پرش به محتوا

فرهنگ‌نامه اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR16009J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:




«فرهنگ‌نامه اصول فقه»، اثر جمعى از محققان مركز مطالعات و مدارك اسلامى پژوهش‌گاه علوم و فرهنگ اسلامى، است كه به زبان فارسى و در سال 1389ش، تدوين شده است.
'''فرهنگ‌نامه اصول فقه'''، اثر جمعى از محققان مركز مطالعات و مدارك اسلامى پژوهش‌گاه علوم و فرهنگ اسلامى، است كه به زبان فارسى و در سال 1389ش، تدوين شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۹۳: خط ۹۳:
اين اثر علمى، داراى شاخصه‌هايى است كه برخى از آنها به اختصار، عبارتند از:  
اين اثر علمى، داراى شاخصه‌هايى است كه برخى از آنها به اختصار، عبارتند از:  


1. تبيين مفهوم هر اصطلاح در ذيل مدخل‌هاى پذيرفته‌شده، با بهره‌گيرى از منابع معتبر در دست‌رس و استفاده از ارجاع مناسب در موارد لازم؛
#تبيين مفهوم هر اصطلاح در ذيل مدخل‌هاى پذيرفته‌شده، با بهره‌گيرى از منابع معتبر در دست‌رس و استفاده از ارجاع مناسب در موارد لازم؛
 
#تهيه 2975 مقاله كوتاه(ميانگين 200 كلمه) با 3063 مدخل اصلى و ارجاع 2870 اصطلاح كه از ميان ارجاعات 101 مورد ارجاع خاص به عام است؛
2. تهيه 2975 مقاله كوتاه(ميانگين 200 كلمه) با 3063 مدخل اصلى و ارجاع 2870 اصطلاح كه از ميان ارجاعات 101 مورد ارجاع خاص به عام است؛
#بيان سير تاريخى پيدايش و به‌كارگيرى برخى اصطلاحات؛
 
#استفاده فراگير از منابع شيعه و اهل سنت؛
3. بيان سير تاريخى پيدايش و به‌كارگيرى برخى اصطلاحات؛
#پرهيز از تكرار مطالب مشابه با بهره‌گيرى از روش ارجاع به مباحث و مستندهاى همانند؛
 
#كوشش در ارائه مطالب پيچيده اصولى در قالب الفاظى روان و رعايت ايجاز و پرهيز از مطالب حشو و زايد با گستردگى و تنوع مطالب ارائه شده؛
4. استفاده فراگير از منابع شيعه و اهل سنت؛
#آوردن نام بعضى از صاحب‌نظران و ديدگاه‌هايشان در همان موضوع؛
 
#استفاده از مثال‌هاى رايج و گوش‌آشنا؛
5. پرهيز از تكرار مطالب مشابه با بهره‌گيرى از روش ارجاع به مباحث و مستندهاى همانند؛
#آوردن آدرس كامل منابع در پايان هر مستند با فونت متفاوت از متن، به منظور مراجعه محققان، در صورت نياز؛
 
#پرهيز از علايم و قراردادهاى ويژه و استفاده از علايم متعارف براى ارجاع به برخى از مستندها، به منظور آگاهى بيشتر محققان، با استفاده از نماد معروف«ر.ك» و«نيز ر.ك»؛
6. كوشش در ارائه مطالب پيچيده اصولى در قالب الفاظى روان و رعايت ايجاز و پرهيز از مطالب حشو و زايد با گستردگى و تنوع مطالب ارائه شده؛
#تنظيم ساختار شكلى فرهنگ‌نامه بر اساس الفبايى حرف به حرف. اين نظام الفبايى، با بخش ترسيمى(درختى) اصطلاح‌نامه اصول فقه نيز تكميل مى‌شود؛ به‌گونه‌اى كه پس از مراجعه به آن، نقشه‌اى از طرح كلى اصطلاحات و موضوعات مرتبط ارائه شده تا پژوهش‌گران دامنه بررسى خود را در هر رده‌اى از رده‌هاى اصول فقه، پى‌گيرى نمايند؛
 
#استناد مطالب به 160 منبع و مأخذ اصول فقه از شيعه و سنى؛
7. آوردن نام بعضى از صاحب‌نظران و ديدگاه‌هايشان در همان موضوع؛
#در بر دارنده اصطلاحاتى كه در حوزه معرفتى اصول فقه متداول است و يا در ذخيره و بازيابى اطلاعات آن دانش، به‌عنوان كليدواژه به كار مى‌آيد و مدخل بخشى از متن منابع و بخش‌هاى خاص آن مى‌باشد؛
 
#بررسى حدود دويست عنوان منبع و مدرك اصول فقه(هر چند به همه آنها استناد نشده) و نگارش به نثر فارسى(فارسى و عربى توأم، زيرا غالباً اصطلاحات علوم و معارف اسلامى به زبان عربى است و به همان صورت اصلى سال‌ها، بلكه قرن‌هاست در فرهنگ جهان اسلام و ايران رواج دارد)؛
8. استفاده از مثال‌هاى رايج و گوش‌آشنا؛
#تلاش بر رعايت قواعد فارسى در انتخاب اصطلاحات، ولى از آن‌جا كه زبان عربى، زبان رايج، علمى و اصطلاحى اسلام است و گزارش دادن از آن نيز مبتنى بر محافظت بر مصطلحات همان زبان است، آنچه نمود بيشتر و جلوه فراترى دارد، عربى بودن واژگان است كه در فارسى هم متداول و رايج است؛
 
#گستره واژگانى: يكى از جنبه‌هاى تحسين برانگيز اين فرهنگ‌نامه، وسعت كار و فضاى وسيعى است كه به هر يك از موضوعات اختصاص داده است؛
9. آوردن آدرس كامل منابع در پايان هر مستند با فونت متفاوت از متن، به منظور مراجعه محققان، در صورت نياز؛
#شيوه مدخل‌گزينى: اصولاً براى نگارش فرهنگ‌نامه، آنچه در رتبه اول اهميت قرار دارد، تهيه مدخل‌هاست. اين فرهنگ‌نامه از اصطلاح‌نامه اصول فقه براى گزينش مدخل‌ها استفاده كرده است و ارجاعات مترادف، عام و خاص و وابسته را نيز بر اساس آن برقرار نموده است، لذا از اين جهت، علاوه بر شمول، دقت و انسجام مناسب‌ترى دارد و در نوع خود در اين رشته اولين اثر است و به لحاظ تحولات اساسى كه در طرح و ساختار فرهنگ‌نامه‌ها پديد آورده، طلايه‌دار مرحله جديدى در فرهنگ‌نامه‌نويسى مى‌باشد.
 
10. پرهيز از علايم و قراردادهاى ويژه و استفاده از علايم متعارف براى ارجاع به برخى از مستندها، به منظور آگاهى بيشتر محققان، با استفاده از نماد معروف«ر.ك» و«نيز ر.ك»؛
 
11. تنظيم ساختار شكلى فرهنگ‌نامه بر اساس الفبايى حرف به حرف. اين نظام الفبايى، با بخش ترسيمى(درختى) اصطلاح‌نامه اصول فقه نيز تكميل مى‌شود؛ به‌گونه‌اى كه پس از مراجعه به آن، نقشه‌اى از طرح كلى اصطلاحات و موضوعات مرتبط ارائه شده تا پژوهش‌گران دامنه بررسى خود را در هر رده‌اى از رده‌هاى اصول فقه، پى‌گيرى نمايند؛
 
12. استناد مطالب به 160 منبع و مأخذ اصول فقه از شيعه و سنى؛
 
13. در بر دارنده اصطلاحاتى كه در حوزه معرفتى اصول فقه متداول است و يا در ذخيره و بازيابى اطلاعات آن دانش، به‌عنوان كليدواژه به كار مى‌آيد و مدخل بخشى از متن منابع و بخش‌هاى خاص آن مى‌باشد؛
 
14. بررسى حدود دويست عنوان منبع و مدرك اصول فقه(هر چند به همه آنها استناد نشده) و نگارش به نثر فارسى(فارسى و عربى توأم، زيرا غالباً اصطلاحات علوم و معارف اسلامى به زبان عربى است و به همان صورت اصلى سال‌ها، بلكه قرن‌هاست در فرهنگ جهان اسلام و ايران رواج دارد)؛
 
15. تلاش بر رعايت قواعد فارسى در انتخاب اصطلاحات، ولى از آن‌جا كه زبان عربى، زبان رايج، علمى و اصطلاحى اسلام است و گزارش دادن از آن نيز مبتنى بر محافظت بر مصطلحات همان زبان است، آنچه نمود بيشتر و جلوه فراترى دارد، عربى بودن واژگان است كه در فارسى هم متداول و رايج است؛
 
16. گستره واژگانى: يكى از جنبه‌هاى تحسين برانگيز اين فرهنگ‌نامه، وسعت كار و فضاى وسيعى است كه به هر يك از موضوعات اختصاص داده است؛
 
17. شيوه مدخل‌گزينى: اصولاً براى نگارش فرهنگ‌نامه، آنچه در رتبه اول اهميت قرار دارد، تهيه مدخل‌هاست. اين فرهنگ‌نامه از اصطلاح‌نامه اصول فقه براى گزينش مدخل‌ها استفاده كرده است و ارجاعات مترادف، عام و خاص و وابسته را نيز بر اساس آن برقرار نموده است، لذا از اين جهت، علاوه بر شمول، دقت و انسجام مناسب‌ترى دارد و در نوع خود در اين رشته اولين اثر است و به لحاظ تحولات اساسى كه در طرح و ساختار فرهنگ‌نامه‌ها پديد آورده، طلايه‌دار مرحله جديدى در فرهنگ‌نامه‌نويسى مى‌باشد.


برخى از نواقصى را كه در مورد اين اثر برشمرده‌اند، مى‌توان در دو بخش عام و خاص بررسى كرد:
برخى از نواقصى را كه در مورد اين اثر برشمرده‌اند، مى‌توان در دو بخش عام و خاص بررسى كرد:
خط ۱۵۷: خط ۱۴۱:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش