الآيات الناسخة و المنسوخة من رواية أبي‌عبدالله محمد بن ابراهيم النعماني: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محمد بن ابراهيم نعمانى' به 'محمد بن ابراهيم نعمانى ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:




«الآيات الناسخة و المنسوخة» جزء منابع اصيل در علوم تفسير و حديث به شمار مى‌آيد
'''الآيات الناسخة و المنسوخة''' جزء منابع اصيل در علوم تفسير و حديث به شمار مى‌آيد و مطالب آن از تفسير منسوب به ابوعبداللّه [[نعمانی، محمد بن ابراهیم|محمد بن ابراهيم نعمانى]] اقتباس شده است.


و مطالب آن از تفسير منسوب به ابوعبداللّه [[نعمانی، محمد بن ابراهیم|محمد بن ابراهيم نعمانى]] اقتباس شده است.
براساس گفتۀ محقق اين اثر،کتاب توسط مرحوم [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى از بزرگان اماميه و مرجع دينى زمان خويش كه به سال 255 قمرى در بغداد متولد شده، مى‌باشد.[[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در دانش‌اندوزى سعى وافر داشت و از بزرگترين شاگردان [[شيخ مفيد]] و نويسندۀ آثار علمى ارزشمند فراوانى است.در علوم دينى پايه‌اى رفيع داشت و به اقتضاى پايگاه بلندش در دين و دنيا، با كثيرى از اهل علم و ادب و سياحت مرتبط بوده است.جامعيت [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علوم ادبى و معارف دينى، و دقت‌نظر و ژرف‌كاويش، او را در كار قرآن‌پژوهى مدد بسيار رسانيده است.


براساس گفتۀ محقق اين اثر،کتاب توسط مرحوم [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى از بزرگان اماميه
سيد در اين کتاب ابتدا دربارۀ ثقلين (قرآن و عترت) مطالبى بيان داشته و سپس روايت نعمانى از [[امام صادق]] عليه السلام را دربارۀ نبوت نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله، قرآن كريم، ولايت اهل بيت پيامبر و نيز نكات بسيار ارزنده‌اى را كه در شناخت درست قرآن كريم نقش مهمى ايفاء مى‌كنند، نقل مى‌كند.


و مرجع دينى زمان خويش كه به سال 255 قمرى در بغداد متولد شده، مى‌باشد.[[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]
روايتى نيز از امير مؤمنان عليه السلام دربارۀ اقسام هفت گانه نزول قرآن نقل كرده سپس وارد مبحث اصلى کتاب يعنى آيات ناسخ و منسوخ در قرآن كريم شده و آيات ناسخ و منسوخ متعددى را يادآور مى‌شود.


در دانش‌اندوزى سعى وافر داشت و از بزرگترين شاگردان [[شيخ مفيد]] و نويسندۀ آثار علمى
در بخش ديگرى از کتاب به بيان محكم و متشابه و تفسير هريك از منظر قرآن كريم پرداخته و اقسام وحى در قرآن را نيز يادآور مى‌شود.اقسام نور و اقسام أمت در قرآن خاص و عام در قرآن، آياتى كه نيمى از آنها منسوخ و نيمى ديگر به حال خود رها شده است، برخى رديه‌ها بر مذاهب و افكار انحرافى، اسماء حسنى در قرآن و...ديگر مطالب کتاب را تشكيل مى‌دهد.
 
ارزشمند فراوانى است.در علوم دينى پايه‌اى رفيع داشت و به اقتضاى پايگاه بلندش در دين و
 
دنيا، با كثيرى از اهل علم و ادب و سياحت مرتبط بوده است.جامعيت [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در علوم ادبى
 
و معارف دينى، و دقت‌نظر و ژرف‌كاويش، او را در كار قرآن‌پژوهى مدد بسيار رسانيده است.
 
سيد در اين کتاب ابتدا دربارۀ ثقلين (قرآن و عترت) مطالبى بيان داشته
 
و سپس روايت نعمانى از [[امام صادق]] عليه السلام را دربارۀ نبوت نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله،
 
قرآن كريم، ولايت اهل بيت پيامبر و نيز نكات بسيار ارزنده‌اى را كه در شناخت درست
 
قرآن كريم نقش مهمى ايفاء مى‌كنند، نقل مى‌كند.روايتى نيز از امير مؤمنان عليه السلام
 
دربارۀ اقسام هفت گانه نزول قرآن نقل كرده سپس وارد مبحث اصلى کتاب يعنى آيات
 
ناسخ و منسوخ در قرآن كريم شده و آيات ناسخ و منسوخ متعددى را يادآور مى‌شود.
 
در بخش ديگرى از کتاب به بيان محكم و متشابه و تفسير هريك از منظر قرآن كريم پرداخته
 
و اقسام وحى در قرآن را نيز يادآور مى‌شود.اقسام نور و اقسام أمت در قرآن خاص و عام در قرآن، آياتى كه نيمى از آنها منسوخ و نيمى ديگر به حال خود رها شده است،
 
برخى رديه‌ها بر مذاهب و افكار انحرافى، اسماء حسنى در قرآن و...ديگر مطالب کتاب
 
را تشكيل مى‌دهد.


