۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ العقيدة الشيعة و فرقها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
محقق كتاب در مقدمه‌اش بر كتاب لازم دانسته است يك سرى مباحث را مطرح كند. ذكر اوضاع جاهليت در بدو ظهور اسلام، ديدگاه مسلمانان | محقق كتاب در مقدمه‌اش بر كتاب لازم دانسته است يك سرى مباحث را مطرح كند. ذكر اوضاع جاهليت در بدو ظهور اسلام، ديدگاه مسلمانان درباره كتاب خدا و سنت، اصول فِرَق اسلامى در صدر اول، معناى لغوى و اصطلاحى شيعه و چگونگى شكل‌گيرى تشيع، خوارج و منشأ آن، مرجئه و معتزله و افكار آنها از جمله مباحث مقدمه است. بررسى تاريخ تشيع، تفكرات و حركت علمى تشيع و معرفى تعدادى از مؤلفين شيعه از ديگر مباحث مقدمه است. محقق در فصل هفتم به اسم، مولد، خانواده، حيات علمى، سيره و تأليفات نويسنده اشاره كرده است <ref>مقدمه محقق، ص 14 - 57</ref>. | ||
غلام‌على‌پور | غلام‌على‌پور درباره كتاب حاضر مى‌نويسد: نويسنده به تأليف اين كتاب اقدام نمود، اما آن را تمام نكرد و براى آن عنوان نهايى قرار نداد. كسانى كه متعرض نوشته‌هاى مؤلف شده‌اند تصريح كرده‌اند كه اين مقدار كه به خط خود او نوشته شده جزء اول از كتاب اوست كه تاريخ دينى تشيع است. به تصريح مؤلف در مقدمه، جزء دوم به تاريخ سياسى و جزء سوم به تاريخ علمى و ادبى شيعه اختصاص داشته است <ref>مقدمه محقق، ص 57؛ مقدمه مؤلف، ص 63</ref>. | ||
آنچه نويسنده در ابواب كتاب مطرح كرده به‌اختصار و به ترتيب ابواب بدين شرح است: | آنچه نويسنده در ابواب كتاب مطرح كرده به‌اختصار و به ترتيب ابواب بدين شرح است: | ||
#در اين باب، فرق شيعه ابتدا اجمالاً و سپس به‌تفصيل مورد بحث قرار گرفته است. در ابتداى اين باب، تعريف تشيع و منشأ آن و دشوارى‌ها و مشكلاتى كه در طول تاريخ بر شيعه، گذشته، بيان شده است. فرقه‌هاى كيسانيه، زيديه، اسماعيليه، فطحيّه و واقفيّه به‌عنوان فرق تشيع معرفى شده‌اند. | #در اين باب، فرق شيعه ابتدا اجمالاً و سپس به‌تفصيل مورد بحث قرار گرفته است. در ابتداى اين باب، تعريف تشيع و منشأ آن و دشوارى‌ها و مشكلاتى كه در طول تاريخ بر شيعه، گذشته، بيان شده است. فرقه‌هاى كيسانيه، زيديه، اسماعيليه، فطحيّه و واقفيّه به‌عنوان فرق تشيع معرفى شده‌اند. | ||
#در اين باب غلات شيعه و منشأ اين فرق غالى و ديدگاه ائمه(ع) | #در اين باب غلات شيعه و منشأ اين فرق غالى و ديدگاه ائمه(ع) درباره آنها ذكر شده است. نويسنده در ابتداى اين باب به فراوانى غلات در فرق تشيّع اشاره كرده و تأكيد مى‌كند كه شيعه همواره از اين فِرَق اظهار بيزارى كرده است؛ لكن ارتباط تاريخ آنها با تاريخ فرق تشيع و اينكه مصنفين، برخى گفته‌ها و آراء آنها را با آراء تشيع اشتباه كرده‌اند، سبب ذكر آن و اشاره به احوال و آراء فاسده آنها بوده است <ref>متن كتاب، ص 98</ref>. مغيرة بن سعيد، ابومنصور عجلى، محمد بن بشير و شلمغانى از جمله غلاتى هستند كه معرفى شده‌اند. نويسنده در فصول مجزا، افكار آنها، برائت جستن ائمه از غاليان و اختلاط غلات به روات حديث توسط راويان شيعه را مورد بررسى قرار داده است <ref>همان، ص 98 - 126</ref>، | ||
#در اين باب، ابتدا اعتقادات شيعه اماميه در اصول دين بيان شده است، سپس با طرح اختلافات عقايد شيعه با اهل سنت به دو موضوع امامت و غيبت پرداخته شده است. همچنين برخى مقالاتى كه | #در اين باب، ابتدا اعتقادات شيعه اماميه در اصول دين بيان شده است، سپس با طرح اختلافات عقايد شيعه با اهل سنت به دو موضوع امامت و غيبت پرداخته شده است. همچنين برخى مقالاتى كه درباره جبر و تشبيه و تحريف قرآن و مانند آن به‌ناحق به شيعه نسبت داده شده نيز رد شده است. در آخرين فصل اين باب نيز برخى از مطالبى كه به گروهى از متكلمين شيعه، مانند: هشام بن حكم، محمد بن نعمان و زرارة بن اعين نسبت داده شده، مورد نقد قرار گرفته است. غالب اين مطالب، نادرست بوده و آنچه نيز كه صحيح است به آن معنايى كه تفسير كرده‌اند نبوده است <ref>همان، ص 160</ref>. | ||
#نويسنده در ابتداى اين باب، به‌اجمال به اوضاع و احوال زمان ائمه(ع) و مقدار تمكن و نقش هريك از آنها در بيان احكام اشاره كرده است، سپس از «كتاب»، «سنت»، «اجماع» و «عقل» به‌عنوان مصادر معتبر احكام و از «قياس»، «استحسان» و... به‌عنوان ادلّه نامعتبر در نزد شيعه ياد نموده است. | #نويسنده در ابتداى اين باب، به‌اجمال به اوضاع و احوال زمان ائمه(ع) و مقدار تمكن و نقش هريك از آنها در بيان احكام اشاره كرده است، سپس از «كتاب»، «سنت»، «اجماع» و «عقل» به‌عنوان مصادر معتبر احكام و از «قياس»، «استحسان» و... به‌عنوان ادلّه نامعتبر در نزد شيعه ياد نموده است. | ||