پرش به محتوا

منهج الفرقان في علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '،ط' به '، ط')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
</div>
</div>


 
'''منهج الفرقان في علوم القرآن''' تألیف الشيخ محمد على سلامة، محقق:دكتر محمد سيد احمد المسير
نام كتاب:منهج الفرقان فى علوم القرآن
 
مؤلف:الشيخ محمد على سلامة
 
محقق:دكتر محمد سيد احمد المسير


==معرفى كتاب==
==معرفى كتاب==




كتاب پيرامون مسائل علوم قرآن نوشته شده است مؤلف در
كتاب پيرامون مسائل علوم قرآن نوشته شده است مؤلف در اين كتاب مهمترين مسائل علوم قرآنى از جمله:نزول قرآن، اسباب نزول مكى و مدنى،جمع قرآن، تفسير قرآن،نسخ، محكم و متشابه و اعجاز قرآن را مورد بررسى قرار داده است.
 
اين كتاب مهمترين مسائل علوم قرآنى از جمله:نزول قرآن، اسباب نزول
 
مكى و مدنى،جمع قرآن، تفسير قرآن،نسخ، محكم و متشابه و
 
اعجاز قرآن را مورد بررسى قرار داده است.
 
وى در ابتدا پس از طرح موضوع بحث و تعريف واژه‌هاى مورد نظر،
 
ديدگاههاى مختلف دربارۀ آن موضوع را آورده و سپس ديدگاه خود را
 
بيان مى‌نمايد.اين كتاب در حقيقت يك دورۀ علوم قرآن است كه مؤلف
 
به صورت فشرده بيان نموده به گونه‌اى كه براى اكثريت قابل فهم بوده
 
و مى‌تواند به صورت كتاب درسى نيز مورد استفاده قرار گيرد
 
با توجه به اينكه روش مؤلف در بيان مطالب خلاصه‌گويى است اما با توجه به اهميت
 
بحث تفسير و روشهاى تفسيرى، اين مبحث را به صورت گسترده ارائه و در آن
 
برخى از روشهاى تفسيرى همچون تفسير به راى، تفسير مأثور و تفسير اشارى


را تشريح نموده است.
وى در ابتدا پس از طرح موضوع بحث و تعريف واژه‌هاى مورد نظر، ديدگاههاى مختلف دربارۀ آن موضوع را آورده و سپس ديدگاه خود را بيان مى‌نمايد.اين كتاب در حقيقت يك دورۀ علوم قرآن است كه مؤلف به صورت فشرده بيان نموده به گونه‌اى كه براى اكثريت قابل فهم بوده و مى‌تواند به صورت كتاب درسى نيز مورد استفاده قرار گيرد با توجه به اينكه روش مؤلف در بيان مطالب خلاصه‌گويى است اما با توجه به اهميت بحث تفسير و روشهاى تفسيرى، اين مبحث را به صورت گسترده ارائه و در آن برخى از روشهاى تفسيرى همچون تفسير به راى، تفسير مأثور و تفسير اشارى را تشريح نموده است.


==ويژگى‌ها==
==ويژگى‌ها==




1-در هر بحث پس از نقل اقوال،ديدگاهها را مورد بررسى قرار مى‌دهد
#در هر بحث پس از نقل اقوال،ديدگاهها را مورد بررسى قرار مى‌دهد
 
#در مبحث چنانچه شبهه‌اى در آن مورد وجود داشته باشد آن را مطرح و پاسخ مى‌دهد.
2-در مبحث چنانچه شبهه‌اى در آن مورد وجود داشته باشد آن را
#مبحث دهم-تفسير و تاويل:در اين بحث پس از تعريف تفسير و تاويل و رابطۀ بين آن دو، مفسرون از صحابه را معرفى مى‌نمايد
 
#در همين بحث، طبقات مفسرين را ذكر و آنها را به چهار طبقه تقسيم نموده كه عبارتند از:طبقۀ اول:مفسرين از صحابه و تابعين و تابعين آنها
مطرح و پاسخ مى‌دهد.
طبقۀ دوم:مفسرين از محدثين، طبقۀ سوم:مفسرين از علماء اهل سنت، طبقۀ چهارم:مفسرين از اهل بدع و...
 
#بحث دوازدهم:ناسخ و منسوخ:در اين بحث پس از تعريف لغوى و اصطلاحى نسخ، راههاى شناخت ناسخ و منسوخ را بيان، و در ادامه شروط نسخ را ذكر نموده است.
3-مبحث دهم-تفسير و تاويل:در اين بحث پس از تعريف تفسير و
#در همين مبحث تفاوت بين نسخ و بداء و نسخ و تخصيص را بيان كرده است
 
#در همين مبحث پس از بيان اقسام سه‌گانۀ نسخ، مسلك علماء در ذكر ناسخ و منسوخ را توضيح داده،در پايان آياتى را كه ادعاى نسخ در آنها شده است را ذكر و تفسير آن را در نظر كسانى كه قائل به نسخ نيستند بيان مى‌كند.
تاويل و رابطۀ بين آن دو، مفسرون از صحابه را معرفى مى‌نمايد
#مبحث اول-پس از بيان معناى لغوى و اصطلاحى علوم قرآن تاريخ ظهور معناى اصطلاحى آن را بررسى سپس بيان مى‌كند كه قرن هشتم هجرى زمانى است كه تألیف در كتب علوم قرآن فراوان شده است و در ادامه به معرفى برخى از اين كتابها پرداخته است
 
#بحث چهارم:حديث سبعة احرف:در اين بحث پس از ذكر برخى از احاديثى كه موضوع حديث سبعة احرف را ذكر نموده‌اند، از مجموعۀ اين احاديث نتايجى را بدست مى‌آورد و در ادامۀ آن اقوال علما دربارۀ حديث مذكور را بيان و در پايان برخى از شبهات مطرح شده دربارۀ حديث سبعةاحرف را ذكر و پاسخ آنها را مى‌دهد
4-در همين بحث، طبقات مفسرين را ذكر و آنها را به چهار طبقه تقسيم
#بحث سوم:اسباب نزول:در اين مبحث پس از تعريف اسباب نزول فوائد شناخت آن را ذكر و در پايان راههاى شناخت اسباب نزول را بيان كرده است
 
#بحث سيزدهم:محكم و متشابه:در اين بحث پس از تعريف محكم و متشابه و بيان اقوال علماء دربارۀ آنها،حكمت وجود متشابه در قرآن را توضيح مى‌دهد
نموده كه عبارتند از:طبقۀ اول:مفسرين از صحابه و تابعين و تابعين آنها
#مبحث پنجم:مكى و مدنى:پس از تعريف مكى و مدنى در اين مبحث، ضوابط هر كدام از سوره‌هاى مكى و مدنى و ويژگيهاى آنها را تشريح نموده است
 
طبقۀ دوم:مفسرين از محدثين طبقۀ سوم:مفسرين از علماء اهل سنت
 
طبقۀ چهارم:مفسرين از اهل بدع و...
 
5-بحث دوازدهم:ناسخ و منسوخ:در اين بحث پس از تعريف لغوى
 
و اصطلاحى نسخ، راههاى شناخت ناسخ و منسوخ را بيان، و در ادامه
 
شروط نسخ را ذكر نموده است.
 
6-در همين مبحث تفاوت بين نسخ و بداء و نسخ و تخصيص را بيان كرده است
 
7-در همين مبحث پس از بيان اقسام سه‌گانۀ نسخ، مسلك علماء در ذكر
 
ناسخ و منسوخ را توضيح داده،در پايان آياتى را كه ادعاى نسخ در آنها
 
شده است را ذكر و تفسير آن را در نظر كسانى كه قائل به نسخ نيستند
 
بيان مى‌كند.
 
8-مبحث اول-پس از بيان معناى لغوى و اصطلاحى علوم قرآن
 
تاريخ ظهور معناى اصطلاحى آن را بررسى سپس بيان مى‌كند كه قرن
 
هشتم هجرى زمانى است كه تألیف در كتب علوم قرآن فراوان شده است
 
و در ادامه به معرفى برخى از اين كتابها پرداخته است
 
9-بحث چهارم:حديث سبعة احرف:در اين بحث پس از ذكر برخى از
 
احاديثى كه موضوع حديث سبعة احرف را ذكر نموده‌اند، از مجموعۀ اين احاديث
 
نتايجى را بدست مى‌آورد و در ادامۀ آن اقوال علما دربارۀ حديث
 
مذكور را بيان و در پايان برخى از شبهات مطرح شده دربارۀ حديث سبعة
 
احرف را ذكر و پاسخ آنها را مى‌دهد
 
10-بحث سوم:اسباب نزول:در اين مبحث پس از تعريف اسباب نزول
 
فوائد شناخت آن را ذكر و در پايان راههاى شناخت اسباب
 
نزول را بيان كرده است
 
11-بحث سيزدهم:محكم و متشابه:در اين بحث پس از تعريف محكم و متشابه
 
و بيان اقوال علماء دربارۀ آنها،حكمت وجود متشابه در قرآن را توضيح مى‌دهد
 
12-مبحث پنجم:مكى و مدنى:پس از تعريف مكى و مدنى در اين مبحث،
 
ضوابط هر كدام از سوره‌هاى مكى و مدنى و ويژگيهاى آنها را تشريح نموده است


==ساختار كتاب==
==ساختار كتاب==




كتاب داراى يك مقدمه و 15 بحث مى‌باشد كه جلد اول آن را
كتاب داراى يك مقدمه و 15 بحث مى‌باشد كه جلد اول آن را مبحث اول تا نهم و جلد دوم آن را مبحث دهم تا پانزدهم تشكيل مى‌دهد
 
مبحث اول تا نهم و جلد دوم آن را مبحث دهم تا پانزدهم
 
تشكيل مى‌دهد


مباحث جلد اول عبارتند از:
مباحث جلد اول عبارتند از:
خط ۱۸۳: خط ۱۰۰:
مبحث پانزدهم:قصه‌ها و امثال قرآن كريم.
مبحث پانزدهم:قصه‌ها و امثال قرآن كريم.


==نسخه‌شناسى==
كتاب دو جلد است كه جلد اول 191 صفحه و جلد دوم
173 صفحه و متن آن عربى است و مشخصات آن
به قرار زير است:
1-كاغذ:اعلا
2-چاپ:كامپيوترى
3-جلد:شوميز
4-نوبت چاپ:اول
5-تاريخ انتشار:سال 1424 هجرى قمرى
6-ناشر:دار نهضة مصر للطباعة و النشر و التوزيع
7-داراى فهرست موضوعات
8-نام كتاب:منهج الفرقان فى علوم القرآن.
9-مؤلف:شيخ محمد على سلامة.


10-محقق:دكتر محمد سيد احمد المسير.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش