اقتصاد نيز در قسم هشتم جاى گرفته است. نام برخى از اين كتاب‌ها، عبارت است از: «أحكام الأراضي»، اثر سيد دعيبس المرّ المحامى؛ «الأحكام الجعفرية في الأحوال الشخصية»، تأليف شيخ عبدالكريم حلى، از علماى عراق؛ «الامتيازات الأجنبية»، به قلم عبدالله افندى مشنوق <ref>همان، ص107</ref>


در قسم نهم، با كتاب‌هاى مربوط به علم طب و صحت بدن آشنا خواهيم شد. از جمله اين كتاب‌ها مى‌توان از «أبسط الوسائط الطبية في حفظ الصحة و الإسعافات المنزلية»، تأليف دكتر عثمان لبيب عبده؛ «الإحصائيات الصحية»، اثر دكتر عبدالواحد الوكيل؛ «التدبير العام في الصحة و المرض»، نوشته دكتر محمد رشدى و «وقاية العين و علاجها»، اثر دكتر محمود رياض نام برد <ref>همان، ص115</ref>.
در قسم نهم، با كتاب‌هاى مربوط به علم طب و صحت بدن آشنا خواهيم شد. از جمله اين كتاب‌ها مى‌توان از «أبسط الوسائط الطبية في حفظ الصحة و الإسعافات المنزلية»، تأليف دكتر عثمان لبيب عبده؛ «الإحصائيات الصحية»، اثر دكتر عبدالواحد الوكيل؛ «التدبير العام في الصحة و المرض»، نوشته دكتر محمد رشدى و «وقاية العين و علاجها»، اثر دكتر محمود رياض نام برد <ref>همان، ص115</ref>


كتاب‌هايى كه پيرامون علوم رياضى، زراعت و فنون متنوع نوشته شده، در قسم دهم معرفى گرديده است كه «اختزال الكتابة لمجاراة الخطابة»، تأليف عبدالرزاق عوض؛ «الأسرار الكيمائية»، اثر حسنى افندى يوسف و «التحليل الكيماوي للأراضي»، نوشته عبدالعزيز نصار از جمله آن‌ها مى‌باشد <ref>همان، ص118</ref>.
كتاب‌هايى كه پيرامون علوم رياضى، زراعت و فنون متنوع نوشته شده، در قسم دهم معرفى گرديده است كه «اختزال الكتابة لمجاراة الخطابة»، تأليف عبدالرزاق عوض؛ «الأسرار الكيمائية»، اثر حسنى افندى يوسف و «التحليل الكيماوي للأراضي»، نوشته عبدالعزيز نصار از جمله آن‌ها مى‌باشد <ref>همان، ص118</ref>


«ابن الشيخ أو غرام في الصحراء»، تعريب عمر عبدالعزيز؛ «ابونا سرجيوس و قصص أخرى»، تأليف يوسف اسكندر جريس و «حياة روبنسن كروزي و مخاطراته»، ترجمه أحمد على عباس، از جمله كتاب‌هايى مى‌باشند كه در موضوع قصص و روايات بوده و در آخرين قسم، از آن‌ها نام برده شده است <ref>همان، ص125</ref>.
«ابن الشيخ أو غرام في الصحراء»، تعريب عمر عبدالعزيز؛ «ابونا سرجيوس و قصص أخرى»، تأليف يوسف اسكندر جريس و «حياة روبنسن كروزي و مخاطراته»، ترجمه أحمد على عباس، از جمله كتاب‌هايى مى‌باشند كه در موضوع قصص و روايات بوده و در آخرين قسم، از آن‌ها نام برده شده است <ref>همان، ص125</ref>


در جلد دوم، اسامى كتبى ذكر گرديده كه پس از سال 1927م چاپ شده و نويسنده از ذكر آن‌ها در جلد اول، غافل مانده است.
در جلد دوم، اسامى كتبى ذكر گرديده كه پس از سال 1927م چاپ شده و نويسنده از ذكر آن‌ها در جلد اول، غافل مانده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش