۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره'
جز (جایگزینی متن - 'سكّاكى' به 'سكّاكى ') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
نويسنده در تمهيد كتاب، سه علم معانى و بيان و بديع را تعريف كرده و كلام را به اعتبار معانى بيان، از حيث لفظ «فصيح» و از حيث لفظ و معنا «بليغ» دانسته است <ref>تمهيد، ص 13</ref>. | نويسنده در تمهيد كتاب، سه علم معانى و بيان و بديع را تعريف كرده و كلام را به اعتبار معانى بيان، از حيث لفظ «فصيح» و از حيث لفظ و معنا «بليغ» دانسته است <ref>تمهيد، ص 13</ref>. | ||
درباره معنى اصطلاحى «بلاغت» از ديرباز تعريفهاى بسيارى به ما رسيده است. يكى از قديمىترين تعريفها از [[ابنمقفع، عبدالله بن دادویه|ابن مقفع]] است كه وقتى درباره بلاغت از او سؤال شد، گفت: «بلاغت؛ يعنى ايجاز، كه با گوش دادن و سخن گفتن و سكوت كردن يا شعر و نثر و خطابه و اشكال ديگر ظاهر مىشود». ابن معتز، در وجه تسميه اين علم مىنويسد: «چون معنى به دل شنونده وارد مىشود، بلاغت ناميده شده است». احمد الهاشمى چون بسيارى از معاصران، «رعايت مقتضاى حال با كلامى فصيح» را بلاغت دانسته است <ref>ميرزانيا، منصور، ص 166</ref>. | |||
پيش از كتاب «جواهر البلاغة»، كتاب «مطول» و «مختصر المعاني» در حوزههاى علميه تدريس مىشد. [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]]، در اين دو كتاب ضمن اينكه همان خط مشى [[سکاکی، یوسف بن ابیبکر|سكّاكى]] و شيوه خطيب قزوينى در «تلخيص المفتاح» را پيش گرفته و از روش شارحان پيشين، استفاده كرده و سعى او بر آن بوده كه عبارات و كلمات مصنف (خطيب قزوينى) را شرح دهد، گاه هم به نقد و بررسى پرداخته و مطلبى را تكذيب و سخنى را پذيرفته است. وى در ضمن شرح مطالب، موضوعات منطقى و فلسفى و كلامى را نيز گنجانده و نتوانسته خود را از بحث در اينگونه مسائل بركنار دارد <ref>علوى مقدم، ص 47</ref>. هاشمى در كتاب حاضر از ورود به چنين موضوعاتى كه سبب تطويل كلام مىشود خوددارى كرده است. | پيش از كتاب «جواهر البلاغة»، كتاب «مطول» و «مختصر المعاني» در حوزههاى علميه تدريس مىشد. [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]]، در اين دو كتاب ضمن اينكه همان خط مشى [[سکاکی، یوسف بن ابیبکر|سكّاكى]] و شيوه خطيب قزوينى در «تلخيص المفتاح» را پيش گرفته و از روش شارحان پيشين، استفاده كرده و سعى او بر آن بوده كه عبارات و كلمات مصنف (خطيب قزوينى) را شرح دهد، گاه هم به نقد و بررسى پرداخته و مطلبى را تكذيب و سخنى را پذيرفته است. وى در ضمن شرح مطالب، موضوعات منطقى و فلسفى و كلامى را نيز گنجانده و نتوانسته خود را از بحث در اينگونه مسائل بركنار دارد <ref>علوى مقدم، ص 47</ref>. هاشمى در كتاب حاضر از ورود به چنين موضوعاتى كه سبب تطويل كلام مىشود خوددارى كرده است. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
2. ميرزانيا، منصور، «ديباچهاى بر علم بلاغت»، كيهان انديشه، فروردين و ارديبهشت 1374، شماره 59، صص 165 تا 178. | 2. ميرزانيا، منصور، «ديباچهاى بر علم بلاغت»، كيهان انديشه، فروردين و ارديبهشت 1374، شماره 59، صص 165 تا 178. | ||
3. علوى مقدم، سيد محمد، «بحثى | 3. علوى مقدم، سيد محمد، «بحثى درباره كتاب مطول سعدالدين [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] و تأثير آن در كتب بلاغى»، مشكوة، زمستان 1363، شماره 6، صص 62 تا 87. | ||