۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تنبيه الأمة و تنزيه الملة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '،ك' به '، ك'
جز (جایگزینی متن - '،ل' به '، ل') |
جز (جایگزینی متن - '،ك' به '، ك') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
پس از اعلان مشروطيت در ايران، مؤلف را بزرگترين حاميان مشروطه شمرده‌اند كه با تأليف اين كتاب مشهور و ارزندۀ«تنبيه الأمّة و تنزيه | پس از اعلان مشروطيت در ايران، مؤلف را بزرگترين حاميان مشروطه شمرده‌اند كه با تأليف اين كتاب مشهور و ارزندۀ«تنبيه الأمّة و تنزيه الملّة»، كه مورد تأييد رهبران مشروطه آخوند ملا محمد كاظم خراسانى و ملاّ عبداللّه مازندرانى قرار گرفت، سهم وافرى در اين نهضت ايفا كرد. | ||
تأليف اين اثر در شرائط دشوار آن روز از يك سو در ميان مسلمانان پشتوانه‌اى نظرى براى مشروطه بشمار مى‌آمد، به گونه‌اى كه شخصيتى چون [[مطهری، مرتضی|شهيد مرتضى مطهرى]] فارغ از ماجراى مشروطه دربارۀ جايگاه اين اثر مى‌نويسد: | تأليف اين اثر در شرائط دشوار آن روز از يك سو در ميان مسلمانان پشتوانه‌اى نظرى براى مشروطه بشمار مى‌آمد، به گونه‌اى كه شخصيتى چون [[مطهری، مرتضی|شهيد مرتضى مطهرى]] فارغ از ماجراى مشروطه دربارۀ جايگاه اين اثر مى‌نويسد: | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
#:على رغم بى ميلى مؤلف نسبت به نشر اين اثر پس از به وجود آمدن شرائط جديد،چاپ دوم آن در تهران در چنين شرائطى به سال 1328 ه،خود شاهدى بر فراهم بودن زمينه‌هاى سوء استفاده است.در شرائطى كه رهبران مشروطه و علما و روحانيان از مشروطه روگردان شده و منزوى گشته‌اند، و نائينى نيز از آن دل سرد گشته،چاپ مجدّد اثر او توسط چه كسانى مى‌توانست صورت بگيرد؟به هر صورت احتمال اينكه چنين انگيزه‌اى در جمع آورى نسخ كتاب مطرح بوده، بعيد نيست. | #:على رغم بى ميلى مؤلف نسبت به نشر اين اثر پس از به وجود آمدن شرائط جديد،چاپ دوم آن در تهران در چنين شرائطى به سال 1328 ه،خود شاهدى بر فراهم بودن زمينه‌هاى سوء استفاده است.در شرائطى كه رهبران مشروطه و علما و روحانيان از مشروطه روگردان شده و منزوى گشته‌اند، و نائينى نيز از آن دل سرد گشته،چاپ مجدّد اثر او توسط چه كسانى مى‌توانست صورت بگيرد؟به هر صورت احتمال اينكه چنين انگيزه‌اى در جمع آورى نسخ كتاب مطرح بوده، بعيد نيست. | ||
#نكتۀ حائز اهميت ديگر آنكه، اين كتاب با انگيزۀ پاسخگويى به شبهات مخالفان مشروطه نگاشته شد،در حالى كه پس از خروج مخالفان مشروطه از صحنه و يكّه تازى مشروطه خواهان غربزده اين كتاب جوابگو نبود، و به عبارتى لا اقل بخش مهمى از آن «بلا موضوع»گشته بود، اينك اثرى مورد نياز بود تا از مشروطۀ مورد نظر رهبران مذهبى مشروطه در برابر مشروطه خواهان غربزده دفاع كند و پاسخگوى تفكرات آنان باشد.در آن شرائط علماى مشروطه خواه در مصاف با مشروعه خواهان نبودند تا اين كتاب راهگشا باشد، بلكه در مصاف با روشنفكران غربزده بودند و تأليفى نو لازم بود تا مبانى فكرى علماى مشروطه خواه را مدلّل سازد. | #نكتۀ حائز اهميت ديگر آنكه، اين كتاب با انگيزۀ پاسخگويى به شبهات مخالفان مشروطه نگاشته شد،در حالى كه پس از خروج مخالفان مشروطه از صحنه و يكّه تازى مشروطه خواهان غربزده اين كتاب جوابگو نبود، و به عبارتى لا اقل بخش مهمى از آن «بلا موضوع»گشته بود، اينك اثرى مورد نياز بود تا از مشروطۀ مورد نظر رهبران مذهبى مشروطه در برابر مشروطه خواهان غربزده دفاع كند و پاسخگوى تفكرات آنان باشد.در آن شرائط علماى مشروطه خواه در مصاف با مشروعه خواهان نبودند تا اين كتاب راهگشا باشد، بلكه در مصاف با روشنفكران غربزده بودند و تأليفى نو لازم بود تا مبانى فكرى علماى مشروطه خواه را مدلّل سازد. | ||
#:با اين همه اقدام به جلوگيرى از نشر و گسترش اين اثر در آن مقطع تاريخى نمى‌تواند اين اثر نفيس | #:با اين همه اقدام به جلوگيرى از نشر و گسترش اين اثر در آن مقطع تاريخى نمى‌تواند اين اثر نفيس را، كه پاره‌اى از ديدگاههاى اسلام در زمينۀ نظام سياسى را مدلّل ساخته، بى اعتبار نمايد، به شرط آنكه با اين اثر علمى «برخورد سياسى» و «معاملۀ منفعت طلبانۀ گروهى» نشود، بلكه به عنوان اثرى نفيس و تلاشى علمى در تاريخ روحانيت شيعه در عرصه «فقه سياسى» مورد توجه قرار گيرد. | ||
==گفتار بزرگان درباره كتاب== | ==گفتار بزرگان درباره كتاب== | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
«تنبيه الأمة» تاكنون سه مرتبه به چاپ رسيده، -بار اول به سال 1327 ه.ق،در بغداد،قطع رقعى در 95 صفحه، چاپ سربى، مطبعه حيدرى. | «تنبيه الأمة» تاكنون سه مرتبه به چاپ رسيده، -بار اول به سال 1327 ه.ق،در بغداد،قطع رقعى در 95 صفحه، چاپ سربى، مطبعه حيدرى. | ||
-بار دوم به سال 1328 ه.ق،در تهران،قطع رقعى در 95 صفحه، چاپ | -بار دوم به سال 1328 ه.ق،در تهران،قطع رقعى در 95 صفحه، چاپ سنگى، كارخانۀ مشهدى خداداد باسمه چى. | ||
-بار سوم به سال 1374 ه.ق،(برابر با سال 1334 ه.ش)در تهران با مقدمه و توضيحات آیت‌الله سيد محمود طالقانى،قطع وزيرى در 142 صفحه. | -بار سوم به سال 1374 ه.ق،(برابر با سال 1334 ه.ش)در تهران با مقدمه و توضيحات آیت‌الله سيد محمود طالقانى،قطع وزيرى در 142 صفحه. | ||