۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
الاصل السادس فى بيان عدل الصانع و حكمته: مسألۀ اول از اين اصل در تعريف عدل و ظلم است. سپس خلق و كسب را تعريف كرده و اثبات مىكند كه خداوند خالق، أكساب بندگان مىباشد. او قول به تولد را باطل دانسته و قائل شده است كه هدايت و ضلالت بندگان از جانب خداست. در ادامه بحث مىكند از آجال، ارزاق، تكليف و اينكه رعايت مصلحت بر خداوند واجب نيست. | الاصل السادس فى بيان عدل الصانع و حكمته: مسألۀ اول از اين اصل در تعريف عدل و ظلم است. سپس خلق و كسب را تعريف كرده و اثبات مىكند كه خداوند خالق، أكساب بندگان مىباشد. او قول به تولد را باطل دانسته و قائل شده است كه هدايت و ضلالت بندگان از جانب خداست. در ادامه بحث مىكند از آجال، ارزاق، تكليف و اينكه رعايت مصلحت بر خداوند واجب نيست. | ||
الاصل السابع فى معرفة الانبياء(ع): مؤلف در اين بخش به ترتيب به بيان مباحثى نظير: تعريف نبوت و رسالت، اثبات جواز آن، تعداد انبياء، اثبات رسالت بعضى از آنها؛ مانند عيسى (ع)، موسى (ع) و پيامبر اكرم(ص)، خاتميت، افضليت و عصمت رسول اللّه (ص) مىپردازد. | الاصل السابع فى معرفة الانبياء(ع): مؤلف در اين بخش به ترتيب به بيان مباحثى نظير: تعريف نبوت و رسالت، اثبات جواز آن، تعداد انبياء، اثبات رسالت بعضى از آنها؛ مانند عيسى(ع)، موسى(ع) و پيامبر اكرم(ص)، خاتميت، افضليت و عصمت رسول اللّه (ص) مىپردازد. | ||
الاصل الثامن فى المعجزات و الكرامات: مؤلف معنى و اقسام معجزه و كرامت را بيان كرده و فرق آنها را توضيح مىدهد. او از علت و دلالت معجزه و كيفيت علم به معجزه بحث مىكند. همچنين بعضى از معجزات موسى (ع)، عيسى (ع) و پيامبر خاتم(ص) را ذكر كرده و وجه اعجاز قرآن را بيان مىكند. | الاصل الثامن فى المعجزات و الكرامات: مؤلف معنى و اقسام معجزه و كرامت را بيان كرده و فرق آنها را توضيح مىدهد. او از علت و دلالت معجزه و كيفيت علم به معجزه بحث مىكند. همچنين بعضى از معجزات موسى(ع)، عيسى(ع) و پيامبر خاتم(ص) را ذكر كرده و وجه اعجاز قرآن را بيان مىكند. | ||
الاصل التاسع فى بيان معرفة اركان الاسلام: مؤلف در اين اصل، عقائد اشعرىها را در مورد احكام شريعت بيان مىكند. او ابتدا از اركان خمسه (شهادة، صلاة، صوم، زكاة و حج) بحث مىكند و در ادامه به موضوعات جهاد، معاملات، فروج، حدود، محرمات و مباحات و مسائل مربوط به اموات مىپردازد. | الاصل التاسع فى بيان معرفة اركان الاسلام: مؤلف در اين اصل، عقائد اشعرىها را در مورد احكام شريعت بيان مىكند. او ابتدا از اركان خمسه (شهادة، صلاة، صوم، زكاة و حج) بحث مىكند و در ادامه به موضوعات جهاد، معاملات، فروج، حدود، محرمات و مباحات و مسائل مربوط به اموات مىپردازد. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
الاصل الثالث عشر فى بيان احكام الامامة و شروط الزعامة: مؤلف در اين اصل به بيان مباحثى نظير: وجوب امامت، نصب امام، تعداد ائمه شروط امامت، عصمت امام. | الاصل الثالث عشر فى بيان احكام الامامة و شروط الزعامة: مؤلف در اين اصل به بيان مباحثى نظير: وجوب امامت، نصب امام، تعداد ائمه شروط امامت، عصمت امام. | ||
امورى كه امامت به وسيلۀ آنها ثابت مىشود، امامت عمر و عثمان و اميرالمومنين (ع) و جنگهايى كه در زمان امامت اميرالمومنين (ع) اتفاق افتاده مىپردازد. | امورى كه امامت به وسيلۀ آنها ثابت مىشود، امامت عمر و عثمان و اميرالمومنين(ع) و جنگهايى كه در زمان امامت اميرالمومنين(ع) اتفاق افتاده مىپردازد. | ||
الاصل الرابع عشر فى بيان احكام العلماء و الائمة: در اين اصل كه ظاهرا خيلى به مباحث كلامى ارتباطى ندارد، مؤلف از تفاضل بين انبياء، تفضيل آنها بر ملائكة، مراتب صحابه، تابعين و نساء سخن مىگويد و همچنين از ترتيب علماى كلام، فقه، حديث، تصوف و نحو بحث مىكند. | الاصل الرابع عشر فى بيان احكام العلماء و الائمة: در اين اصل كه ظاهرا خيلى به مباحث كلامى ارتباطى ندارد، مؤلف از تفاضل بين انبياء، تفضيل آنها بر ملائكة، مراتب صحابه، تابعين و نساء سخن مىگويد و همچنين از ترتيب علماى كلام، فقه، حديث، تصوف و نحو بحث مىكند. | ||
خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
مؤلف همان طور كه در ابتداى کتاب تصريح كرده، به اجمال سخن گفته و تنها به بيان اصول مطالب مىپردازد. | مؤلف همان طور كه در ابتداى کتاب تصريح كرده، به اجمال سخن گفته و تنها به بيان اصول مطالب مىپردازد. | ||
ويژگىهاى کتاب عبارتند از: 1- اولين متكلم اهل سنت: بغدادى اميرالمومنين (ع)را اولين متكلم اهل سنت از صحابه مىداند، زيرا قائل است كه آن حضرت اولين كسى است كه در مسائل وعد و وعيد با خوارج و در مسائل مربوط به قضا و قدر و مشيت و استطاعت با قدريه به مناظره پرداخت. عبدالقاهر، عمر بن عبدالعزيز را اولين متكلم از تابعين برمىشمارد و پس از او زيد بن على، حسن بصرى و ديگران را نام مىبرد. او در طبقه بعد از تابعين اولين متكلم اهل سنت را [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىداند كه در رد قدريه، خوارج و غلات رافضى کتاب نگاشته است. | ويژگىهاى کتاب عبارتند از: 1- اولين متكلم اهل سنت: بغدادى اميرالمومنين(ع)را اولين متكلم اهل سنت از صحابه مىداند، زيرا قائل است كه آن حضرت اولين كسى است كه در مسائل وعد و وعيد با خوارج و در مسائل مربوط به قضا و قدر و مشيت و استطاعت با قدريه به مناظره پرداخت. عبدالقاهر، عمر بن عبدالعزيز را اولين متكلم از تابعين برمىشمارد و پس از او زيد بن على، حسن بصرى و ديگران را نام مىبرد. او در طبقه بعد از تابعين اولين متكلم اهل سنت را [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىداند كه در رد قدريه، خوارج و غلات رافضى کتاب نگاشته است. | ||
2- جايگاه اهل تصوف: مؤلف در دستهبندى و اصناف اهل سنت و جماعت، به صوفيان و بزرگان آنها اشاره كرده و طريقۀ آنها را توكل، قناعت و نفى تشبيه تعريف مىكند و كرامات آنها را قبول مىكند، او با اشاره به کتاب تاريخ الصوفيه عبدالرحمن [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]] مىگويد، هزار عارفى كه در مورد آنها بحث شده، همگى از اهل سنت و جماعت هستند، مگر سه نفر از آنها. | 2- جايگاه اهل تصوف: مؤلف در دستهبندى و اصناف اهل سنت و جماعت، به صوفيان و بزرگان آنها اشاره كرده و طريقۀ آنها را توكل، قناعت و نفى تشبيه تعريف مىكند و كرامات آنها را قبول مىكند، او با اشاره به کتاب تاريخ الصوفيه عبدالرحمن [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]] مىگويد، هزار عارفى كه در مورد آنها بحث شده، همگى از اهل سنت و جماعت هستند، مگر سه نفر از آنها. | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
5- امام منتظر چه كسى است؟ مؤلف در مبحث نصب امام مىگويد: اصحاب ما جائز نمىدانند كه امامى غائب باشد. | 5- امام منتظر چه كسى است؟ مؤلف در مبحث نصب امام مىگويد: اصحاب ما جائز نمىدانند كه امامى غائب باشد. | ||
او در مورد اعتقاد شيعيان به غيبت امام بحث مىكند؛ ولى جاى تعجب است كه او نظر شيعه را در مورد امام منتظر مختلف دانسته است. او مىگويد عدهاى قائلند محمد بن عبدالله بن حسن بن حسين بن على بن ابىطالب، امام منتظر مىباشد و حال آن كه از امام حسين پسرى به نام حسن ثابت نشده و آنچه ثابت است در نزد زيديه امامت محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن على (ع) مىباشد. مؤلف گرچه به هشت فرقۀ غير مشهور از شيعه اشاره كرده، به نظر مشهور شيعه كه غيبت حضرت حجة بن حسن عسگرى است، هيچ اشارهاى نكرده است. | او در مورد اعتقاد شيعيان به غيبت امام بحث مىكند؛ ولى جاى تعجب است كه او نظر شيعه را در مورد امام منتظر مختلف دانسته است. او مىگويد عدهاى قائلند محمد بن عبدالله بن حسن بن حسين بن على بن ابىطالب، امام منتظر مىباشد و حال آن كه از امام حسين پسرى به نام حسن ثابت نشده و آنچه ثابت است در نزد زيديه امامت محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن على(ع) مىباشد. مؤلف گرچه به هشت فرقۀ غير مشهور از شيعه اشاره كرده، به نظر مشهور شيعه كه غيبت حضرت حجة بن حسن عسگرى است، هيچ اشارهاى نكرده است. | ||
==نسخه شناسى== | ==نسخه شناسى== |
ویرایش