مؤلف کتاب كيست؟
مؤلف کتاب كيست؟


برخى در انتساب اين کتاب به [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] ترديد كرده‌اند
برخى در انتساب اين کتاب به [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] ترديد كرده‌اند، اما محقق کتاب معتقد است اين کتاب از جمله آثار مرحوم [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] است و تفسير نعمانى همان رساله محكم و متشابه يا آيات ناسخه و منسوخه نوشته [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] مى‌باشد و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] در اين کتاب به جز آنچه در مقدمه رساله در تقسيم قرآن به اقسام سبعه و آنچه در دو سطر اخير رساله آمده، از تفسير نعمانى استفاده نكرده است.
 
اما محقق کتاب معتقد است اين کتاب از جمله آثار مرحوم [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] است و تفسير نعمانى
 
همان رساله محكم و متشابه يا آيات ناسخه و منسوخه نوشته [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] مى‌باشد و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]
 
در اين کتاب به جز آنچه در مقدمه رساله در تقسيم قرآن به اقسام سبعه و آنچه در دو سطر اخير
 
رساله آمده، از تفسير نعمانى استفاده نكرده است.


==ساختار کتاب==
==ساختار کتاب==




کتاب با مقدمه مؤلف دربارۀ اهميت ثقلين آغاز مى‌شود
کتاب با مقدمه مؤلف دربارۀ اهميت ثقلين آغاز مى‌شود و سپس با روايت نعمانى درباره بعثت پيامبر اكرم(ص)و قرآن كريم و ناسخ و منسوخ، متشابه و محكم، تأويل، عام و خاص و...در قرآن ادامه مى‌يابد.کتاب از ساختار دقيق و روشنى برخوردار نيست اما بطور كلى مى‌توان بخش عمده براى آن تصوير كرد.
 
و سپس با روايت نعمانى درباره بعثت پيامبر اكرم(ص)و قرآن كريم و ناسخ و منسوخ، متشابه
 
و محكم، تأويل، عام و خاص و...در قرآن ادامه مى‌يابد.کتاب از ساختار دقيق
 
و روشنى برخوردار نيست اما بطور كلى مى‌توان بخش عمده براى آن تصوير كرد.
 
بخش اول:ناسخ و منسوخ در قرآن.در اين بخش آيات ناسخ و منسوخ قرآن
 
كريم گردآورى شده است.
 
بخش دوم:محكم و متشابه در قرآن، كه به بيان تفسير و مصاديق آيات محكم و متشابه در


قرآن پرداخته است.همچنين اقسام وحى در قرآن را يادآور شده است.
بخش اول:ناسخ و منسوخ در قرآن.در اين بخش آيات ناسخ و منسوخ قرآن كريم گردآورى شده است.
بخش دوم:محكم و متشابه در قرآن، كه به بيان تفسير و مصاديق آيات محكم و متشابه در قرآن پرداخته است.همچنين اقسام وحى در قرآن را يادآور شده است.


بخش سوم:اقسام نور در قرآن
بخش سوم:اقسام نور در قرآن
خط ۱۴۹: خط ۱۰۴:




اين نسخه كه جزء نسخه‌هاى خطى كمياب مكتبه الامام امير المؤمنين (ع)العامة في
اين نسخه كه جزء نسخه‌هاى خطى كمياب مكتبه الامام امير المؤمنين (ع)العامة في النجف الأشرف است توسط على جهاد الحسانى مورد تحقيق و پژوهش قرار گرفته است.وى مقدمه‌اى مبسوط بر کتاب نگاشته و آيات و احاديث آنرا استخراج كرده و تعليقه‌هايى بر کتاب افزوده است.
 
النجف الأشرف است توسط على جهاد الحسانى مورد تحقيق و پژوهش قرار گرفته
 
است.وى مقدمه‌اى مبسوط بر کتاب نگاشته و آيات و احاديث آنرا استخراج
 
كرده و تعليقه‌هايى بر کتاب افزوده است.
 
در پايان فهرستى از آيات قرآنى و احاديث شريف نبوى، مصادر تحقيق
 
و موضوعات کتاب ارائه شده است.
 
کتاب با جلد گالينگور در قطع وزيرى و در 277 صفحه براى اولين بار در سال


1421 هجرى توسط موسسة البلاغ، للطباعة و النشر و التوزيع، بيروت به طبع
در پايان فهرستى از آيات قرآنى و احاديث شريف نبوى، مصادر تحقيق و موضوعات کتاب ارائه شده است.


رسيده است.
کتاب با جلد گالينگور در قطع وزيرى و در 277 صفحه براى اولين بار در سال 1421 هجرى توسط موسسة البلاغ، للطباعة و النشر و التوزيع، بيروت به طبع رسيده است.


منابع:1-مقدمه محقق و متن کتاب
==منابع مقاله==


2-[[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاء الدين خرمشاهى]]،دانش‌نامه قرآن،ج 2،ص 1278
#مقدمه محقق و متن کتاب
#[[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاء الدين خرمشاهى]]،دانش‌نامه قرآن،ج 2،ص 1278




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش