۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الشهاب الثاقب في وجوب صلاة الجمعة العيني: تفاوت میان نسخه‌ها
الشهاب الثاقب في وجوب صلاة الجمعة العيني (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۹ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۲۹
، ۱۹ آوریل ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه ('
جز (جایگزینی متن - '(مقدمه‌نويس)' به '(مقدمه‌نويس)') |
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
«وجوب نماز جمعه - فى الجمله - روشن‌تر از خورشيد نيم روز است و از جمله احكامى است كه علماى اسلام، در جميع اعصار و همه بلاد اسلامى بر آن اتفاق دارند؛ چنانكه تعداد قابل توجهى از خوبان علما به اين مطلب تصريح كرده‌اند؛ همچنين آنان بر اين باورند كه پيامبر (ص) در حيات مقدس خويش، با استمرار در اقامه نماز جمعه، وجوب عينى آن را فهماندند و اين در حالى است كه پس از رحلت آن حضرت نسخى واقع نمى‌شود.» | «وجوب نماز جمعه - فى الجمله - روشن‌تر از خورشيد نيم روز است و از جمله احكامى است كه علماى اسلام، در جميع اعصار و همه بلاد اسلامى بر آن اتفاق دارند؛ چنانكه تعداد قابل توجهى از خوبان علما به اين مطلب تصريح كرده‌اند؛ همچنين آنان بر اين باورند كه پيامبر (ص) در حيات مقدس خويش، با استمرار در اقامه نماز جمعه، وجوب عينى آن را فهماندند و اين در حالى است كه پس از رحلت آن حضرت نسخى واقع نمى‌شود.» | ||
مرحوم فيض در مقدمه، مدعا و مختار خود را مطرح كرده و آنچه در ابواب بعدى آورده، در واقع بيان مستندات و مستدل كردن آن است، البته ايشان ادلّه شرعى را در آيات قرآن، سنّت رسول اللّه(ص) و كلام امامان معصوم(ع)، منحصر مى‌داند. بر همين اساس است كه استدلال اساسى او به آيات شريفه قرآن و روايات صادره از معصومين (ع) مى‌باشد. | مرحوم فيض در مقدمه، مدعا و مختار خود را مطرح كرده و آنچه در ابواب بعدى آورده، در واقع بيان مستندات و مستدل كردن آن است، البته ايشان ادلّه شرعى را در آيات قرآن، سنّت رسول اللّه (ص) و كلام امامان معصوم(ع)، منحصر مى‌داند. بر همين اساس است كه استدلال اساسى او به آيات شريفه قرآن و روايات صادره از معصومين (ع) مى‌باشد. | ||
وى باب اول كتاب خويش را به استدلال به آيات قرآن اختصاص داده است. نخستين آيه‌اى كه بدان استدلال مى‌كند، آيه 9 سوره جمعه مى‌باشد: ''' «يا أيّها الَّذين آمنوا إذا نودىَ لِلصَّلاة مِنْ يَوم الجُمُعةِ فَاسْعَوا إِلى ذِكر اللّه وَ ذَرو البيع ذلكم خير لكم إن كنتم تعلمون» '''. او مى‌نويسد: «مفسران همگى بر اين باورند كه مراد از «ذكر» در اين آيه، نماز جمعه يا خطبه‌هاى آن و يا هر دو مى‌باشد. سپس هر كسى كه اسم مؤمن بر او صادق باشد، وظيفه دارد به سوى نماز بشتابد و به خطبه‌هاى آن گوش دهد. اگر كسى ادعا كند، بعضى از مؤمنان - مانند مؤمنان عصر غيبت - از تحت اين امر و دستور الهى خارج هستند، بر او لازم است كه براى مدعاى خويش دليل اقامه كند.» | وى باب اول كتاب خويش را به استدلال به آيات قرآن اختصاص داده است. نخستين آيه‌اى كه بدان استدلال مى‌كند، آيه 9 سوره جمعه مى‌باشد: ''' «يا أيّها الَّذين آمنوا إذا نودىَ لِلصَّلاة مِنْ يَوم الجُمُعةِ فَاسْعَوا إِلى ذِكر اللّه وَ ذَرو البيع ذلكم خير لكم إن كنتم تعلمون» '''. او مى‌نويسد: «مفسران همگى بر اين باورند كه مراد از «ذكر» در اين آيه، نماز جمعه يا خطبه‌هاى آن و يا هر دو مى‌باشد. سپس هر كسى كه اسم مؤمن بر او صادق باشد، وظيفه دارد به سوى نماز بشتابد و به خطبه‌هاى آن گوش دهد. اگر كسى ادعا كند، بعضى از مؤمنان - مانند مؤمنان عصر غيبت - از تحت اين امر و دستور الهى خارج هستند، بر او لازم است كه براى مدعاى خويش دليل اقامه كند.» | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
