۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نزهة القلوب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف'
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف') |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
كتاب كه به سال 740ق تأليف شده، در شمار چند كتاب نادر گرانبهايى است كه به زبان شيرين فارسى تأليف شده و در ميان آن چند كتاب انگشت‌شمار نيز مزيت جامعيت و تفصيل بسط و شرح دارد. | كتاب كه به سال 740ق تأليف شده، در شمار چند كتاب نادر گرانبهايى است كه به زبان شيرين فارسى تأليف شده و در ميان آن چند كتاب انگشت‌شمار نيز مزيت جامعيت و تفصيل بسط و شرح دارد. | ||
== انگيزه | == انگيزه تألیف== | ||
با توجه به مقدمه حمدالله مستوفى بر نزهۀ القلوب در مورد سبب | با توجه به مقدمه حمدالله مستوفى بر نزهۀ القلوب در مورد سبب تألیف و انگيزه مستوفى، چهار دليل عمده را مى‌توان ذكر كرد: | ||
1- فقدان كتابى جامع و فراگير در مورد جغرافيا و جهان شناسى، كه مى‌تواند ناشى از سليقه‌هاى مختلف و انگيزه‌هاى متفاوت پديدآورندگان آثار پيش از خود باشد. | 1- فقدان كتابى جامع و فراگير در مورد جغرافيا و جهان شناسى، كه مى‌تواند ناشى از سليقه‌هاى مختلف و انگيزه‌هاى متفاوت پديدآورندگان آثار پيش از خود باشد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
4- عدم دسترسى به برخى از كتاب‌هاى مهم، كه مى‌توانسته ناشى از كمبود نسخه‌هاى كتاب باشد، چرا كه در آن دوره كتاب‌ها به صورت دستى استنساخ مى‌شده و لاجرم كتابى كه مثلا چند قرن قبل نوشته شده، كمتر در دسترس بوده است. | 4- عدم دسترسى به برخى از كتاب‌هاى مهم، كه مى‌توانسته ناشى از كمبود نسخه‌هاى كتاب باشد، چرا كه در آن دوره كتاب‌ها به صورت دستى استنساخ مى‌شده و لاجرم كتابى كه مثلا چند قرن قبل نوشته شده، كمتر در دسترس بوده است. | ||
مولف در اين امر حدود بيست و نه كتاب اصلى در | مولف در اين امر حدود بيست و نه كتاب اصلى در تألیف اين اثر مورد استفاده قرار گرفته كه عبارت‌اند از: | ||
1- ارشاد در ذكر قزوين، حافظ خليل قزوينى؛ 2- آثارالباقيه؛ 3- التفهيم؛ [[ابو ریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]]؛ 4- آثار البلاد اخبار العباد، زكريا قزوينى؛5- اخلاق ناصرى، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير طوسى]]؛ | 1- ارشاد در ذكر قزوين، حافظ خليل قزوينى؛ 2- آثارالباقيه؛ 3- التفهيم؛ [[ابو ریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]]؛ 4- آثار البلاد اخبار العباد، زكريا قزوينى؛5- اخلاق ناصرى، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير طوسى]]؛ | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
كه از مقاله سوم شروع شده و آن را به چهار بخش تقسيم كرده است: | كه از مقاله سوم شروع شده و آن را به چهار بخش تقسيم كرده است: | ||
قسم اول، در ذكر حرمين شريفين و مسجدالاقصى، بيشتر غرض از | قسم اول، در ذكر حرمين شريفين و مسجدالاقصى، بيشتر غرض از تألیف اين كتاب شرح احوال ايران است؛ اما چون افضل بقاع جهان و قبله اهل ايمانست از باب تيمن و تبرّك شروع كتاب با اين امور باشد. | ||
قسم دوم، در شرح احوال ايران زمين كه شامل مطلعى در شرح تقسيم و طول و عرض و حدود اقاصى و قبله بلاد ايران زمين است و مقصدى در در ذكر ولايات و بلاد ايران و چگونگى آب و هوا و بنياد عمارات و وصف ساكنان ولايات؛ شامل بيست باب و مخلصى در پنج فصل در ضبط طرق و انهار و عيون و اشجار و جبال. | قسم دوم، در شرح احوال ايران زمين كه شامل مطلعى در شرح تقسيم و طول و عرض و حدود اقاصى و قبله بلاد ايران زمين است و مقصدى در در ذكر ولايات و بلاد ايران و چگونگى آب و هوا و بنياد عمارات و وصف ساكنان ولايات؛ شامل بيست باب و مخلصى در پنج فصل در ضبط طرق و انهار و عيون و اشجار و جبال. | ||