۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حاشية المكاسب (همداني): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'ميرزاى بزرگ' به 'ميرزاى بزرگ ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
كتاب حاشيه بر مكاسب [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] | كتاب حاشيه بر مكاسب [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] از اولين شروح بر مكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] و از عميق‌ترين و دقيق‌ترين اين شروح مى‌باشد. | ||
اين كتاب شامل تعليقات و حواشى مؤلف از كتاب البيع تا آخر كتاب خيارات مى‌باشد. اگر چه اين كتاب به صورت نسخۀ خطى در گوشه‌هاى كتابخانه‌هاى خصوصى بوده است اما به دليل اهميت مطالب آن و توجه و عنايت علما و بزرگان از فقهاء، نسخه‌هاى خطى آن بيش از ساير تأليفات وى نسخه بردارى شده و بزرگانى همچون [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (م 1361 ق)، [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] | اين كتاب شامل تعليقات و حواشى مؤلف از كتاب البيع تا آخر كتاب خيارات مى‌باشد. اگر چه اين كتاب به صورت نسخۀ خطى در گوشه‌هاى كتابخانه‌هاى خصوصى بوده است اما به دليل اهميت مطالب آن و توجه و عنايت علما و بزرگان از فقهاء، نسخه‌هاى خطى آن بيش از ساير تأليفات وى نسخه بردارى شده و بزرگانى همچون [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (م 1361 ق)، [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] (م 1355 ق)، [[حلی، حسین|شيخ حسين حلّى]] (م 1394 ق) و ديگران سعى داشته‌اند تا يك نسخه از آن را داشته باشند و از مطالب آن استفاده نمايند. | ||
==شيوۀ تأليف== | ==شيوۀ تأليف== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
اين كتاب نيز نظير «مصباح الفقيه» و «حاشية الرسائل» وى مملو از تحقيقات فقهى بديع و تطبيق قواعد اصولى بر مصاديق آنان مى‌باشد. | اين كتاب نيز نظير «مصباح الفقيه» و «حاشية الرسائل» وى مملو از تحقيقات فقهى بديع و تطبيق قواعد اصولى بر مصاديق آنان مى‌باشد. | ||
عمق و پيچيدگى مطالب و تحقيقات دقيق همراه با بيان رسا و قلم روان، اين كتاب را از ساير شروح و حواشى ممتاز نموده است و از طرف ديگر مؤلف آن، جزء معدود محشين مكاسب مى‌باشد كه از معروفترين شاگردان [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|[[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ]] | عمق و پيچيدگى مطالب و تحقيقات دقيق همراه با بيان رسا و قلم روان، اين كتاب را از ساير شروح و حواشى ممتاز نموده است و از طرف ديگر مؤلف آن، جزء معدود محشين مكاسب مى‌باشد كه از معروفترين شاگردان [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|[[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ]] شيرازى]] (م 1312 ق) بوده و تحقيقات و نظريات شيخ اعظم را به واسطۀ [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى بزرگ]] درك نموده است. | ||
==تاريخ تأليف== | ==تاريخ تأليف== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
با توجه به اين كه پس از نام [[شيخ انصارى]] (م 1281 ق) كه از وى تعبير به «شيخ مشايخنا» شده است عبارت‌هاى «قدس الله نفسه الزكيّة» يا «طاب ثراه» آورده شده است I(صفحات 105 و 13) كه نشانگر وفات وى مى‌باشد. | با توجه به اين كه پس از نام [[شيخ انصارى]] (م 1281 ق) كه از وى تعبير به «شيخ مشايخنا» شده است عبارت‌هاى «قدس الله نفسه الزكيّة» يا «طاب ثراه» آورده شده است I(صفحات 105 و 13) كه نشانگر وفات وى مى‌باشد. | ||
و همين طور پس از ذكر نام [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] | و همين طور پس از ذكر نام [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزاى شيرازى]] بزرگ (م 1312 ق) كه از وى تعبير به «سيد مشايخنا» شده است عبارت‌هاى «دام ظلّه»، «أدام الله أيام إفاضاته»، شده كه نشانگر زنده بودن وى در زمان تأليف كتاب را دارد. (صفحات 495، 359، 366). | ||
