۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
رابطه پيامبران(ع) و كتابهاى آسمانى، رابطه معلم و كتاب زندگى و دستورالعملهاى حياتى است؛ بهويژه كتابى كه در نهايت اختصار و با محتواى فراگير مىباشد و فهم آن بدون معلم، نهتنها دشوار، بلكه محال است؛ در نتيجه فهم كتاب خدا منحصر به تفسير و بيان پيامبران است و جايگاه آنها در رابطه با كتاب و مردم جايگاه محورى است. چنين كتابى نيز بدون معلم نمىتواند نقش اساسى خود را در تعليم و تربيت ايفا كند؛ در نتيجه رابطه پيامبر اسلام(ص) و مسلمانان، رابطه آموزگار و دانشآموز و رابطه الگوى معنوى با تربيتپذير است. او افزون بر تعليم كتاب آسمانى، مسئوليت تربيت و هدايت انسانها را نيز بر عهده دارد. امامان معصوم(ع) نيز عينا در همان جايگاهى قرار دارند كه پيامبران الهى(ع)، بهويژه پيامبر اسلام(ص) قرار داشتهاند <ref>همان، ص23-24</ref>. | رابطه پيامبران(ع) و كتابهاى آسمانى، رابطه معلم و كتاب زندگى و دستورالعملهاى حياتى است؛ بهويژه كتابى كه در نهايت اختصار و با محتواى فراگير مىباشد و فهم آن بدون معلم، نهتنها دشوار، بلكه محال است؛ در نتيجه فهم كتاب خدا منحصر به تفسير و بيان پيامبران است و جايگاه آنها در رابطه با كتاب و مردم جايگاه محورى است. چنين كتابى نيز بدون معلم نمىتواند نقش اساسى خود را در تعليم و تربيت ايفا كند؛ در نتيجه رابطه پيامبر اسلام(ص) و مسلمانان، رابطه آموزگار و دانشآموز و رابطه الگوى معنوى با تربيتپذير است. او افزون بر تعليم كتاب آسمانى، مسئوليت تربيت و هدايت انسانها را نيز بر عهده دارد. امامان معصوم(ع) نيز عينا در همان جايگاهى قرار دارند كه پيامبران الهى(ع)، بهويژه پيامبر اسلام(ص) قرار داشتهاند <ref>همان، ص23-24</ref>. | ||
فصل دوم، به بحث پيرامون سيره عبادى معصومين(ع) اختصاص يافته و ضمن بيان جايگاه عبادت در زندگى امامان(ع)، نماز مهمترين عبادت در زندگى ائمه(ع) دانسته شده است. به اعتقاد نويسنده، در سيره عبادى امامان معصوم، بايد اهداف ذيل مورد توجه قرار گيرد: | فصل دوم، به بحث پيرامون سيره عبادى معصومين(ع) اختصاص يافته و ضمن بيان جايگاه عبادت در زندگى امامان(ع)، نماز مهمترين عبادت در زندگى ائمه (ع) دانسته شده است. به اعتقاد نويسنده، در سيره عبادى امامان معصوم، بايد اهداف ذيل مورد توجه قرار گيرد: | ||
#نماز، اساس و بنيان زندگى و هدف آفرينش است و در امامان(ع) تجلى كامل داشت. | #نماز، اساس و بنيان زندگى و هدف آفرينش است و در امامان(ع) تجلى كامل داشت. | ||
#تمام ائمه(ع) به نماز و نافله شب و شبزندهدارى مىپرداختهاند كه يا تمام شب را به عبادت و دعا و قرآن خواندن مشغول بوده و يا دست كم بيشتر شب را براى عبادت بيدار بودهاند. | #تمام ائمه (ع) به نماز و نافله شب و شبزندهدارى مىپرداختهاند كه يا تمام شب را به عبادت و دعا و قرآن خواندن مشغول بوده و يا دست كم بيشتر شب را براى عبادت بيدار بودهاند. | ||
