إيجاز التعريف في علم التصريف: تفاوت میان نسخه‌ها

'''إيجاز التعريف في علم التّصريف'''، از جمله آثار [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] (متوفى 672ق)، نحوى، لغوى و اديب مشهور اندلسى است كه با تحقيق حسن احمد العثمان منتشر شده است. [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] اين اثر را به انگيزه تقديم به سلطان صلاح‌الدين يوسف بن ايوب نوشته است <ref>مقدمه مؤلف، ص 2</ref>.

کتاب با ذكر شرح حال [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]، اساتيد، شاگردان و بررسى آثار وى آغاز شده است. محقق کتاب، منابعى را كه از آنها در نگارش زندگى‌نامه علمى [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] استفاده كرده ذكر نموده است. همچنين درباره 54 اثر او اطلاعات نسخه‌ها و چاپ‌هايى را كه تا آن زمان وجود داشته و يا وى مطلع بوده، ارائه كرده است <ref>مقدمه محقق، صفحات ه تا ذ</ref>؛ البته نويسنده «وفاق المفهوم»، آثارى را به [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] نسبت داده كه احمد العثمان، اين انتساب را صحيح نمى‌داند <ref>همان، صفحات ض و غ</ref>.

در اين اثر ابتدا ابنيه اسم ثلاثى مجرد، رباعى مجرد و خماسى مجرد، ابنيه ماضى و مضارع فعل ثلاثى مجرد، افعال غير ثلاثى و فعل امر بيان شده است <ref>متن کتاب، ص 62 - 4</ref>.

اعلال از جمله مباحثى است كه بخش مهمى از کتاب را به خود اختصاص داده است. در اصطلاح، هرگاه حرف عله تغيير شكل يابد، مى‌گوييم اعلال صورت گرفته است. تبديل «واو» يا «ياء» به «همزه»، تبديل «واو» يا «ياء» به «الف» و مسائل پيرامون آن‌ها با ذكر مثال در ادامه مباحث کتاب تبيين شده است <ref>همان، 172 - 63</ref>.

ادغام، بحث ديگرى است كه به آن پرداخته شده است؛ نويسنده پس از شمارش موانع ادغام، موانع ادغام مثلين را در نه مورد ذكر كرده است. پس از آن مواردى را كه هر دو وجه فك و ادغام جايز است، بيان نموده است <ref>همان، 192 - 173</ref>.