۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تفسير فرات الكوفي: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف '
جز (جایگزینی متن - '»ب' به '» ب') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف ') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
«تفسير فرات» اثر ابوالقاسم، ابراهيم بن فرات بن ابراهيم كوفى(زنده در سال 307 ق) مى باشد كه در موضوع تفسير قرآن بر اساس روايات و اخبار غالبا شيعى به زبان عربى منتشر شده است. | «تفسير فرات» اثر ابوالقاسم، ابراهيم بن فرات بن ابراهيم كوفى(زنده در سال 307 ق) مى باشد كه در موضوع تفسير قرآن بر اساس روايات و اخبار غالبا شيعى به زبان عربى منتشر شده است. | ||
از آنجا كه اين تفسير از كهنترين تفاسير تاريخ اسلام و بالاخص شيعه مىباشد،در معرفى اين تفسير، معمولا به قدمت و تقدم آن توجهمىشود.هم چنين شخصيت مؤلف«ابراهيم بن فرات كوفى»نيز به سبب ذكر در كتب رجالى، بيش از خود كتاب مورد توجه قرار گرفته است چه اين كه وى، استاد روايات و احاديث بوده و خود نيز شيوخ فراوان روايى دارد. اين دو علت منجر شده است كه ارزش علمى و تفسيرى كتاب در هالهاى از مهجوريت قرار گيرد،لذا شايسته به نظر مىرسد كه به خود تفسير بيشتر توجه شود.(ر.ك:عبد اللّه موحدى نسب،آينه پژوهش،ص 33؛دائرة المعارف شيعه ج؛)هر چند كه صفحات تاريخ، اطلاع اندكى از سرگذشت | از آنجا كه اين تفسير از كهنترين تفاسير تاريخ اسلام و بالاخص شيعه مىباشد،در معرفى اين تفسير، معمولا به قدمت و تقدم آن توجهمىشود.هم چنين شخصيت مؤلف«ابراهيم بن فرات كوفى»نيز به سبب ذكر در كتب رجالى، بيش از خود كتاب مورد توجه قرار گرفته است چه اين كه وى، استاد روايات و احاديث بوده و خود نيز شيوخ فراوان روايى دارد. اين دو علت منجر شده است كه ارزش علمى و تفسيرى كتاب در هالهاى از مهجوريت قرار گيرد،لذا شايسته به نظر مىرسد كه به خود تفسير بيشتر توجه شود.(ر.ك:عبد اللّه موحدى نسب،آينه پژوهش،ص 33؛دائرة المعارف شيعه ج؛)هر چند كه صفحات تاريخ، اطلاع اندكى از سرگذشت مؤلف و ديدگاه فكرى و اعتقادى وى در اختيار دارد و براى تحقيق بيشتر مىبايست به آثار وى و مهمتر از همه به كتاب تفسيرش،پناه برد! | ||
==ساختار و گزارش محتوا== | ==ساختار و گزارش محتوا== | ||
تفسير، با مقدمهى كوتاهى آغاز مىشود سپس با جملهی «اما بعد هذا تفسير آيات القرآن مروى عن الأئمة عليهم السلام» به 9 روايت در معرفى قرآن مىپردازد.طبق ترقيم مصحح محترم كتاب، تفسير فرات داراى 777 روايت مىباشد.كتاب(با اندكى آشفتگى)به ترتيب فعلى سورهها تنظيم شده است، بدون اينكه در تفسير آيات ترتيبى رعايت شده باشد.برخى از سورهها هم تفسير نشدهاند:الدخان، التغابن،نوح، المزمل، الإنفطار، البروج، الطارق، الاعلى، العلق، القارعة، الهمزة، الفيل،قريش، الماعون و المسد. اكثر روايات نقل شده در تفسير،ناظر به مقام والاى اهلبيت(عليهم السلام)مىباشد و در اين ميان،«ولايت حضرت امير المؤمنين (عليه السلام)» بيش از ديگران مورد توجه قرار گرفته است.البته اين اهتمام بيشتر به پنج تن آل عبا منعطف است و با توجه به گرايش احتمالى | تفسير، با مقدمهى كوتاهى آغاز مىشود سپس با جملهی «اما بعد هذا تفسير آيات القرآن مروى عن الأئمة عليهم السلام» به 9 روايت در معرفى قرآن مىپردازد.طبق ترقيم مصحح محترم كتاب، تفسير فرات داراى 777 روايت مىباشد.كتاب(با اندكى آشفتگى)به ترتيب فعلى سورهها تنظيم شده است، بدون اينكه در تفسير آيات ترتيبى رعايت شده باشد.برخى از سورهها هم تفسير نشدهاند:الدخان، التغابن،نوح، المزمل، الإنفطار، البروج، الطارق، الاعلى، العلق، القارعة، الهمزة، الفيل،قريش، الماعون و المسد. اكثر روايات نقل شده در تفسير،ناظر به مقام والاى اهلبيت(عليهم السلام)مىباشد و در اين ميان،«ولايت حضرت امير المؤمنين (عليه السلام)» بيش از ديگران مورد توجه قرار گرفته است.البته اين اهتمام بيشتر به پنج تن آل عبا منعطف است و با توجه به گرايش احتمالى مؤلف به زيديه، تا [[علی بن حسین (ع)، امام چهارم|امام سجاد]] (عليه السّلام)نيز كاملا مشهود است ولى در مورد ساير امامان (عليهم السلام)حجم روايات بسيار اندك مىنمايد. | ||
اين تفسير به علل پيشگفته،كمتر در مجامع روايى و تفسيرى اماميه مطرح بوده است.تا قبل از مرحوم مجلسى در كتاب [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)|بحار الانوار]]،چندان اعتنايى به اين تفسير نبود.ابوالقاسم، عبيد اللّه بن عبداللّه بن احمد حسكانى معروف به حاكم حسكانى و | اين تفسير به علل پيشگفته،كمتر در مجامع روايى و تفسيرى اماميه مطرح بوده است.تا قبل از مرحوم مجلسى در كتاب [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)|بحار الانوار]]،چندان اعتنايى به اين تفسير نبود.ابوالقاسم، عبيد اللّه بن عبداللّه بن احمد حسكانى معروف به حاكم حسكانى و مؤلف كتاب«شواهد التنزيل» تنها كسى است كه فراوان از تفسير فرات نقل مىكند. | ||
غير از مرحوم مجلسى،[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»،[[شيخ صدوق]] در«علل الشرايع» و «عيون اخبار الرضا» و «فضايل الاشهر الثلاثة» و «كمال الدين (يا اكمال الدين)» و «معانى الاخبار»، سيد عبدالكريم بن طاووس در«فرحة الغرى»،قطب الدين راوندى در «قصص الانبياء» و [[ابنطاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]] در«مهج الدعوات» و «اليقين»از ابوالقاسم فرات بن ابراهيم بن فرات كوفى و يا تفسيرش نقل مىكنند. | غير از مرحوم مجلسى،[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»،[[شيخ صدوق]] در«علل الشرايع» و «عيون اخبار الرضا» و «فضايل الاشهر الثلاثة» و «كمال الدين (يا اكمال الدين)» و «معانى الاخبار»، سيد عبدالكريم بن طاووس در«فرحة الغرى»،قطب الدين راوندى در «قصص الانبياء» و [[ابنطاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]] در«مهج الدعوات» و «اليقين»از ابوالقاسم فرات بن ابراهيم بن فرات كوفى و يا تفسيرش نقل مىكنند. | ||