بنابراين اين كتاب حدودا بين سال‌هاى 1281 ق تا 1312 ق تأليف شده است. | بنابراين اين كتاب حدودا بين سال‌هاى 1281 ق تا 1312 ق تأليف شده است. | ||
از طرفى در مقدمۀ كتاب «حاشية المكاسب» تأليف [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (م 1361 ق) به نقل از آیت‌الله سيد محمد روحانى نوشته شده كه اين حاشيه مربوط به دوران جوانى [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] | از طرفى در مقدمۀ كتاب «حاشية المكاسب» تأليف [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (م 1361 ق) به نقل از آیت‌الله سيد محمد روحانى نوشته شده كه اين حاشيه مربوط به دوران جوانى [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] بوده است I(حاشية المكاسب، /1صفحۀ ج) كه با توجه به سال تولد مؤلف كه 1250 ق است به احتمال زياد اين كتاب در حدود 30 تا 40 سالگى مؤلف يعنى سال‌هاى 1281 تا 1290 ق تأليف شده است. | ||
==تاريخ انتشار== | ==تاريخ انتشار== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
#نسخه‌اى كه متعلّق به علامه سيد محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم (م 1399 ق) بوده و ناسخ آن خودش بوده است. | #نسخه‌اى كه متعلّق به علامه سيد محمد صادق بن حسن آل بحر العلوم (م 1399 ق) بوده و ناسخ آن خودش بوده است. | ||
#:او مردى عالم و فاضل و آشناى به فقه و ادبيات حديث بوده كه نسخه‌هاى خطى نفيس را انتخاب نموده و با خط خودش آن را نسخه بردارى مى‌نموده است به همين دليل نسخه‌هاى خطى كه وى نگاشته است نسخه‌هاى صحيحى است از افتادن كلمات و غلطهاى متداول در آنها كمتر پيدا مى‌شود. | #:او مردى عالم و فاضل و آشناى به فقه و ادبيات حديث بوده كه نسخه‌هاى خطى نفيس را انتخاب نموده و با خط خودش آن را نسخه بردارى مى‌نموده است به همين دليل نسخه‌هاى خطى كه وى نگاشته است نسخه‌هاى صحيحى است از افتادن كلمات و غلطهاى متداول در آنها كمتر پيدا مى‌شود. | ||
#:اين نسخه در سال 1342 ق نوشته شده و همان طور كه در كتاب آمده است بعضى از قسمت‌هاى آن از نسخۀ آیت‌الله [[حلی، حسین|شيخ حسين حلى]] | #:اين نسخه در سال 1342 ق نوشته شده و همان طور كه در كتاب آمده است بعضى از قسمت‌هاى آن از نسخۀ آیت‌الله [[حلی، حسین|شيخ حسين حلى]] (م 1394 ق) از بزرگان شاگردان [[نائینی، محمدحسین|محقق نائينى]] (م 1361 ق) استنساخ شده است. | ||
#:در نگارش كتاب موجود، نسخۀ اصلى، همين نسخه است. | #:در نگارش كتاب موجود، نسخۀ اصلى، همين نسخه است. | ||
#نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد با شمارۀ 8855 كه نگارندۀ آن به اشتباه در ابتداى كتاب آن را تقريرات درس ميرزا محمد حسن شيرازى ذكر نموده كه به وسيلۀ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] | #نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد با شمارۀ 8855 كه نگارندۀ آن به اشتباه در ابتداى كتاب آن را تقريرات درس ميرزا محمد حسن شيرازى ذكر نموده كه به وسيلۀ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] جمع‌آورى شده است. | ||
#:گروه تحقيق كتاب براى آماده شدن كتاب موجود اين اعمال را انجام داده‌اند: | #:گروه تحقيق كتاب براى آماده شدن كتاب موجود اين اعمال را انجام داده‌اند: | ||
#:- تصحيح متن كتاب و تقطيع متن بنا به آنچه متعارف است. | #:- تصحيح متن كتاب و تقطيع متن بنا به آنچه متعارف است. | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
كتاب حاشيۀ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] | كتاب حاشيۀ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] بر مكاسب مملو از نظريات و ابتكارات مؤلف است كه در كمتر كتاب حاشيه بر مكاسب ديده مى‌شود كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود. | ||
بر خلاف [[شيخ انصارى]] و بسيارى از بزرگان، بيع را عبارت از انشاء تمليك يا مبادلۀ مال بمال و نظائر آن نمى‌داند بلكه در تعريف بيع مى‌نويسد: | بر خلاف [[شيخ انصارى]] و بسيارى از بزرگان، بيع را عبارت از انشاء تمليك يا مبادلۀ مال بمال و نظائر آن نمى‌داند بلكه در تعريف بيع مى‌نويسد: | ||