۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
طبقات الحنابلة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابی ' به 'ابی'
جز (جایگزینی متن - ' :' به ':') |
جز (جایگزینی متن - 'ابی ' به 'ابی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
'''طبقات الحنابلة'''، اثر [[ابن ابییعلی، محمد بن ابییعلی|ابوالحسین محمد بن ابویعلی]]، معروف به ابن | '''طبقات الحنابلة'''، اثر [[ابن ابییعلی، محمد بن ابییعلی|ابوالحسین محمد بن ابویعلی]]، معروف به ابن ابییعلی، فرهنگ نامه رجال مذهب حنبلی از قرن سوم تا نیمه قرن ششم قمری است. این کتاب اولین کتابیاست که در باب طبقات حنبلیه نگاشته شده است<ref>ندوی،هاشم، ص98</ref>، همچنین یکی از مهم ترین منابع شناسایی فقهای حنبلی می‌باشد و جمعی بر آن تلخیص و برخی دیگر بر آن حاشیه نوشته‌اند<ref>ابن مبرد، یوسف بن حسن، ص49</ref>. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
این کتاب چهار جلد دارد. جلد اول و دوم کتاب با عنوان طبقات الحنابلة می‌باشد که از 6 طبقه تشکیل شده است. جلد سوم و چهارم با عنوان «الذیل علی طبقات الحنابلة» آمده است. | این کتاب چهار جلد دارد. جلد اول و دوم کتاب با عنوان طبقات الحنابلة می‌باشد که از 6 طبقه تشکیل شده است. جلد سوم و چهارم با عنوان «الذیل علی طبقات الحنابلة» آمده است. | ||
در ابتدای جلد اول، مقدمه کوتاهی آمده، سپس با بیان نسب محمد بن حنبل، سخنان بزرگان را در فضایل او ذکر نموده، سپس به بیان طبقه اول فقهای حنبلی پرداخته که این عده، اصحاب بدون واسطه احمد بن حنبل هستند. در انتهای همین جلد دو باب آمده: | در ابتدای جلد اول، مقدمه کوتاهی آمده، سپس با بیان نسب محمد بن حنبل، سخنان بزرگان را در فضایل او ذکر نموده، سپس به بیان طبقه اول فقهای حنبلی پرداخته که این عده، اصحاب بدون واسطه احمد بن حنبل هستند. در انتهای همین جلد دو باب آمده: بابیراجع به کسانی که به هر دلیل اسامی آنان ذکر نشده و یا اینکه در اسامی آنها اختلاف وجود دارد و به کنیه شناخته می‌شوند و باب دوم، اسامی زنانی است که سؤالاتی از احمد بن حنبل کرده‌اند. | ||
درجلد دوم کتاب، طبقات دوم تا ششم فقهای حنبلی ذکر شده است. طبقه دوم درباره تابعین احمد بن حنبل بر اساس حروف معجم است. اما طبقات چهارگانه دیگر بر اساس سال درگذشت اشخاص است که به 512ق/1118م ختم شده است<ref>ابن مبرد، یوسف بن حسن، ص49؛ حاجی خلیفه، ص1097</ref>. | درجلد دوم کتاب، طبقات دوم تا ششم فقهای حنبلی ذکر شده است. طبقه دوم درباره تابعین احمد بن حنبل بر اساس حروف معجم است. اما طبقات چهارگانه دیگر بر اساس سال درگذشت اشخاص است که به 512ق/1118م ختم شده است<ref>ابن مبرد، یوسف بن حسن، ص49؛ حاجی خلیفه، ص1097</ref>. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
#نویسنده علاوه بر شرح حال افراد به پاره ای از عقایدشان نیز اشاره می‌کند؛ مثلا از قول هارون بن عبدالله معروف به هارون حمال می‌نویسد: قرآن کلام خداوند است و در هر صورت مخلوق نمی باشد و با هیچ توجیهی نمی توان پذیرفت که مخلوق باشد و کسانی که گمان نموده‌اند که اسماء خدا مخلوق است، از نظر من کافرند...<ref>ر.ک: همان، ج1، ص398</ref>. | #نویسنده علاوه بر شرح حال افراد به پاره ای از عقایدشان نیز اشاره می‌کند؛ مثلا از قول هارون بن عبدالله معروف به هارون حمال می‌نویسد: قرآن کلام خداوند است و در هر صورت مخلوق نمی باشد و با هیچ توجیهی نمی توان پذیرفت که مخلوق باشد و کسانی که گمان نموده‌اند که اسماء خدا مخلوق است، از نظر من کافرند...<ref>ر.ک: همان، ج1، ص398</ref>. | ||
#مؤلف سعی نموده، تاریخ وفات علمای حنبلی را در کتابش بیان نماید<ref>ر.ک: همان</ref>. | #مؤلف سعی نموده، تاریخ وفات علمای حنبلی را در کتابش بیان نماید<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
#در بخش ذیل طبقات، ابن رجب، به شرح حال فقهای حنبلی و ذکر اطلاعاتی همچون اساتید، تألیفات، تولد و وفات و شغل‌های آنها از سال 460 تا 751ق، به شیوه ی صد سالانه می‌پردازد. ابن رجب این کتاب را با اصحاب قاضی ابن | #در بخش ذیل طبقات، ابن رجب، به شرح حال فقهای حنبلی و ذکر اطلاعاتی همچون اساتید، تألیفات، تولد و وفات و شغل‌های آنها از سال 460 تا 751ق، به شیوه ی صد سالانه می‌پردازد. ابن رجب این کتاب را با اصحاب قاضی ابن ابییعلی آغاز نموده و در هر قرن ترتیب سال وفات را رعایت می‌کند. | ||
#او در مقدمه کتابش می‌نویسد: این | #او در مقدمه کتابش می‌نویسد: این کتابیاست که من جمع نمودم و آن را ذیلی بر کتاب طبقات فقهای اصحاب امام احمد - که توسط ابن ابییعلی نگاشته شده - قرار دادم و آن را با اصحاب قاضی ابییعلی شروع نمودم و ترتیب کتابم را بر اساس سال وفات قرار دادم<ref>ر.ک: همان، ج3، ص5</ref>. | ||
#در جزء اول کتاب، ابن رجب پس از یک مقدمه به افرادی که پس از ابن | #در جزء اول کتاب، ابن رجب پس از یک مقدمه به افرادی که پس از ابن ابییعلی در سده پنجم )سال 500-460) و نیز ششم (600-501) وفات کرده‌اند و در جزء دوم به کسانی که در سده هفتم و هشتم وفات نموده‌اند، پرداخته است. | ||
#نویسنده در پاره ای موارد، کیفیت ضبط برخی از اسماء دشوار را بیان کرده است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>. | #نویسنده در پاره ای موارد، کیفیت ضبط برخی از اسماء دشوار را بیان کرده است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>. | ||
#وی تاریخ و محل تولد افراد<ref>ر.ک: همان، ص252</ref>، زمان و مکان وفات و محل دفن آنها<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> و نیز سن آنها هنگام وفات<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> را در صورت مشخص بودن ذکر می‌کند. | #وی تاریخ و محل تولد افراد<ref>ر.ک: همان، ص252</ref>، زمان و مکان وفات و محل دفن آنها<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> و نیز سن آنها هنگام وفات<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> را در صورت مشخص بودن ذکر می‌کند. | ||