۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ امام حسين عليه‌السلام موسوعة الامام الحسين عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
تاريخ امام حسين عليه‌السلام موسوعة الامام الحسين عليه‌السلام (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۲۳:۴۳
، ۲۲ آوریل ۲۰۱۷جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''تاریخ امام حسین (ع)/ موسوعة الإمام الحسين (ع) '''، دانشنامه‌ای 24 جلدی پیرامون زندگی امام حسین (ع)، واقعه عاشورا و مباحث مرتبط با آن است. اگرچه عنوان و زبان کتاب، عربی - فارسی است، اما این موضوع تنها در مقدمه رعایت شده و مباحث متن کتاب ترجمه نشده است؛ لذا برای محققان بیشتر قابل استفاده خواهد بود. | '''تاریخ امام حسین(ع)/ موسوعة الإمام الحسين(ع) '''، دانشنامه‌ای 24 جلدی پیرامون زندگی امام حسین(ع)، واقعه عاشورا و مباحث مرتبط با آن است. اگرچه عنوان و زبان کتاب، عربی - فارسی است، اما این موضوع تنها در مقدمه رعایت شده و مباحث متن کتاب ترجمه نشده است؛ لذا برای محققان بیشتر قابل استفاده خواهد بود. | ||
هدف از این تحقیق، گردآورى و دستهبندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و بهطور مطلوب از آن استفاده کنند <ref> ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | هدف از این تحقیق، گردآورى و دستهبندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و بهطور مطلوب از آن استفاده کنند <ref> ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب در 24 جلد بدین‌ترتیب تألیف شده که در جلد اول پس از مقدمه ناشر و علامه جعفری تا جلد ششم به واقعه عاشورا پرداخته شده است. در جلد هفتم و هشتم قیام توابین و خروج مختار ذکر شده است. از جلد نهم تا چهاردهم اولاد امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین (ع) و عقیل و مسلم بن عقیل معرفی شده‌اند. از جلد پانزدهم تا هفدهم ویژگی‌های اصحاب امام حسین (ع) بیان شده است. پس از آن تا جلد آخر کتاب اختصاصات و مطالبی که در منابع مختلف در رابطه با آن‌حضرت آمده، گردآوری و ارائه شده است. | کتاب در 24 جلد بدین‌ترتیب تألیف شده که در جلد اول پس از مقدمه ناشر و علامه جعفری تا جلد ششم به واقعه عاشورا پرداخته شده است. در جلد هفتم و هشتم قیام توابین و خروج مختار ذکر شده است. از جلد نهم تا چهاردهم اولاد امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین(ع) و عقیل و مسلم بن عقیل معرفی شده‌اند. از جلد پانزدهم تا هفدهم ویژگی‌های اصحاب امام حسین(ع) بیان شده است. پس از آن تا جلد آخر کتاب اختصاصات و مطالبی که در منابع مختلف در رابطه با آن‌حضرت آمده، گردآوری و ارائه شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
پیشینه نگارش موسوعه امام حسین (ع): | پیشینه نگارش موسوعه امام حسین(ع): | ||
# تاریخ امام حسین (ع) یا موسوعة الإمام الحسين (ع): توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی آموزش و پرورش (1378ش/1419ق) در 24 مجلد منتشر شده است. | # تاریخ امام حسین(ع) یا موسوعة الإمام الحسين(ع): توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی آموزش و پرورش (1378ش/1419ق) در 24 مجلد منتشر شده است. | ||
# موسوعة الإمام الحسين (ع) في الكتاب و السنة و التاريخ: به همت سید محمود طباطبائی‌نژاد و سید روح‌الله سیدطبائی از سوی مؤسسه دارالحدیث (1431ق) در 9 مجلد منتشر شده است. | # موسوعة الإمام الحسين(ع) في الكتاب و السنة و التاريخ: به همت سید محمود طباطبائی‌نژاد و سید روح‌الله سیدطبائی از سوی مؤسسه دارالحدیث (1431ق) در 9 مجلد منتشر شده است. | ||
# موسوعة الإمام الحسين (ع): توسط سید علی عاشور گردآوری شده و در لبنان (1432ق) در 20 مجلد منتشر شده است. | # موسوعة الإمام الحسين(ع): توسط سید علی عاشور گردآوری شده و در لبنان (1432ق) در 20 مجلد منتشر شده است. | ||
در این نوشتار مجموعه اول (24 جلدی) مورد بررسی قرار می‌گیرد و دیگر مجموعه‌ها در جای خود مورد بررسی قرار گرفته است. | در این نوشتار مجموعه اول (24 جلدی) مورد بررسی قرار می‌گیرد و دیگر مجموعه‌ها در جای خود مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
علامه جعفری در مقدمه در توصیف این اثر چنین می‌نویسد: «این موسوعه بسیار گران‌بها را چند نفر از دانشمندان آگاه و عشّاق راستین کاروان‌سالار عاشقان حق و حقیقت (امام حسین بن على (ع)) با صرف سالیانى متمادى از عمر عزیز خود به ثمر رساندهاند. درباره این موسوعه گران‌بها که در جامعه مسلمین به وجود آمده است، نمىتوان با توضیح مختصر حقّ مطلب را آنچنانکه شایسته است، ادا کرد. هرکسى بتواند صفحاتى چند از این مجموعه کمنظیر و در موضوع خود بىمانند را با اطّلاع از سنگینى عوامل و شرایط و نتایج آن مطالعه کند، تصدیق خواهد کرد که از جمله آثار باعظمت انسانى است؛ آثارى که با عنایات خداوندى، هر از گاهى به‌عنوان مصداقى از نفحات پروردگار در عرصه حیات بندگان ظهور مىیابد و باید آن را شناخت و غنیمت شمرد و از آن برخوردار شد» <ref> مقدمه علامه جعفری، ص24</ref>. | علامه جعفری در مقدمه در توصیف این اثر چنین می‌نویسد: «این موسوعه بسیار گران‌بها را چند نفر از دانشمندان آگاه و عشّاق راستین کاروان‌سالار عاشقان حق و حقیقت (امام حسین بن على(ع)) با صرف سالیانى متمادى از عمر عزیز خود به ثمر رساندهاند. درباره این موسوعه گران‌بها که در جامعه مسلمین به وجود آمده است، نمىتوان با توضیح مختصر حقّ مطلب را آنچنانکه شایسته است، ادا کرد. هرکسى بتواند صفحاتى چند از این مجموعه کمنظیر و در موضوع خود بىمانند را با اطّلاع از سنگینى عوامل و شرایط و نتایج آن مطالعه کند، تصدیق خواهد کرد که از جمله آثار باعظمت انسانى است؛ آثارى که با عنایات خداوندى، هر از گاهى به‌عنوان مصداقى از نفحات پروردگار در عرصه حیات بندگان ظهور مىیابد و باید آن را شناخت و غنیمت شمرد و از آن برخوردار شد» <ref> مقدمه علامه جعفری، ص24</ref>. | ||
حادثه خونبار عاشورا، روشنترین و درعین‌حال پیچیدهترین، عاشقانهترین و درعین‌حال سلحشورانهترین، مظلومانهترین و درعین‌حال قدرتمندانهترین، روحبخشترین و درعین‌حال جان‌گدازترین حادثهاى است که در عالم واقع شده است. برخى تاریخشناسان ژرفنگر، عاشورا را مبدأ حقیقى تاریخ اسلام مىدانند و معتقدند که اگر عاشورا نبود، از اسلام ناب محمدى اثرى باقى نمىماند؛ لذا شناخت عاشورا؛ یعنى شناخت اسلام ناب محمدى. بر این اساس، دفتر انتشارات کمک آموزشى از سال 1364ش، تحقیق جامعى را پیرامون شناخت شخصیت امام حسین (ع) و نهضت بزرگ عاشورا آغاز کرد که در سال 1378ش، به ثمر رسید<ref> ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | حادثه خونبار عاشورا، روشنترین و درعین‌حال پیچیدهترین، عاشقانهترین و درعین‌حال سلحشورانهترین، مظلومانهترین و درعین‌حال قدرتمندانهترین، روحبخشترین و درعین‌حال جان‌گدازترین حادثهاى است که در عالم واقع شده است. برخى تاریخشناسان ژرفنگر، عاشورا را مبدأ حقیقى تاریخ اسلام مىدانند و معتقدند که اگر عاشورا نبود، از اسلام ناب محمدى اثرى باقى نمىماند؛ لذا شناخت عاشورا؛ یعنى شناخت اسلام ناب محمدى. بر این اساس، دفتر انتشارات کمک آموزشى از سال 1364ش، تحقیق جامعى را پیرامون شناخت شخصیت امام حسین(ع) و نهضت بزرگ عاشورا آغاز کرد که در سال 1378ش، به ثمر رسید<ref> ر.ک: مقدمه، ص9</ref>. | ||
