۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مقتل الحسين(ع) به روایت شیخ صدوق (قده): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'شیخ صدوق' به 'شیخ صدوق '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'شیخ صدوق' به 'شیخ صدوق ') |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''مقتل الحسين(ع) به روایت شیخ صدوق (قده): امام حسین(ع) و عاشورا از زبان معصومان(ع)'''، تألیف محمد صحتی سردرودی، سومین تحقیق نویسنده در موضوع عاشوراست. این اثر کوششی است در بازآفرینی مقتل الحسين شیخ صدوق با استفاده از آثار و احادیثی که در دیگر منابع آمده است. | '''مقتل الحسين(ع) به روایت [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] (قده): امام حسین(ع) و عاشورا از زبان معصومان(ع)'''، تألیف محمد صحتی سردرودی، سومین تحقیق نویسنده در موضوع عاشوراست. این اثر کوششی است در بازآفرینی مقتل الحسين [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] با استفاده از آثار و احادیثی که در دیگر منابع آمده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
# و اینک قرائت یا قرائتهاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائتهاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوتهایى - بلکه چه تعارضهایى - دارد؟ | # و اینک قرائت یا قرائتهاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائتهاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوتهایى - بلکه چه تعارضهایى - دارد؟ | ||
نویسنده، معتقد است: «مقتل شیخ | نویسنده، معتقد است: «مقتل [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] ، بىگمان مىتواند به پرسشهاى مطرحشده و حتى به دهها پرسش دیگر درباره زندگانى و مقتل امام حسین(ع) پاسخ گوید»<ref>همان، ص16</ref>. | ||
نویسنده سپس پیشینه مقتلنگارى پیش از شیخ صدوق را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها میآورد. عنوان بیشتر آنها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آنها در فهرستها مانده و یا بخش اندکى از آنها بهصورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | نویسنده سپس پیشینه مقتلنگارى پیش از [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها میآورد. عنوان بیشتر آنها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آنها در فهرستها مانده و یا بخش اندکى از آنها بهصورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
بسیارى از احادیث و روایاتى که شیخ صدوق در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، همعصر شیخ صدوق در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر شیخ صدوق (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنانکه خود شیخ صدوق نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref>همان، ص22</ref>. | بسیارى از احادیث و روایاتى که [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، همعصر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنانکه خود [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref>همان، ص22</ref>. | ||
در میان کتابهاى مفقود شیخ | در میان کتابهاى مفقود [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] ، کتابى نیز به نام مقتل الحسين(ع) نام برده شده است. ایشان در ضمن برخى از آثار منتشرشدهاش از این کتاب نام برده و به آن ارجاع داده است. یک بار در فصل حجّ و باب زیارات کتاب «من لا يحضره الفقيه» مىنویسد: «من در کتاب الزّيارات و در کتاب مقتل الحسين(ع) انواعى از زیارتها را آوردهام»<ref>همان، ص23</ref>. | ||
برخی از مزیتهای کتاب حاضر عبارتند از: | برخی از مزیتهای کتاب حاضر عبارتند از: | ||
# عمده مطالب این مقتل از احادیث و اخبار مأثورى است که از پیشوایان پاک دینى و چهارده معصوم(ع) بهویژه [[علی بن حسین (ع)، امام چهارم|امام سجاد]] ، امام صادق و امام رضا (ع) نقل شده است. | # عمده مطالب این مقتل از احادیث و اخبار مأثورى است که از پیشوایان پاک دینى و چهارده معصوم(ع) بهویژه [[علی بن حسین (ع)، امام چهارم|امام سجاد]] ، امام صادق و امام رضا (ع) نقل شده است. | ||
# همه اخبار و احادیث این مقتل بهصورت مستند و با ثبت دقیق اسناد و سلسله راویان، نقل شده است. البته نویسنده به ذکر اسامى معصومان(ع)، که گاه روایتى را نسل به نسل از یکدیگر نقل کردهاند و همچنین نام نزدیکترین راوى - یعنى کسى که سخن را از گوینده اصلى یا امام معصوم(ع) شنیده است - بسنده کرده است؛ زیرا با ذکر منابع و مآخذ در پاورقىها نیازى به این کار دیده نشده است. افزون بر این، معنعننویسى در صدر احادیث و اخبار، خواننده فارسىزبان را خسته مىکند. | # همه اخبار و احادیث این مقتل بهصورت مستند و با ثبت دقیق اسناد و سلسله راویان، نقل شده است. البته نویسنده به ذکر اسامى معصومان(ع)، که گاه روایتى را نسل به نسل از یکدیگر نقل کردهاند و همچنین نام نزدیکترین راوى - یعنى کسى که سخن را از گوینده اصلى یا امام معصوم(ع) شنیده است - بسنده کرده است؛ زیرا با ذکر منابع و مآخذ در پاورقىها نیازى به این کار دیده نشده است. افزون بر این، معنعننویسى در صدر احادیث و اخبار، خواننده فارسىزبان را خسته مىکند. | ||
# این مقتل، از لحاظ زمانى به عصر عصمت و زمان حضور امامان معصوم(ع) نزدیک است. شیخ صدوق که در نیمه نخست سده چهارم هجرى مىزیست، گاه بهواسطه پدر و دو یا سه واسطه دیگر که همگى شناختهشده و موثّق هستند، به اصل سخن و منبع نور و عصمت مىرسد. مقتل او از این نظر نیز، بىمانند و بىنظیر است. | # این مقتل، از لحاظ زمانى به عصر عصمت و زمان حضور امامان معصوم(ع) نزدیک است. [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] که در نیمه نخست سده چهارم هجرى مىزیست، گاه بهواسطه پدر و دو یا سه واسطه دیگر که همگى شناختهشده و موثّق هستند، به اصل سخن و منبع نور و عصمت مىرسد. مقتل او از این نظر نیز، بىمانند و بىنظیر است. | ||
# این کتاب از پیشداورىها و ارزشگذارىهاى ایدئولوژیکى و سیاسى، خالى است. از آنجا که شیخ صدوق در آثارش تنها به آوردن متن احادیث و اخبار بسنده کرده و حتى عناوین فصول و ابواب را از متن روایات برگزیده است، مقتلش بیش از هر چیز، به اصول اعطایى پیشوایان معصوم مبتنى است. به لحاظ نزدیکى این مقتل به عصر عصمت و زمان حضور، تحلیلهاى تحمیلى و ابزارانگارانه، به آن راه نیافته است<ref>ر.ک: همان، ص25-24</ref>. | # این کتاب از پیشداورىها و ارزشگذارىهاى ایدئولوژیکى و سیاسى، خالى است. از آنجا که [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در آثارش تنها به آوردن متن احادیث و اخبار بسنده کرده و حتى عناوین فصول و ابواب را از متن روایات برگزیده است، مقتلش بیش از هر چیز، به اصول اعطایى پیشوایان معصوم مبتنى است. به لحاظ نزدیکى این مقتل به عصر عصمت و زمان حضور، تحلیلهاى تحمیلى و ابزارانگارانه، به آن راه نیافته است<ref>ر.ک: همان، ص25-24</ref>. | ||
از جمله مطالب جالب توجهی که در فصل هفتم کتاب آمده پیشبینی امام علی(ع) از اقبال مردم به کربلاست. شیخ صدوق با اسناد خود از امام على(ع) نقل مىکند که: «کاخهایى را مىبینم که پیرامون قبر حسین(ع) ساخته شده اند و کجاوه هایى که از کوفه بهسوى قبر حسین(ع) بیرون مىروند. شبها و روزهاى زیادى نمىگذرد که از آفاق عالم، بهسوى او مىآیند و آن زمانى است که حکومت فرزندان مروان، پایان پذیرد»<ref>همان، ص237 </ref>. | از جمله مطالب جالب توجهی که در فصل هفتم کتاب آمده پیشبینی امام علی(ع) از اقبال مردم به کربلاست. [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] با اسناد خود از امام على(ع) نقل مىکند که: «کاخهایى را مىبینم که پیرامون قبر حسین(ع) ساخته شده اند و کجاوه هایى که از کوفه بهسوى قبر حسین(ع) بیرون مىروند. شبها و روزهاى زیادى نمىگذرد که از آفاق عالم، بهسوى او مىآیند و آن زمانى است که حکومت فرزندان مروان، پایان پذیرد»<ref>همان، ص237 </ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||