۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مهدی رجایی' به 'مهدی رجایی ') |
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
مؤلف کتاب عبدالواحد آمدی، انگیزه خود را از نگارش این کتاب اینگونه بیان مىکند: | مؤلف کتاب عبدالواحد آمدی، انگیزه خود را از نگارش این کتاب اینگونه بیان مىکند: | ||
چون دیدم جاحظ معتزلی عامی تنها صد جمله کوتاه و بلیغ از امیرالمؤمنین (ع) را گردآوری کرده و آن را «مائة كلمة» نامگذاری کرده است و چون دیدم که این صد کلمه، از دریای جملات بلیغ حضرت بسیار کم است، آستین همت را بالا زده و شروع به گردآوری پارهای از کلمات آن حضرت نمودم؛ بااینهمه آنچه را جمع کردهام جز مشتی آب از یک دریای پهناور نیست<ref>ر.ک: آمدی، عبدالواحد، 1410، ص13؛ رسولی محلاتی، هاشم، ج1، ص22</ref>. | چون دیدم جاحظ معتزلی عامی تنها صد جمله کوتاه و بلیغ از امیرالمؤمنین (ع) را گردآوری کرده و آن را «مائة كلمة» نامگذاری کرده است و چون دیدم که این صد کلمه، از دریای جملات بلیغ حضرت بسیار کم است، آستین همت را بالا زده و شروع به گردآوری پارهای از کلمات آن حضرت نمودم؛ بااینهمه آنچه را جمع کردهام جز مشتی آب از یک دریای پهناور نیست.<ref>ر.ک: آمدی، عبدالواحد، 1410، ص13؛ رسولی محلاتی، هاشم، ج1، ص22</ref>. | ||
محقق کتاب جناب آقای [[درایتی، مصطفی|مصطفی درایتی]]، روایات موجود در کتاب را که به ترتیب الفبایی بوده، برحسب موضوعی مرتب کرده و آن را منتشر نموده است. وی انگیزه خود را از این روش چنین بیان میکند: | محقق کتاب جناب آقای [[درایتی، مصطفی|مصطفی درایتی]]، روایات موجود در کتاب را که به ترتیب الفبایی بوده، برحسب موضوعی مرتب کرده و آن را منتشر نموده است. وی انگیزه خود را از این روش چنین بیان میکند: | ||
تعداد روایاتی که در «غرر الحکم و درر الکلم» وجود دارد حدود دوازده هزار روایت میباشد و این تعداد روایات طبق اولین کلمه روایات به ترتیب حروف الفبا مرتب شده است و برای کسی که بخواهد روایتی از حیث معنا و مفهوم در این کتاب پیدا کند بسیار سخت و زمانبر است؛ بنابراین با مرتب کردن کتاب برحسب موضوع گامی برای رفع این مشکل برداشته شده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص33</ref>. | تعداد روایاتی که در «غرر الحکم و درر الکلم» وجود دارد حدود دوازده هزار روایت میباشد و این تعداد روایات طبق اولین کلمه روایات به ترتیب حروف الفبا مرتب شده است و برای کسی که بخواهد روایتی از حیث معنا و مفهوم در این کتاب پیدا کند بسیار سخت و زمانبر است؛ بنابراین با مرتب کردن کتاب برحسب موضوع گامی برای رفع این مشکل برداشته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص33</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
در ذیل قسم اعتقادی شش باب به نامهای، معرفت، خداوند و شناخت او، عدل، نبوت، امامت و معاد آمده است و هریک از این ابواب دارای فصولی است؛ مثلا در باب اول، هفده فصل آمده است و در ذیل هرکدام از این فصول، عناوینی درج شده است و ذیل هرکدام از این عناوین جملاتی کوتاه (کلمات قصار) از حضرت علی(ع) ذکر شده است و در پایان هرکدام از جملات اعدادی در پرانتز قید شده که نشاندهنده آدرس شرح آقا جمال خوانساری بر آنها میباشد. این آدرسدهی و ارجاعنویسی در پایان تمام روایات به چشم میخورد تا خواننده بتواند بهسهولت از شرح وی نیز بهره گیرد. | در ذیل قسم اعتقادی شش باب به نامهای، معرفت، خداوند و شناخت او، عدل، نبوت، امامت و معاد آمده است و هریک از این ابواب دارای فصولی است؛ مثلا در باب اول، هفده فصل آمده است و در ذیل هرکدام از این فصول، عناوینی درج شده است و ذیل هرکدام از این عناوین جملاتی کوتاه (کلمات قصار) از حضرت علی(ع) ذکر شده است و در پایان هرکدام از جملات اعدادی در پرانتز قید شده که نشاندهنده آدرس شرح آقا جمال خوانساری بر آنها میباشد. این آدرسدهی و ارجاعنویسی در پایان تمام روایات به چشم میخورد تا خواننده بتواند بهسهولت از شرح وی نیز بهره گیرد. | ||
