۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الأنواء في مواسم العرب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره'
جز (جایگزینی متن - 'ر(' به 'ر (') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''كتاب الأنواء في مواسم العرب'''، اثر [[ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم |ابومحمد عبدالله بن مسلم بن قتيبه دينورى]]، پيرامون منازل بيست و هشت‌گانه قمر، نام يك‌يك ستارگان، بحث‌هاى لغوى | '''كتاب الأنواء في مواسم العرب'''، اثر [[ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم |ابومحمد عبدالله بن مسلم بن قتيبه دينورى]]، پيرامون منازل بيست و هشت‌گانه قمر، نام يك‌يك ستارگان، بحث‌هاى لغوى درباره آن نام‌ها، اشعار مربوط به هريك، گاه‌شمارى نزد اعراب، باد، جهت‌يابى و... است. | ||
كتاب، به زبان عربى و در قرن سوم هجرى نوشته شده است. | كتاب، به زبان عربى و در قرن سوم هجرى نوشته شده است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
هريك از اين دو پديده، همراه با يكديگر 13 روز يك بار و در سال، 28 بار روى مى‌دهد. عرب‌هاى باستان، هريك از اين رويدادها را عامل يا نشانه يك پديده جوى مانند باد، باران، گرما يا سرما مى‌شمردند و از آن‌ها براى تعيين آغاز و پايان فصول سال و ترتيب و تنظيم كارهاى مربوط به كشاورزى بهره مى‌گرفتند. | هريك از اين دو پديده، همراه با يكديگر 13 روز يك بار و در سال، 28 بار روى مى‌دهد. عرب‌هاى باستان، هريك از اين رويدادها را عامل يا نشانه يك پديده جوى مانند باد، باران، گرما يا سرما مى‌شمردند و از آن‌ها براى تعيين آغاز و پايان فصول سال و ترتيب و تنظيم كارهاى مربوط به كشاورزى بهره مى‌گرفتند. | ||
در منابع دوره اسلامى | در منابع دوره اسلامى درباره اين مسئله كه «نوء» به طلوع يا غروب ستارگان مربوط مى‌شود، اختلاف نظرهايى ديده مى‌شود. گروهى نيز برخى پديده‌ها مانند باد را به طلوع ستارگان و برخى ديگر مانند باران و سرما را به غروب آن‌ها مربوط شمرده‌اند. | ||
بايد توجه داشت كه در اينجا، منظور از طلوع و غروب منازل پديدار شدن و ناپديد شدن آن‌ها در لحظات پيش از سپيده دم؛ يعنى هنگامى است كه خورشيد هنوز آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار نداده است. | بايد توجه داشت كه در اينجا، منظور از طلوع و غروب منازل پديدار شدن و ناپديد شدن آن‌ها در لحظات پيش از سپيده دم؛ يعنى هنگامى است كه خورشيد هنوز آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار نداده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
از بررسى آثار و گزارش‌هاى برجامانده از دوران‌هاى كهن، معلوم مى‌شود كه هواشناسى بر پايه نجوم؛ يعنى نظام انواء در ميان بسيارى از اقوام وجود داشته و ظاهرا سرچشمه اصلى آن، سرزمين بين‌النهرين بوده است. | از بررسى آثار و گزارش‌هاى برجامانده از دوران‌هاى كهن، معلوم مى‌شود كه هواشناسى بر پايه نجوم؛ يعنى نظام انواء در ميان بسيارى از اقوام وجود داشته و ظاهرا سرچشمه اصلى آن، سرزمين بين‌النهرين بوده است. | ||
در زمينه رابطه ميان ستارگان و حركات آن‌ها، وضع آن‌ها نسبت به يكديگر از يك سو و دگرگونى‌هاى جوى از سوى ديگر، دو ديدگاه كاملا متفاوت وجود داشته است: در ديدگاه نخست، مواضع ستارگان تنها نشانه‌هاى رويدادهاى جوى‌اند؛ درحالى‌كه در ديدگاه دوم، علت فاعلى و موجد آن‌ها به شمار مى‌روند. بررسى اشعار كهن عربى | در زمينه رابطه ميان ستارگان و حركات آن‌ها، وضع آن‌ها نسبت به يكديگر از يك سو و دگرگونى‌هاى جوى از سوى ديگر، دو ديدگاه كاملا متفاوت وجود داشته است: در ديدگاه نخست، مواضع ستارگان تنها نشانه‌هاى رويدادهاى جوى‌اند؛ درحالى‌كه در ديدگاه دوم، علت فاعلى و موجد آن‌ها به شمار مى‌روند. بررسى اشعار كهن عربى درباره انواء، نشان مى‌دهد كه عين اين دو ديدگاه در ميان عرب‌هاى باستان نيز رواج داشته است. روايتى كه از پيامبر (ص) در نكوهش اعتقاد به انواء و برابرى آن با ايمان به كواكب و كفر به خداوند نقل شده است، به ديدگاه دوم مربوط مى‌شود. | ||
در ادامه، ضمن توضيح كيفيت طلوع و غروب، فرق بين غروبى كه افول و غروبى كه نوء باشد بيان و سپس به بررسى اسماء منازل و هيئت‌ها پرداخته شده است. اين اسماء، عبارتند از: شرطان، بطين، ثريا، دبران، هقعه و هنعه. | در ادامه، ضمن توضيح كيفيت طلوع و غروب، فرق بين غروبى كه افول و غروبى كه نوء باشد بيان و سپس به بررسى اسماء منازل و هيئت‌ها پرداخته شده است. اين اسماء، عبارتند از: شرطان، بطين، ثريا، دبران، هقعه و هنعه. | ||