|
|
خط ۱: |
خط ۱: |
| <div class="boxTitle"><big>'''[[اجتهاد در مقابل نص]]'''</big></div> | | <div class="boxTitle"><big>'''[[كتاب المكاسب]]'''</big></div> |
| [[پرونده:NUR01050J1.jpg|بندانگشتی|اجتهاد در مقابل نص|175px]] | | [[پرونده:NUR00354J1.jpg|بندانگشتی|كتاب المكاسب|175px]] |
|
| |
|
| '''اجتهاد در مقابل نص'''، ترجمۀ فارسى کتاب «النص و الاجتهاد»، [[شرفالدین، عبدالحسین|علامه سيد شرفالدين]] ، به وسيله [[دوانی، علی|على دوانى]] است. | | '''كتاب المكاسب''' تألیف [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم مرتضى بن محمد امين تسترى نجفى انصارى]] (م 1281 ق)، |
|
| |
|
| اين کتاب كارى علمى - تحقيقى است كه [[شرفالدین، عبدالحسین|علامه شرفالدين]] در واپسين سالهاى عمر خويش به نوشتن آن موفق شده است. اين اثر از آثار وحدت آفرين و ارزشمند [[شرفالدین، عبدالحسین|علامه شرفالدين]] است. وى در اين کتاب 99 مورد از مواردى را كه خلفا برخلاف نصّ پيامبر(ص) عمل كردهاند، از موثقترين منابع اهل سنت برشمرده است.
| | كتاب المكاسب يكى از مهمترين كتب فقهى استدلالى و از بهترين و معروفترين تأليفات [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (قده) و حاصل عمر و خلاصۀ افكار اين فقيه الهى مىباشد. |
|
| |
|
| آنچه [[شرفالدین، عبدالحسین|علامه شرفالدين]] در النصّ و الاجتهاد آورده، فراتر از حوزۀ نزاع بين شيعه و سنّى است. با تكيه بر محورهايى كه او مطرح كرده، مىتوان عناصر مؤثر در شكلگيرى بدعت را بازشناخت و تفاوتهاى ماهوى و عينى و عملى اين مفهوم را از نوآورى مشخص ساخت.
| | از زمان نگارش اين كتاب به دليل نحوۀ ورود به مباحث فقهى و كيفيت استدلال بىنظيرش مدار دروس در دورۀ سطح و محور بحث درس خارج فقه تجارت بوده و به همين دليل شروح و حواشى متعددى بر آن زده شده است. |
| | احاطۀ وى به اقوال متقدمين و متأخرين موجب اين شده كه آراء مختلف را در موضوعات و مسائل معين جمعآورى نموده و با اجتهاد عميق و اسلوب جديدى كه مطابق با روح شريعت و مقتضيات زمان است كتابى را كه مباحث آن جامع و مانع و دور از انحرافات و لغزشهاى فكرى است تأليف نمايد. |
|
| |
|
| با مراجعه به اين کتاب مىتوان دريافت كه از نظر علامه، بدعت متكى بر دو مبناى«تأويل» و «مصلحتگرايى» است و بدعتگذار در مراجعه و استناد به متون دينى از اين دو عنصر بهره مىبرد. متقابلا نوآورى نيز بر دو مبناى «تفسير نصوص» و «توجه به عنصر زمان و مكان» استوار است. مرحوم شرفالدين براى مقابله با بدعت بر روشى تأكيد دارد كه مشخصا بر دو ركن استوار است. وى معتقد است كه با تكيه بر اين دو ركن، نتيجۀ تحقيق و استنباط در شريعت به بدعت منتهى نمىگردد: | | از اتمام نگارش كتاب المكاسب اطلاع دقيقى در دسترس نيست اما با قرائن موجود اين كتاب در اواخر عمر شريف ايشان تأليف شده و از آخرين تأليفاتش مىباشد. |
|
| |
|
| #التزام به نصّ: از نظر علامه، نص دليلى لفظى و متضمن حكم شرعى است كه به يقين يا به ظن معتبر(كه اعتبار آن به پشتوانه عقل يا شرع تأييد شده) مستند به قانونگذار شريعت باشد.
| | از مهمترين ويژگىهاى كتاب، ساختار منطقى و نظام تعليمى به منظور تدريس حوزههاى علميه مىباشد. اگر چه بسيارى از مباحث بيع و خيارات و حتى مكاسب محرمه در كتب پيشينيان مورد توجه بوده است اما اين نظم و ترتيب قبلا وجود نداشته است. |
| #تصحيح منابع مورد مراجعه در استنباط.
| |
|
| |
|
| از جمله عواملى كه در شكلگيرى نظريات بدعتآميز و پيدايش منازعات مذهبى نقش مهمى دارد، مختلف و متفاوت بودن منابع مورد مراجعه دو فرقه شيعه و سنى، و تفاوت روشهاى مراجعه به منابع مشترك است. براى پيشگيرى از بدعت بايد اعتبار منابع مورد مراجعه ثابت شود و ساز و كار مطلوب در اين مراجعه نيز مقرر گردد.[[شرفالدین، عبدالحسین|علامه شرفالدين]] ضمن اشاره به موارد متعددى كه در آنها به دليل مراجعه به منابع غير معتبر يا مراجعه غلط به منابع معتبر؛ كار به مخالفت با نص و در نتيجه بدعتگذارى كشيده شده است، بر لزوم تصحيح منابع تأكيد مىكند. | | از ديگر ويژگىهاى كتاب حجم جستجو و وسعت تتبع در انديشههاى فقهى بزرگان و ارزشيابى و پژوهشها و تحقيقات در اين نظريههاست، به عنوان نمونه در رسالۀ مواسعه و مضايقه، نزديك به 50 نفر از فقها را نام مىبرد و در بيع وقف به 22 كتاب فقهى اشاره دارند. |
| <div class="mw-ui-button">[[اجتهاد در مقابل نص|'''ادامه''']]</div> | | |
| | از ديگر خصوصيات كتاب احاطۀ وى بر تمام ابواب فقه است كه باعث مىشود تا مؤلف وقتى كه از بعضى از مسائل باب بيع بحث مىكند از ديگر ابواب معاملات شواهدى را ذكر نموده كه در نتيجهگيرى از مباحث فقهى بسيار مؤثر است. |
| | <div class="mw-ui-button">[[كتاب المكاسب|'''ادامه''']]</div> |