۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «') |
جز (جایگزینی متن - 'و«' به 'و «') |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''تذكرة الاولياء'''، به زبان فارسى، نوشته [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريد الدين عطار نيشابورى]]، در شرح حال گروهى از عرفاست. عطار، در مقدمه اين كتاب، مىگويد: «پس از قرآن و اخبار رسول(ص) هيچ سخنى برتر از سخنان مشايخ طريقت نيست». وى، بر پايه همين باور و به درخواست دوستانش، به مطالعه احوال و سخنان عرفا پرداخته و اين كتاب را نوشته است. | '''تذكرة الاولياء'''، به زبان فارسى، نوشته [[عطار، محمد بن ابراهیم|فريد الدين عطار نيشابورى]]، در شرح حال گروهى از عرفاست. عطار، در مقدمه اين كتاب، مىگويد: «پس از قرآن و اخبار رسول(ص) هيچ سخنى برتر از سخنان مشايخ طريقت نيست». وى، بر پايه همين باور و به درخواست دوستانش، به مطالعه احوال و سخنان عرفا پرداخته و اين كتاب را نوشته است. | ||
آنجا كه عطار از اسباب و بواعث تأليف اين كتاب سخن مىگويد، به سادگى مىتوان دريافت كه مقصود وى، احيا و يادآورى ايمان است، در روزگارى كه به گفته وى، خير به شر بدل مىشود و اشرار الناس، اخيار الناس را فراموش كردهاند | آنجا كه عطار از اسباب و بواعث تأليف اين كتاب سخن مىگويد، به سادگى مىتوان دريافت كه مقصود وى، احيا و يادآورى ايمان است، در روزگارى كه به گفته وى، خير به شر بدل مىشود و اشرار الناس، اخيار الناس را فراموش كردهاند و «مدعيان به لباس اهل معانى بيرون آمدهاند» و بايد«اهل دل[مانند] غزالى و ديگر عارفان، احياى علم دين و ايمان بكند و حالات و مقامات ايمانى مثل توبه، ارادت، صحبت، توكل و فنا را در قلوب مسلمانان احيا كنند». | ||
به گفته بسيارى از محققان، اين كتاب، منبع جامع و مهم شرح مقامات و كرامات و حالات و اوقات و اشارات و احوال و اقوال و سيره اوليا به شمار مىرود. | به گفته بسيارى از محققان، اين كتاب، منبع جامع و مهم شرح مقامات و كرامات و حالات و اوقات و اشارات و احوال و اقوال و سيره اوليا به شمار مىرود. | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
ب) منبعشناسى: | ب) منبعشناسى: | ||
بر پايه «تذكرة الاولياء» و سنجش درونمايه آن با ديگر منابع صوفيه، عطار به مهمترين آثار فارسى و عربىِ پيش از خود دسترسى داشته و از آنها مطالبى برگرفته است. خود او در مقدمه اين اثر، از منابعى مانند«شرح القلب»، «كشف الاسرار» | بر پايه «تذكرة الاولياء» و سنجش درونمايه آن با ديگر منابع صوفيه، عطار به مهمترين آثار فارسى و عربىِ پيش از خود دسترسى داشته و از آنها مطالبى برگرفته است. خود او در مقدمه اين اثر، از منابعى مانند«شرح القلب»، «كشف الاسرار» و «معرفة النّفس» يا «معرفة النّفس و الرب» نام مىبرد و مىگويد: اگر كسى شرح بيشتر سخنان صوفيه را بخواهد، اين سه كتاب را بايد بخواند، اما از آنها نسخهاى در دست نيست. | ||
«شرح القلب»، چنانكه در پايان باب 58 تذكره آمده، به گمان، اثرى از خود عطار بوده است. در باره «كشف الاسرار» نيز گفتنى است كه در«كشف الظنون»، از دو كتاب به نام«كشف الاسرار فى التصوف» ياد شده است كه شايد هر يك از آنها، همان منبع عطار باشد، اما از آنها نيز نسخهاى نمانده است تا با«تذكرة الاولياء» مقايسه شود. در شمار دهها(بيش از صد) كتاب متعلق يا منسوب به عطار نيز كتابى به نام«كشف الاسرار» ديده نمىشود. | «شرح القلب»، چنانكه در پايان باب 58 تذكره آمده، به گمان، اثرى از خود عطار بوده است. در باره «كشف الاسرار» نيز گفتنى است كه در«كشف الظنون»، از دو كتاب به نام«كشف الاسرار فى التصوف» ياد شده است كه شايد هر يك از آنها، همان منبع عطار باشد، اما از آنها نيز نسخهاى نمانده است تا با«تذكرة الاولياء» مقايسه شود. در شمار دهها(بيش از صد) كتاب متعلق يا منسوب به عطار نيز كتابى به نام«كشف الاسرار» ديده نمىشود. | ||
مقايسه «كشف الاسرار و عدّة الابرار» ميبدى(تقريرات عرفانى خواجه عبداللّه انصارى در تفسير قرآن) با مطالب«تذكره» و بر پايه برخى از قرينههاى تاريخى، عطار در نوشتن «تذكره» به آن نظر داشته | مقايسه «كشف الاسرار و عدّة الابرار» ميبدى(تقريرات عرفانى خواجه عبداللّه انصارى در تفسير قرآن) با مطالب«تذكره» و بر پايه برخى از قرينههاى تاريخى، عطار در نوشتن «تذكره» به آن نظر داشته و «معرفة النفس» نيز تنها در مقدمه «تذكره» ياد شده است و اطلاع ديگرى از آن در دست نيست؛ عطار نيز تصريح نمىكند كه اين سه كتاب منبع او در تأليف«تذكره» بوده است. | ||
از آثار صوفيانه مهم و پرآوازه اواخر سده چهارم تا پايان سده ششم، چند اثر ديگر نيز با گمان قوى، مأخذ نقلهاى مؤلف اين اثرند؛ آثارى از قبيل: | از آثار صوفيانه مهم و پرآوازه اواخر سده چهارم تا پايان سده ششم، چند اثر ديگر نيز با گمان قوى، مأخذ نقلهاى مؤلف اين اثرند؛ آثارى از قبيل: |
ویرایش