۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'صالح احمد العلى' به 'صالح احمد العلى ') |
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف ') |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
كتاب حجاز در صدر اسلام، اثرى است محققانه و در نوع خود كم نظير. | كتاب حجاز در صدر اسلام، اثرى است محققانه و در نوع خود كم نظير. مؤلف در تألیف آن رنج فراوان برده و صفحات بسيارى را مطالعه كرده است. دكتر احمد صالح علاوه بر كتب جغرافيا و تاريخ، كتابهايى درحديث و فقه چون [[الکافی|كافى]]، الموطأ و صحاح سته را نيز از نظر دور نداشته است و اين خود در جامع بودن كتاب، تاثير واهميت خاصى خواهد داشت. چنانجه در جاهاى مختلفى، از كتاب ال[[الکافی|كافى]] نقل نموده است. | ||
مؤلف محترم كوشيده است كه همواره از كتب قديمىتر استفاده نمايد، به جز چند مورد معدود كه تا قرن هشتم و نهم نيز آمده است. اكثر منابع وى، متعلق به قرن چهارم است. اما اشكالى كه به كتابش وارد است، اين كه متاسفانه منابعى را كه به آنها اشاره مىكند، به طور دقيق معرفى نمىنمايد، به گونهاى كه خواننده بتواند در صورت لزوم به آنها مراجعه كند؛ زيرا معلوم نمىدارد كه مطلب را از كدام چاپ، و تصحيح چه كسى و چاپ چه تاريخى جز در يك دو مورد، برگرفته است. | |||
مترجم نيز سعى نموده با مراجعه به كتبى؛ چون [[معجم البلدان]] ياقوت وتقويم البلدان ابوالفداء به ضبط و حركت گذارى اعلام كتاب بپردازد. | مترجم نيز سعى نموده با مراجعه به كتبى؛ چون [[معجم البلدان]] ياقوت وتقويم البلدان ابوالفداء به ضبط و حركت گذارى اعلام كتاب بپردازد. | ||
كتاب، ابتدا با زندگانى نامهى | كتاب، ابتدا با زندگانى نامهى مؤلف ، توسط مترجم، شروع مىگردد، سپس به 16 فصل تقسيم مىيابد. فصل اول دربارهى اهميت حجاز در صدر اسلام و تاثير آن در انتظام امور جهان اسلامى است؛ و بيان مىدارد كه در حجاز بوده است كه اسلام ظهور كرد و اركان دولتش استوارى و حكومتش استقرار يافت و رسول الله همهى عمر خود را در آنجا سپرى كرد. پنجاه سال در مكه و باقى را در مدينه سپرى نمود. فصل دوم درباره كتابهاى عربى در باب مدينه و حجاز است، وى مىگويد قديمىترين كتابى كه به دست ما رسيده و درباره سيره پيامبر مىباشد، يكى كتاب واقدى است و ديگرى سيره ابن اسحاق است، كه به جزء جزء راهى را كه رسول الله از مكه به مدينه به هنگام هجرت پيموده است، شرح داده و نيز راهى را كه از مدينه به بدر طى كرده و همچنين راهى را كه از مدينه به ذوالعشيره و از مدينه به تبوك پيموده است. | ||
مؤلف در اين فصل نام چند تن از مؤلف انى را كه در اين زمينه قلم زدهاند را مىآورد و ابنزباله و يحيى بن الحسن العلوى را از قديمىترين كسانى مىشمارد كه تاريخ مدينه را نوشتهاند. در فصل سوم حدود حجاز در نزد متقدمان را بررسى مىكند و بر طبق گفتار راويان عرب، آنها را در تعريف و تحديد حجاز متفق مىداند؛ كه حد فاصل ميان تهامه و نجد باشد. | |||
در فصل چهارم از سرزمين حجاز كه شامل مناطق مختلفى مىشود، نام برده و تك تك آنها را از جهت وسعت جغرافيايى و مساحتى و غيره بررسى مىنمايد. | در فصل چهارم از سرزمين حجاز كه شامل مناطق مختلفى مىشود، نام برده و تك تك آنها را از جهت وسعت جغرافيايى و مساحتى و غيره بررسى مىنمايد. |
ویرایش