۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
یکی از ویژگیهای مهم این اثر بهرهگیری نویسنده از منابع بسیار و گوناگون در تدوین و نگارش آن است که برخی از آنها اکنون موجود نیست. در یک تقسیمبندی کلی میتوان منابع این کتاب را به دو دسته کلی تقسیم کرد: | یکی از ویژگیهای مهم این اثر بهرهگیری نویسنده از منابع بسیار و گوناگون در تدوین و نگارش آن است که برخی از آنها اکنون موجود نیست. در یک تقسیمبندی کلی میتوان منابع این کتاب را به دو دسته کلی تقسیم کرد: | ||
# منابع شفاهی که نویسنده از راویان بسیار نام برده و از آنان اخباری را با این تعابیر نقل کرده است: «أخبرنا، حدثنا، أنبأنا، قرئت علي، سمعت و...». | # منابع شفاهی که نویسنده از راویان بسیار نام برده و از آنان اخباری را با این تعابیر نقل کرده است: «أخبرنا، حدثنا، أنبأنا، قرئت علي، سمعت و...». | ||
# منابع مکتوب که مؤلف به سه شیوه گوناگون از آنها استفاده و آنها را یاد کرده است: با تعابیری کلی و عام مانند «قال أهل السير» یا «اختلف علماء السير»؛ با ذکر نام مؤلفان بدون اشاره به نام آثارشان همانند: سعدی، شعبی؛ با ذکر نام کتاب و مؤلفان آنها که در اینباره نزدیک به شصت منبع با نام مؤلفان آنها بیان کرده است.<ref> ر.ک: رنجبر، محسن،ص107-106</ref> | # منابع مکتوب که مؤلف به سه شیوه گوناگون از آنها استفاده و آنها را یاد کرده است: با تعابیری کلی و عام مانند «قال أهل السير» یا «اختلف علماء السير»؛ با ذکر نام مؤلفان بدون اشاره به نام آثارشان همانند: سعدی، شعبی؛ با ذکر نام کتاب و مؤلفان آنها که در اینباره نزدیک به شصت منبع با نام مؤلفان آنها بیان کرده است.<ref> ر.ک: رنجبر، محسن،ص107-106</ref> | ||
به نظر میرسد در تدوین و نگارش چنین اثری، افزون بر آنچه نویسنده در مقدمه کتاب به آن پرداخته، دو نکته دیگر قابل توجه و تأمل است که از نوع رویکرد و شیوه انتخاب و چینش اخبار و نیز از لابهلای گزارشهای کتاب میتوان استنباط کرد: | به نظر میرسد در تدوین و نگارش چنین اثری، افزون بر آنچه نویسنده در مقدمه کتاب به آن پرداخته، دو نکته دیگر قابل توجه و تأمل است که از نوع رویکرد و شیوه انتخاب و چینش اخبار و نیز از لابهلای گزارشهای کتاب میتوان استنباط کرد: | ||
# ارائه دیدگاه اهل سنت معتدل درباره اهلبیت(ع): او در تأیید دیدگاه یادشده به دو موضوع توجه کرده است: نخست بیان مناقب و فضایل اهلبیت(ع) و رد تضعیفات برخی از علمای اهل سنت، بهویژه جدش، درباره برخی از اخبار مناقب و فضایل. دوم پرداختن به برخی از مثالب و اعمال ناشایست برخی از اصحاب و زنان صحابیکه چنین رویکردی تلویحاً و غیر مستقیم، نظریه عدالت صحابه نزد اهل سنت را به چالش کشیده است. | # ارائه دیدگاه اهل سنت معتدل درباره اهلبیت(ع): او در تأیید دیدگاه یادشده به دو موضوع توجه کرده است: نخست بیان مناقب و فضایل اهلبیت(ع) و رد تضعیفات برخی از علمای اهل سنت، بهویژه جدش، درباره برخی از اخبار مناقب و فضایل. دوم پرداختن به برخی از مثالب و اعمال ناشایست برخی از اصحاب و زنان صحابیکه چنین رویکردی تلویحاً و غیر مستقیم، نظریه عدالت صحابه نزد اهل سنت را به چالش کشیده است. | ||
# برائت از دیدگاه بنی امیه و اهل سنت افراطی نسبت به اهلبیت(ع) که اکنون در فرقه وهابیت نمود یافته است.<ref> ر.ک: همان، ص107</ref> | # برائت از دیدگاه بنی امیه و اهل سنت افراطی نسبت به اهلبیت(ع) که اکنون در فرقه وهابیت نمود یافته است.<ref> ر.