#ائمه(ع) افزون بر آنكه خود به نماز و عبادت مىپرداختند، تأكيد مىكردند كه شيعيان نيز به عبادت و شبزندهدارى بپردازند و نماز، بايد در زندگى آنها جايگاه اساسى داشته باشد. | #ائمه (ع) افزون بر آنكه خود به نماز و عبادت مىپرداختند، تأكيد مىكردند كه شيعيان نيز به عبادت و شبزندهدارى بپردازند و نماز، بايد در زندگى آنها جايگاه اساسى داشته باشد. | ||
#نماز و عبادت، بهويژه اهميت دادن به اوقات نماز و نمازهاى واجب و نافله يوميه و نماز جماعت، بايد نشان شيعه باشد. | #نماز و عبادت، بهويژه اهميت دادن به اوقات نماز و نمازهاى واجب و نافله يوميه و نماز جماعت، بايد نشان شيعه باشد. | ||
#اگر شيعيان، سيره عبادى امامان را احيا كنند و به آن بپردازند، نيكوترين وسيله براى معرفى اهلبيت(ع) است<ref>همان، ص66</ref>. | #اگر شيعيان، سيره عبادى امامان را احيا كنند و به آن بپردازند، نيكوترين وسيله براى معرفى اهلبيت(ع) است<ref>همان، ص66</ref>. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
#عبادت، فلسفه آفرينش است و پيامبران(ع) و امامان(ع) نيز برگزيدگان هستى هستند؛ به اين جهت، هدف آفرينش در زندگى آنها تجلى كامل داشت. | #عبادت، فلسفه آفرينش است و پيامبران(ع) و امامان(ع) نيز برگزيدگان هستى هستند؛ به اين جهت، هدف آفرينش در زندگى آنها تجلى كامل داشت. | ||
#قرآن به پيامبر(ص) دستور داده است كه شبها به عبادت بپردازد و اين دستور شامل ائمه(ع) نيز مىشود. | #قرآن به پيامبر(ص) دستور داده است كه شبها به عبادت بپردازد و اين دستور شامل ائمه (ع) نيز مىشود. | ||
#قرآن دستور داده است كه به رسول خدا (ص) اقتدا كنند و ائمه(ع) تنها كسانى بودند كه بهطور تمام و كمال، به آن حضرت اقتدا كردند. | #قرآن دستور داده است كه به رسول خدا (ص) اقتدا كنند و ائمه (ع) تنها كسانى بودند كه بهطور تمام و كمال، به آن حضرت اقتدا كردند. | ||
#آنها الگوهاى برتر كمال و خوبىها بودند؛ پس بايد خود بيش از ديگران به عبادت مىپرداختند<ref>ر.ك: همان</ref>. | #آنها الگوهاى برتر كمال و خوبىها بودند؛ پس بايد خود بيش از ديگران به عبادت مىپرداختند<ref>ر.ك: همان</ref>. | ||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
ج)- برخى امامان(ع)، در زندان يا محاصره بودند و كسى نمىتوانست با آنها در ارتباط باشد<ref>همان، ص67</ref>. | ج)- برخى امامان(ع)، در زندان يا محاصره بودند و كسى نمىتوانست با آنها در ارتباط باشد<ref>همان، ص67</ref>. | ||
سيره تربيتى ائمه(ع) يكى از موضوعات مهمى است كه بايد بهصورت ويژه مورد توجه و بررسى قرار گيرد؛ زيرا يكى از اهداف اصلى بعثت پيامبران بشمار مىآيد و امروزه براى تربيت افراد جامعه، به شناخت سيره تربيتى امامان بسيار نياز است؛ ازاينرو در فصل سوم، به بحث و بررسى سيره تربيتى معصومين(ع) پرداخته شده است. در اين رابطه، دو موضوع مورد توجه قرار گرفته است: | سيره تربيتى ائمه (ع) يكى از موضوعات مهمى است كه بايد بهصورت ويژه مورد توجه و بررسى قرار گيرد؛ زيرا يكى از اهداف اصلى بعثت پيامبران بشمار مىآيد و امروزه براى تربيت افراد جامعه، به شناخت سيره تربيتى امامان بسيار نياز است؛ ازاينرو در فصل سوم، به بحث و بررسى سيره تربيتى معصومين(ع) پرداخته شده است. در اين رابطه، دو موضوع مورد توجه قرار گرفته است: | ||