وى در همان آغازِ باب و پيش از ذكر اخبار و روايات، مى‌نويسد: محدّثان بزرگ؛ ثقة الاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]]، [[شيخ صدوق]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](قده) از امام باقر و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] اخبار معتبر فراوانى را نقل كرده‌اند كه دلالت بر حتميّت وجوب نماز جمعه دارد و در آنها هيچ شرطى براى اين وجوب نيامده است. فيض در ادامه، روايات زيادى را به بحث و بررسى گذاشته و مدعاى خويش را مستدل كرده است. | وى در همان آغازِ باب و پيش از ذكر اخبار و روايات، مى‌نويسد: محدّثان بزرگ؛ ثقة الاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]]، [[شيخ صدوق]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](قده) از امام باقر و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] اخبار معتبر فراوانى را نقل كرده‌اند كه دلالت بر حتميّت وجوب نماز جمعه دارد و در آنها هيچ شرطى براى اين وجوب نيامده است. فيض در ادامه، روايات زيادى را به بحث و بررسى گذاشته و مدعاى خويش را مستدل كرده است. | ||
باب چهارم به ذكر اقوال و نظريات علما و فقها، مبنى بر وجوب عينى نماز جمعه، اختصاص دارد و مؤلف براى مختار خود، به اجماع استدلال مى‌كند. وى با اشاره به سيره قدماى از فقها، در مقام استنباط احكام از ادله شرعيه - كتاب و سنّت - روش آنان را اين گونه بازگو مى‌كند: آنان در بحث و استدلال خويش، فقط به كتاب الهى و سنّت رسول‌اللّه(ص) و كلام عترت(ع) تمسك مى‌كردند و در واقع منهج و روش اصحاب ائمه را شيوه خويش كرده بودند و اينان به خاطر نزديكىِ زمانى به معصومين (ع) اسرار و خصوصياتى از احكام ائمه را مى‌دانند كه فقهاى متأخر بر آنها آگاه نيستند. اين قدما با اين ويژگىِ ممتازى كه دارند، بر حكم وجوب عينى حتمى براى نماز جمعه اتفاق نظر دارند و اين حكم را از روز تشريع آن تا روز قيامت، بدون اينكه شرطى داشته باشد، مى‌دانند. | باب چهارم به ذكر اقوال و نظريات علما و فقها، مبنى بر وجوب عينى نماز جمعه، اختصاص دارد و مؤلف براى مختار خود، به اجماع استدلال مى‌كند. وى با اشاره به سيره قدماى از فقها، در مقام استنباط احكام از ادله شرعيه - كتاب و سنّت - روش آنان را اين گونه بازگو مى‌كند: آنان در بحث و استدلال خويش، فقط به كتاب الهى و سنّت رسول‌اللّه (ص) و كلام عترت(ع) تمسك مى‌كردند و در واقع منهج و روش اصحاب ائمه را شيوه خويش كرده بودند و اينان به خاطر نزديكىِ زمانى به معصومين (ع) اسرار و خصوصياتى از احكام ائمه را مى‌دانند كه فقهاى متأخر بر آنها آگاه نيستند. اين قدما با اين ويژگىِ ممتازى كه دارند، بر حكم وجوب عينى حتمى براى نماز جمعه اتفاق نظر دارند و اين حكم را از روز تشريع آن تا روز قيامت، بدون اينكه شرطى داشته باشد، مى‌دانند. | ||
مصنّف در اين باب، به اين نكته هم اشاره مى‌كند كه مطلق وجوب نماز جمعه، به اين صورت كه شامل وجوب عينى و وجوب تخييرى - هر دو - شود، را هيچ فقيهى منكر نيست و بر اين حكم همگى اتفاق دارند. ايشان در ادامه به نظريات فقها - از قدما و متأخرين - پرداخته و پس از نقل طولانى نظريات بزرگانِ از فقها مى‌نويسد: | مصنّف در اين باب، به اين نكته هم اشاره مى‌كند كه مطلق وجوب نماز جمعه، به اين صورت كه شامل وجوب عينى و وجوب تخييرى - هر دو - شود، را هيچ فقيهى منكر نيست و بر اين حكم همگى اتفاق دارند. ايشان در ادامه به نظريات فقها - از قدما و متأخرين - پرداخته و پس از نقل طولانى نظريات بزرگانِ از فقها مى‌نويسد: | ||