ابن اعثم کوفی، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

متأسفانه در منابع متأخر نيز مطلب مفيدى كه اطّلاع تازه‌اى در اختيار محققان قرار دهد به چشم نمى‌خورد.حتّى بيشتر اين منابع-از جمله لغتنامۀ دهخدا (جلد آ-ابوسعيد،ص 291 ذيل«[[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]]»)،دايرة المعارف فارسى مصاحب(15/1)، دانشنامۀ ايران و اسلام(424/3)،دايرة المعارف شيعه(303/1)-در ارائۀ تاريخ فوت «[[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]]» دچار اشتباه فاحش مى‌شوند و، به جاى سال 314 ه‍.ق.، تاريخ مرگ وى را سال 214 ه‍.ق.قيد مى‌كنند.تاريخ فوت مندرج در منابع مزبور، با نظر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] كه مى‌گويد [[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]] غير از«کتاب الفتوح»کتاب ديگرى به نام«کتاب التاريخ»[[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]] علاوه بر دو کتاب ياد شده،کتابى به نام«کتاب المألوف» نيز داشته كه امروز اثرى از آن در دست نيست(معجم الادبا،231/2).در شرح وقايع تاريخى از زمان مأمون (218 ه‍.ق.)تا المقتدر باللّه(مقتول در 320 ه‍.ق.)به رشته تحرير در آورده، و خود ياقوت اين کتاب اخير را همراه «کتاب الفتوح» ديده است، مغايرت دارد از منابع متأخر فقط ريحانة الادب(386/7)و دايرة المعارف بزرگ اسلامى (26/3)تاريخ فوت [[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]] را 314 ه‍.ق.قيد كرده‌اند..

به طورى كه گفته شد،در بين محققان،[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] اوّلين شخصى است كه در خصوص شخصيّت [[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]] مطلبى ارائه داده است.بعد از او،حاجى خليفه در كشف الظنون (1239/2)،شيخ آغابزرگ تهرانى در الذريعه(220/3)، ميرزا محمّد على مدرّس در ريحانة الادب(368/7)،[[فؤاد افرام بستانى]] در دانشنامۀ بستانى (339/2)، علاّمه دهخدا در لغتنامه، و ديگران، مطالبى-با استفاده از معجم الادبا همراه با استنباط شخصى خود-آورده‌اند.غير از محققان ياد شده هستند ديگر كسانى كه در خصوص [[ابن اعثم کوفی، محمد بن علی|ابن اعثم]] و «کتاب الفتوح» وى تحقيقاتى انجام داده‌اند.در بين آنها،نظريات دو نفر غربى به نامهاى كارل برو كلمان و ام.آ.شابان، استاد دانشگاه اكستر (Exeter)،در خور توجه و تعمّق است.مطالب مربوط به تحقيقات اين دو از قول محمّد حسين روحانى (راهنماى کتاب، سال 19،ص 450) نقل مى‌شود.