الف)- جايگاه معنوى كه به آن دست يافتند و ضرورت داشتن اين جايگاه. | الف)- جايگاه معنوى كه به آن دست يافتند و ضرورت داشتن اين جايگاه. | ||
خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
ب)- نقش تربيتى كه در جامعه داشتند؛ معلمانى كه مردم را بهسوى دانايى بردند و مربيانى كه طالبان خوبى و كمال را به فضايل معنوى رساندند<ref>ر.ك: همان، ص71</ref>. | ب)- نقش تربيتى كه در جامعه داشتند؛ معلمانى كه مردم را بهسوى دانايى بردند و مربيانى كه طالبان خوبى و كمال را به فضايل معنوى رساندند<ref>ر.ك: همان، ص71</ref>. | ||
در فصل چهارم، بهمنظور شناخت رفتار امام(ع) در محيط خانواده و نقش تربيتى امام(ع) در خانه، سيره خانوادگى معصومين(ع) مورد كنكاش قرار گرفته است. نويسنده بر اين باور است كه سيره خانوادگى در راستاى همان سيره تربيتى قرار دارد و اساساً تربيت، از خانواده آغاز مىشود و لذا شناخت سيره خانوادگى ائمه(ع) در عصر حاضر، كه نظام خانوادگى در حال فروپاشى مىباشد، امرى لازم و ضرورى است. به اعتقاد وى راهكارهاى اساسى در تربيت خانوادگى را بايد در زندگى امامان(ع) جستجو كرد و با شناخت نمونههاى عينى، دستورهاى عملى آنها را دستورالعمل زندگى در محيط خانواده قرار داد و جامعه را از بحرانى كه در پى فروپاشى نظام خانوادگى پديد آمده است، نجات داد<ref>ر.ك: همان، ص99</ref>. | در فصل چهارم، بهمنظور شناخت رفتار امام(ع) در محيط خانواده و نقش تربيتى امام(ع) در خانه، سيره خانوادگى معصومين(ع) مورد كنكاش قرار گرفته است. نويسنده بر اين باور است كه سيره خانوادگى در راستاى همان سيره تربيتى قرار دارد و اساساً تربيت، از خانواده آغاز مىشود و لذا شناخت سيره خانوادگى ائمه (ع) در عصر حاضر، كه نظام خانوادگى در حال فروپاشى مىباشد، امرى لازم و ضرورى است. به اعتقاد وى راهكارهاى اساسى در تربيت خانوادگى را بايد در زندگى امامان(ع) جستجو كرد و با شناخت نمونههاى عينى، دستورهاى عملى آنها را دستورالعمل زندگى در محيط خانواده قرار داد و جامعه را از بحرانى كه در پى فروپاشى نظام خانوادگى پديد آمده است، نجات داد<ref>ر.ك: همان، ص99</ref>. | ||
وى معتقد است اكثر آنچه كه در سيره فرهنگى و اجتماعى امامان(ع) جريان داشت، در سيره خانوادگى آنان نيز جريان دارد؛ چه آنكه خانواده، حلقه كوچكى از جامعه است و از آنجا كه امامان معصوم(ع)، مظهر عبادت، فضايل اخلاقى و عدالت بودند، اين سه اصل در زندگى خانوادگى آنها نيز تجلى آشكار داشت و تربيت را از محيط خانواده آغاز كردند. به نظر وى، چنانكه خداوند در آيه شريفه فوق و آيه ''' «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ» '''، به پيامبر دستور داد كه دعوتش را از بستگان نزديك آغاز كند، همين دستور به امامان(ع) نيز داده شده كه بايد تربيت جامعه را از خانواده و بستگان نزديك آغاز كنند؛ ازاينجهت، تمام معصومين(ع) دعوت به نماز و عبادت خداوند، در محيط خانه را يك اصل قرار داده