شرح جمل العلم و العمل (ابن براج): تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح جمل العلم و العمل'''، شرح قاضى ابن برّاج طرابلسى (401-481ق)، بر بخش فقهى كتاب «جمل العلم و العمل» شريف مرتضى است. اين كتاب مختصر به بيان احكام طهارت، نماز ميت، روزه، اعتكاف، حج و زكات پرداخته است و از ويژگى‌هاى آن اين است كه نظريه‌هاى فقهى گروهى از صحابه پيامبر(ص) و تابعين و فقيهان سده 1 و 2ق را در بر دارد <ref>بحرالعلوم، سيد محمد، ص96</ref>. اين كتاب با مقدمه و تصحيح و تعليقه [[مدیرشانه‌چی، کاظم|كاظم مديرشانه‌چى]] منتشر شده است.

#جمل العلم و العمل، كتاب مختصرى است كه مؤلف عالى‌قدر آن [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، علم‌الهدى، يك دوره اعتقادات اسلامى را (كه كلام يا اصول دين تعبير مى‌شود) و نيز تمام ابواب عبادات را (كه براى مكلفين عام البلوى است) در آن تلخيص فرموده است.

#كتاب مزبور چنان‌كه در مقدمه آن آمده، به دستور [[شيخ مفيد]] (استاد [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]) براى تبصره و تعليم مبتديان و تذكره و تنبيه فقيهان در علم فقه و كلام، تأليف شده است. چنان‌كه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نيز به همين منظور، منتها به خواسته شاگردش (قاضى ابن براج) جمل العقود را نوشت. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در اين كتاب (جمل العقود) نظر به كتاب استاد خود [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (يعنى جمل العلم و العمل) داشته است. احتمالاً منظور قاضى از تقاضاى تأليف متن وجيزى در فقه توسط شيخ، نوشتن شرحى بر كتاب مزبور بوده است.

#بناى شارح در اين كتاب پس از ذكر مسئله، نقل اقوال فقهاى عامه است و سپس قول مشهور اماميه و احياناً نظر خاص خود با استدلال بر مختار خويش.

#در اين كتاب از ذكر اقوال شاذ خوددارى شده است؛ جز در چند موردى كه اهم آن، تعيين روز اول ماه رمضان (در يوم الشك) به حساب عدد است كه قول جمعى از اصحاب حديث (اخباريان) بر آن بوده است. شارح، اول به رد آنان پرداخته و سپس اخبارى را كه وجوب صوم و افطار را به رؤيت هلال لازم مى‌شمارد، ذكر كرده است <ref>ر.ك: مقدمه، ص25-22</ref>.

#مقدمه و متن كتاب.

#بحرالعلوم، سيد محمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج3، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، چاپ دوم، 1374.