ک: همان، ص107</ref> | ||
یکی دیگر از ویژگیهای مهم و نقاط قوت کتاب پاسخگویی نویسنده به تضعیف و نقد برخی از اخبار، بهویژه اخبار مربوط به مناقب اهلبیت(ع) است. نکته شایان توجه در اینباره آن است که مؤلف کوشیده بر اساس شیوه مقبول محدثان و مورخان اهل سنت، تضعیفات سندی و در برخی موارد، نقد دلالی و محتوایی آنان را به شیوههای گوناگون پاسخ دهد. او در جاهایی، تضعیف سندی آنان را مردود دانسته است؛ چنانکه در جاهای دیگر، اخبار یادشده را با سلسله سندی بیان کرده است که دیگر نمیتواند از سوی محدثان و مورخان اهل سنت مخدوش گردد. برای نمونه، او به تضعیفات سندی و در جایی محتوایی آنان درباره احادیث مؤاخات، منزلت، قسمتی از حدیث غدیر، طیر، سد ابواب و... پاسخ داده است.<ref> ر.ک: همان، ص 117</ref> | یکی دیگر از ویژگیهای مهم و نقاط قوت کتاب پاسخگویی نویسنده به تضعیف و نقد برخی از اخبار، بهویژه اخبار مربوط به مناقب اهلبیت(ع) است. نکته شایان توجه در اینباره آن است که مؤلف کوشیده بر اساس شیوه مقبول محدثان و مورخان اهل سنت، تضعیفات سندی و در برخی موارد، نقد دلالی و محتوایی آنان را به شیوههای گوناگون پاسخ دهد. او در جاهایی، تضعیف سندی آنان را مردود دانسته است؛ چنانکه در جاهای دیگر، اخبار یادشده را با سلسله سندی بیان کرده است که دیگر نمیتواند از سوی محدثان و مورخان اهل سنت مخدوش گردد. برای نمونه، او به تضعیفات سندی و در جایی محتوایی آنان درباره احادیث مؤاخات، منزلت، قسمتی از حدیث غدیر، طیر، سد ابواب و... پاسخ داده است.<ref> ر.ک: همان، ص 117</ref> | ||
مطالب ابواب کتاب به ترتیب عبارتند از: | مطالب ابواب کتاب به ترتیب عبارتند از: | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
باب یـازدهم: شرح حـال خـدیجه کبری و حضرت زهرا (س). در این باب فضایل ایـن دو شـخصیت بـزرگوار و چـگونگی وفـات آنـها و نیز فرزندانشان بیان شده است. | باب یـازدهم: شرح حـال خـدیجه کبری و حضرت زهرا (س). در این باب فضایل ایـن دو شـخصیت بـزرگوار و چـگونگی وفـات آنـها و نیز فرزندانشان بیان شده است. | ||
باب دوازدهم: شرح حال بقیه امامان(ع). زندگینامه مختصر نه امام باقیمانده در آخرین باب آمده است .<ref>خوشنژادیان، صدیقه، ص119</ref> | باب دوازدهم: شرح حال بقیه امامان(ع). زندگینامه مختصر نه امام باقیمانده در آخرین باب آمده است .<ref>خوشنژادیان، صدیقه، ص119</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
چاپ اخیر کتاب که در قالب دو جلد است و حاصل یک دهه تحقیق محقق محترم آقای حسین تقیزاده است، بر اساس نه نسخه، تحقیق و عرضه شده است. این نسخهها بر اساس دو تحریر از مؤلف است. تحریر نخست شامل نسخههای یک تا چهار است و نسخههای پنج تا نه، تحریر دوم را در بر دارد .<ref> رنجبر، محسن، ص106</ref> | چاپ اخیر کتاب که در قالب دو جلد است و حاصل یک دهه تحقیق محقق محترم آقای حسین تقیزاده است، بر اساس نه نسخه، تحقیق و عرضه شده است. این نسخهها بر اساس دو تحریر از مؤلف است. تحریر نخست شامل نسخههای یک تا چهار است و نسخههای پنج تا نه، تحریر دوم را در بر دارد .<ref> رنجبر، محسن، ص106</ref> | ||
فهرست مطالب هر جلد در انتهای آن ذکر شده است. فهرست آیات، احادیث و آثار، اشعار، اعلام و القاب و کنیهها، قبائل و طوائف و شعوب و امم، حیوانات و طیور، اماکن و بلدان، ایام و وقایع و شهور و حوادث، اشجار و فواکه، کتب و مصادر تحقیق در انتهای جلد دوم کتاب آمده است. | فهرست مطالب هر جلد در انتهای آن ذکر شده است. فهرست آیات، احادیث و آثار، اشعار، اعلام و القاب و کنیهها، قبائل و طوائف و شعوب و امم، حیوانات و طیور، اماکن و بلدان، ایام و وقایع و شهور و حوادث، اشجار و فواکه، کتب و مصادر تحقیق در انتهای جلد دوم کتاب آمده است. |
ویرایش