بودند و همچنان كه خود به نماز و عبادت مىپرداختند، ديگر اعضاى خانواده را نيز به آن دستور مىدادند <ref>همان</ref>. | وى معتقد است اكثر آنچه كه در سيره فرهنگى و اجتماعى امامان(ع) جريان داشت، در سيره خانوادگى آنان نيز جريان دارد؛ چه آنكه خانواده، حلقه كوچكى از جامعه است و از آنجا كه امامان معصوم(ع)، مظهر عبادت، فضايل اخلاقى و عدالت بودند، اين سه اصل در زندگى خانوادگى آنها نيز تجلى آشكار داشت و تربيت را از محيط خانواده آغاز كردند. به نظر وى، چنانكه خداوند در آيه شريفه فوق و آيه ''' «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ» '''، به پيامبر دستور داد كه دعوتش را از بستگان نزديك آغاز كند، همين دستور به امامان(ع) نيز داده شده كه بايد تربيت جامعه را از خانواده و بستگان نزديك آغاز كنند؛ ازاينجهت، تمام معصومين(ع) دعوت به نماز و عبادت خداوند، در محيط خانه را يك اصل قرار داده بودند و همچنان كه خود به نماز و عبادت مىپرداختند، ديگر اعضاى خانواده را نيز به آن دستور مىدادند <ref>همان</ref>. | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
مواردى از سيره اقتصادى در روابط اجتماعى، امور ذيل مىباشد: انفاق، اطعام، احترام به نيازمندان، اخلاص، تشويق ديگران به انفاق، كار، خمس، زكات، تجارت، ارث، مصادره اموالى كه در اختيار حكومتها بوده، هدايا و نذورات و موقوفات كه از منابع مهم درآمد اقتصادى امامان بوده است<ref>همان</ref>. | مواردى از سيره اقتصادى در روابط اجتماعى، امور ذيل مىباشد: انفاق، اطعام، احترام به نيازمندان، اخلاص، تشويق ديگران به انفاق، كار، خمس، زكات، تجارت، ارث، مصادره اموالى كه در اختيار حكومتها بوده، هدايا و نذورات و موقوفات كه از منابع مهم درآمد اقتصادى امامان بوده است<ref>همان</ref>. | ||
نويسنده در فصل ششم، به دنبال شناخت موضع ائمه(ع) در برابر پيداش جريانهاى اعتقادى بوده و لذا در اين فصل، به بررسى مبانى اعتقادى معصومين(ع) پرداخته است (همان، ص159-195</ref>. | نويسنده در فصل ششم، به دنبال شناخت موضع ائمه (ع) در برابر پيداش جريانهاى اعتقادى بوده و لذا در اين فصل، به بررسى مبانى اعتقادى معصومين(ع) پرداخته است (همان، ص159-195</ref>. | ||
در فصل هفتم، مباحث مربوط به فقه و احكام دين مورد بحث قرار گرفته و اهداف دنبالشده در آن، عبارتند از: شناخت نقش امامان(ع) در موضوع فقه و فقاهت؛ ارزش فقيه و ارزش استنباط درست احكام از منابع قرآن و حديث<ref>همان، ص197</ref>. در آخرين فصل نيز بهمنظور شناخت رابطه امامت و سياست، به بررسى سيره سياسى معصومين(ع) پرداخته شده است <ref>همان، ص243</ref>. | در فصل هفتم، مباحث مربوط به فقه و احكام دين مورد بحث قرار گرفته و اهداف دنبالشده در آن، عبارتند از: شناخت نقش امامان(ع) در موضوع فقه و فقاهت؛ ارزش فقيه و ارزش استنباط درست احكام از منابع قرآن و حديث<ref>همان، ص197</ref>. در آخرين فصل نيز بهمنظور شناخت رابطه امامت و سياست، به بررسى سيره سياسى معصومين(ع) پرداخته شده است <ref>همان، ص243</ref>. |
ویرایش