۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نخبة الدهر في عجائب البر و البحر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابوالقاسم پاينده' به 'ابوالقاسم پاينده ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''نخبة الدهر فى عجائب البر و البحر'''، اثر انصارى دمشقى، شمس الدين، محمد بن ابى طالب(727ق) و به زبان عربى است كه پيرامون زمينه‌هاى جغرافيايى و تاريخى و ذكر بسيارى از شگفتى‌هاى كره زمين با دو فصل نسبتا كامل در باره نجوم و كانى‌شناسى نگاشته شده است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
عناوين كلى مباحث كتاب، به اين شرح است: | عناوين كلى مباحث كتاب، به اين شرح است: | ||
#كره زمين و آنچه پيشينيان در باره شكل آن گفته‌اند؛ | |||
#كان‌هاى هفت‌گانه مذاب و نرم و بيان سرشت‌ها و نهادها و دگرگونى‌هاى آنها و بيان گوهرها و سنگ‌هاى باارزش و گران و آنچه از خاك برتر است؛ | |||
#رودهاى روان، چشمه‌سارها، چاه‌ها و سرچشمه‌هاى گوناگون؛ | |||
#فراوانى آب‌هاى زمين و آنچه پيشينيان در باره پوشيده شدن همه زمين با آب، مگر خشكى‌ها و آبخست‌هايى كه از آب برآمده و پيدايند، گفته‌اند و بيان علت شورى يا گوارايى آب‌ها و سخن از پاره‌اى ساحل‌ها و آبخست‌هاى شناخته شده؛ | |||
#درياى روم، معروف به درياى نيطس و دهانه آن دريا كه در خليج اسكندريه است و سخن از مرزها، كناره‌ها، آبخست‌ها و شگفتى‌هاى آن؛ | |||
#اقيانوس جنوب و بزرگ‌ترين خليجى كه از آن بيرون آمده و با نام سرزمين‌هاى خود خوانده مى‌شود و سخن از مد و جزر، آبخست‌ها، جانوران شگفت‌انگيز و رستنى‌هاى كمياب آن؛ | |||
#كشورهاى بزرگ خاورزمين و سرزمين‌ها و كشورهايى كه مسلمانان بر آنها چيرگى يافتند و سخن از شهرهاى آنها و آنچه در آنهاست؛ | |||
#كشورهاى باخترى‌اى كه در پس سرزمين‌هايى كه برشمرديم قرار دارد و از شهرهاى مصر و نيز ديگر سرزمين‌ها و شهرها و روستاها، يكى پس از ديگرى تا كناره‌هاى اقيانوس باخترى ادامه دارد؛ | |||
#انتساب ملت‌ها به سام و يافث و حام، فرزندان نوح پيامبر و يادكرد پاره‌اى از ويژگى‌هاى آنان و نام ماه‌ها، روزها، عيدها و ويژگى‌هاى شهرهايشان و نيز در باره خلق و خوى انسان. | |||
كتاب، از لحاظ تاريخ طبيعى بسيار مهم است، زيرا در باره گياهان و حيوانات و معادن، مطالب فراوان دارد. علاقه به مسائل روحى، اما نه به‌صورت ساده و ابتدايى، بر كتاب غالب است. از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب، نسبت به ساير مؤلفات كيهان‌نگارى، اين است كه اطلاعات بسيارى را در خود جاى داده كه مؤلفان ديگر در باره آن سخنى نگفته‌اند و از مكان‌هاى جغرافيايى خاصى سخن مى‌گويد كه منابع ديگر در مورد آن خاموش مانده‌اند. | كتاب، از لحاظ تاريخ طبيعى بسيار مهم است، زيرا در باره گياهان و حيوانات و معادن، مطالب فراوان دارد. علاقه به مسائل روحى، اما نه به‌صورت ساده و ابتدايى، بر كتاب غالب است. از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب، نسبت به ساير مؤلفات كيهان‌نگارى، اين است كه اطلاعات بسيارى را در خود جاى داده كه مؤلفان ديگر در باره آن سخنى نگفته‌اند و از مكان‌هاى جغرافيايى خاصى سخن مى‌گويد كه منابع ديگر در مورد آن خاموش مانده‌اند. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۱: | ||
#كراچكوفسكى، تاريخ نوشته‌هاى جغرافيايى در جهان اسلامى، ص 301 - 303، ترجمه [[پاینده، ابوالقاسم|ابوالقاسم پاينده]] ؛ | |||
#ادوارد فنديك، اكتفاء القنوع بما هو مطبوع، ص 53؛ | |||
#مقدمه مترجم كتاب، دكتر سيد حميد طبيبيان. | |||