۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
نويسنده بعد از ذكر مقدمهاى در باب تقسيم كلمه و بيان انواع آن، به بيان موضوع اصلى كتاب كه همان(تصريف) كلمات است پرداخته و در اينباره مىنويسد: | نويسنده بعد از ذكر مقدمهاى در باب تقسيم كلمه و بيان انواع آن، به بيان موضوع اصلى كتاب كه همان(تصريف) كلمات است پرداخته و در اينباره مىنويسد: | ||
1- با توجه به اينكه بيشتر كلمات در زبان عربى داراى سه حرف مىباشند، از اينرو دانشمندان علم صرف، كلمات را داراى يك اصل و ريشه(سه حرفى) معرفى نموده و آن سه حرف را(فاء، عين، لام) نامگذارى كردهاند. پس وزن كلمهاى مانند: (قَمَر) را(فَعَل) و وزن كلمهاى مانند: (حِمل) را(فِعل) قرار دادهاند. بنابراين، حرف اول كلمه را(فاءالفعل)، حرف دوم آن را(عينالفعل) و حرف سوم را(لامالفعل) نام نهادهاند. | 1- با توجه به اينكه بيشتر كلمات در زبان عربى داراى سه حرف مىباشند، از اينرو دانشمندان علم صرف، كلمات را داراى يك اصل و ريشه(سه حرفى) معرفى نموده و آن سه حرف را (فاء، عين، لام) نامگذارى كردهاند. پس وزن كلمهاى مانند: (قَمَر) را (فَعَل) و وزن كلمهاى مانند: (حِمل) را (فِعل) قرار دادهاند. بنابراين، حرف اول كلمه را (فاءالفعل)، حرف دوم آن را (عينالفعل) و حرف سوم را (لامالفعل) نام نهادهاند. | ||
2- اگر كلمهاى داراى بيش از سه حرف بود، اين نيز داراى چند وجه مىباشد: | 2- اگر كلمهاى داراى بيش از سه حرف بود، اين نيز داراى چند وجه مىباشد: | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
ج: در صورتى كه زيادت حرف، به علت زائد بودن يك يا چند حرف از حروف(سألتمونيها) كه مجموعهاى از حروف زائد است- باشد، حروف اصلى كلمه، در مقابل حروف اصلى(وزنالفعل) قرار مىگيرند و حروف زائد، در(وزنالفعل) تكرار مىشوند. همانند: (قائم: فاعل) و(تقدَّمَ: تفَعَّلَ) و(إستَخرَجَ: إستَفعَلَ) و(مُجتَهِد: مُفتَعِل). | ج: در صورتى كه زيادت حرف، به علت زائد بودن يك يا چند حرف از حروف(سألتمونيها) كه مجموعهاى از حروف زائد است- باشد، حروف اصلى كلمه، در مقابل حروف اصلى(وزنالفعل) قرار مىگيرند و حروف زائد، در(وزنالفعل) تكرار مىشوند. همانند: (قائم: فاعل) و(تقدَّمَ: تفَعَّلَ) و(إستَخرَجَ: إستَفعَلَ) و(مُجتَهِد: مُفتَعِل). | ||
د: اگر حرف زائد به جاى حرف(ط) باب(افتعال) باشد در اين صورت، مطابق با اصل و ريشه كلمه مورد تلفظ قرار مىگيرد. همانند: (إضطَرَبَ) كه وزنالفعل آن(إفتَعَل) مىباشد، گرچه رضى-الدين استرآبادى، نظر بر اين دارد كه مىتوان آن را(إفطَعَلَ) تلفظ نمود. | د: اگر حرف زائد به جاى حرف(ط) باب(افتعال) باشد در اين صورت، مطابق با اصل و ريشه كلمه مورد تلفظ قرار مىگيرد. همانند: (إضطَرَبَ) كه وزنالفعل آن(إفتَعَل) مىباشد، گرچه رضى-الدين استرآبادى، نظر بر اين دارد كه مىتوان آن را (إفطَعَلَ) تلفظ نمود. | ||
3- در حالتى كه حرفى از حروف اصلى كلمه حذف شود، در مقابل آن نيز حرفى از حروف وزن الفعل حذف مىگردد. همانند: (قاضٍ: فاعٍ) و(عِدَۀ: عِلَۀ). | 3- در حالتى كه حرفى از حروف اصلى كلمه حذف شود، در مقابل آن نيز حرفى از حروف وزن الفعل حذف مىگردد. همانند: (قاضٍ: فاعٍ) و(عِدَۀ: عِلَۀ). | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
1- اشتقاق. | 1- اشتقاق. | ||
2- اگر اسم مورد (اعلال) قرار گيرد، مىتوان آن را به صورت اسم صحيح تلفظ نمود. همانند فعل(معتل): (أيِسَ) كه مىتوان آن را به صورت يك فعل (صحيح) خواند در صورتى كه سببِ (صحيح خواندن) آن فعل، همانند تحريك حرف (ى) و مفتوح نمودن ماقبل آن، وجود داشته باشد. بنابراين، مىتوان فعل معتل(أيِسَ) را(يَئسَ) تلفظ نمود. | 2- اگر اسم مورد (اعلال) قرار گيرد، مىتوان آن را به صورت اسم صحيح تلفظ نمود. همانند فعل(معتل): (أيِسَ) كه مىتوان آن را به صورت يك فعل (صحيح) خواند در صورتى كه سببِ (صحيح خواندن) آن فعل، همانند تحريك حرف (ى) و مفتوح نمودن ماقبل آن، وجود داشته باشد. بنابراين، مىتوان فعل معتل(أيِسَ) را (يَئسَ) تلفظ نمود. | ||
3- ندرت استعمال. | 3- ندرت استعمال. |
ویرایش