در عنوانبندی کلی موضوعات، جنبههای غالبی آنها در نظر گرفته شده است؛ مثلا «احسان» در زیر عنوان «اخلاق اقتصادی» آمده است که به نظر محققان با این عنوان هماهنگتر است تا با عناوین «اجتماعی و اخلاق». متن کتاب بر اساس چاپ مرحوم ارموی تنظیم شده و برای اطمینان بیشتر با نسخه چاپ نجف نیز مقابله شده است... همچنین هیچ روایتی تقطیع نگردیده است تا جستجوگران را منبعی مستقل و کارآمد باشد<ref>ر.ک: بینام، ص83</ref>. | در عنوانبندی کلی موضوعات، جنبههای غالبی آنها در نظر گرفته شده است؛ مثلا «احسان» در زیر عنوان «اخلاق اقتصادی» آمده است که به نظر محققان با این عنوان هماهنگتر است تا با عناوین «اجتماعی و اخلاق». متن کتاب بر اساس چاپ مرحوم ارموی تنظیم شده و برای اطمینان بیشتر با نسخه چاپ نجف نیز مقابله شده است... همچنین هیچ روایتی تقطیع نگردیده است تا جستجوگران را منبعی مستقل و کارآمد باشد.<ref>ر.ک: بینام، ص83</ref>. | ||
از ویژگیهای بارز کتاب میتوان به اعرابگذاری تمام روایات و شمارهگذاری آنها اشاره کرد. طبق شمارهگذاری که محقق انجام دادهاند آخرین روایت به شماره 11192 ختم میشود. | از ویژگیهای بارز کتاب میتوان به اعرابگذاری تمام روایات و شمارهگذاری آنها اشاره کرد. طبق شمارهگذاری که محقق انجام دادهاند آخرین روایت به شماره 11192 ختم میشود. | ||
هرچند مؤلف، بهخاطر اینکه حجم کتاب کم شود از ذکر سند روایات پرهیز کرده است و از این حیث یک نقص بشمار میرود<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص29</ref>، ولی با توجه به محتوای بلند روایات این کتاب بههمراه بلاغت آن و نیز جایگاه مؤلف و اینکه اشخاصی چون ابن شهرآشوب از شاگردان ایشان بودند و اینکه علامه مجلسی این کتاب را از مصادر «بحار الأنوار» قرار داده است، این نقص را میتوان نادیده گرفت<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>. | هرچند مؤلف، بهخاطر اینکه حجم کتاب کم شود از ذکر سند روایات پرهیز کرده است و از این حیث یک نقص بشمار میرود.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص29</ref>، ولی با توجه به محتوای بلند روایات این کتاب بههمراه بلاغت آن و نیز جایگاه مؤلف و اینکه اشخاصی چون ابن شهرآشوب از شاگردان ایشان بودند و اینکه علامه مجلسی این کتاب را از مصادر «بحار الأنوار» قرار داده است، این نقص را میتوان نادیده گرفت.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
افزون بر فهرست ابتدای کتاب که عناوین کلی یادشده و زیرعنوانهای آنها را بههمراه دارد، در پایان نیز فهرست دقیق الفبایی تنظیم شده است، تا اگر جستجوگری با توجه به این فهرست به مطلوب دست نیافت، بهآسانی از آن فهرست بهرهگیرد؛ مثلا اگر جایگاه «احسان» را در عناوین یادشده نیافت، میتواند به فهرست پایانی مراجعه کند و روایات مربوط به آن را در حرف «ح» با تمام زیرعنوانها ببیند. فهرستی دقیق و کارآمد نیز از لغات مشکل تنظیم شده و پس از ترتیب الفبایی به عربی و فارسی توضیح داده شده است. این واژهها در متن با یک ستاره مشخص شدهاند<ref>بینام، ص83</ref>. | افزون بر فهرست ابتدای کتاب که عناوین کلی یادشده و زیرعنوانهای آنها را بههمراه دارد، در پایان نیز فهرست دقیق الفبایی تنظیم شده است، تا اگر جستجوگری با توجه به این فهرست به مطلوب دست نیافت، بهآسانی از آن فهرست بهرهگیرد؛ مثلا اگر جایگاه «احسان» را در عناوین یادشده نیافت، میتواند به فهرست پایانی مراجعه کند و روایات مربوط به آن را در حرف «ح» با تمام زیرعنوانها ببیند. فهرستی دقیق و کارآمد نیز از لغات مشکل تنظیم شده و پس از ترتیب الفبایی به عربی و فارسی توضیح داده شده است. این واژهها در متن با یک ستاره مشخص شدهاند.<ref>بینام، ص83</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == |
ویرایش