این کتاب به سه محور زیر تقسیم شده است: | این کتاب به سه محور زیر تقسیم شده است: | ||
محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این محور شامل دوره امامت امام حسین (ع) تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا (ع) و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت(ع) به مدینه مىباشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است<ref> ر.ک: همان</ref>. | محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این محور شامل دوره امامت امام حسین(ع) تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا(ع) و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت(ع) به مدینه مىباشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است<ref> ر.ک: همان</ref>. | ||
محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت(ع)، اصحاب سیدالشهدا (ع) و زنانى مىباشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت(ع)، اصحاب سیدالشهدا(ع) و زنانى مىباشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
محور سوم: حیات امام حسین (ع) از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضایل و سیره سیدالشهدا (ع) و همچنین آیات و احادیثى را در بر مىگیرد که در مورد آن حضرت و یا مربوط به شهادت ایشان است. | محور سوم: حیات امام حسین(ع) از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضایل و سیره سیدالشهدا(ع) و همچنین آیات و احادیثى را در بر مىگیرد که در مورد آن حضرت و یا مربوط به شهادت ایشان است. | ||
در آخرین جلد از کتاب نیز مطالبی چون فلسفه شهادت امام حسین (ع)، رفع شبهات حول شهادت آن حضرت، گریه و نوحه‌سرایی، استشفا به تربت و فضیلت زیارت امام حسین (ع) مطرح شده است. | در آخرین جلد از کتاب نیز مطالبی چون فلسفه شهادت امام حسین(ع)، رفع شبهات حول شهادت آن حضرت، گریه و نوحه‌سرایی، استشفا به تربت و فضیلت زیارت امام حسین(ع) مطرح شده است. | ||
این متون برحسب مصادر آنها و به ترتیب تقدّم و تأخّر تنظیم شده است. ملاک تقدّم و تأخّر، برحسب تقدّم و تأخّر مؤلّفین کتاب است و نه تقدّم و تأخّر راوى اول حدیث؛ براى مثال، ابوحنیفه دینورى و ابن قتیبه دینورى از طبرى جلوتر قرار گرفتهاند. اگرچه اخبار ابن قتیبه و ابوحنیفه بدون سند و راوى است، ولى سند اخبار طبرى به [[ابومخنف، لوط بن یحیی|ابومخنف ازدى]] و هشام بن محمد کلبى و امثال آنان استناد شده است<ref> ر.ک: همان</ref>. | این متون برحسب مصادر آنها و به ترتیب تقدّم و تأخّر تنظیم شده است. ملاک تقدّم و تأخّر، برحسب تقدّم و تأخّر مؤلّفین کتاب است و نه تقدّم و تأخّر راوى اول حدیث؛ براى مثال، ابوحنیفه دینورى و ابن قتیبه دینورى از طبرى جلوتر قرار گرفتهاند. اگرچه اخبار ابن قتیبه و ابوحنیفه بدون سند و راوى است، ولى سند اخبار طبرى به [[ابومخنف، لوط بن یحیی|ابومخنف ازدى]] و هشام بن محمد کلبى و امثال آنان استناد شده است<ref> ر.ک: همان</ref>. | ||