تفسير جامع: تفاوت میان نسخه‌ها

۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - '،ت' به '، ت'
جز (جایگزینی متن - '،س' به '، س')
جز (جایگزینی متن - '،ت' به '، ت')
خط ۵۷: خط ۵۷:
نويسنده در مقدمه كوتاه خود بر جلد دوم با استناد به آيات و روايات سعى مى‌نمايد كه اظهار نظر در تفسير آيات را حرام و كفر بنماياند و براى اجتناب از اين حرام مى‌نويسد: «از اين جهت ما در اين تفسير از نقل آراء فاسده مردمان و بيانات فلاسفه و عرفاء و از سخنان ابوحنيفه و قتاده و عضدى مسلكان دورى جسته و صرف نظر نموديم و هرگز بيان نخواهيم كرد، چه اين عمل تجاوز كردن از امر و دستور خداوند و ائمه باشد.»
نويسنده در مقدمه كوتاه خود بر جلد دوم با استناد به آيات و روايات سعى مى‌نمايد كه اظهار نظر در تفسير آيات را حرام و كفر بنماياند و براى اجتناب از اين حرام مى‌نويسد: «از اين جهت ما در اين تفسير از نقل آراء فاسده مردمان و بيانات فلاسفه و عرفاء و از سخنان ابوحنيفه و قتاده و عضدى مسلكان دورى جسته و صرف نظر نموديم و هرگز بيان نخواهيم كرد، چه اين عمل تجاوز كردن از امر و دستور خداوند و ائمه باشد.»


از سوى ديگر تفسير جامع در حقيقت گردآورى روايات تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) به تفسير عياشى و تفسير منسوب به على بن ابراهيم قمى است، نه جامع معانى و روشهاى تفسيرى؛ به همين دليل،تفسير جامع را بايد نوعى ترجمه اين چند كتاب روايى دانست، زيرا مؤلف در اين تفسير جز ترجمه و نقل روايات و ديدگاه‌ها،در نقد و بررسى و تحليل كلمات، سخنى و توضيحى از خود نياورده است.
از سوى ديگر تفسير جامع در حقيقت گردآورى روايات تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) به تفسير عياشى و تفسير منسوب به على بن ابراهيم قمى است، نه جامع معانى و روشهاى تفسيرى؛ به همين دليل، تفسير جامع را بايد نوعى ترجمه اين چند كتاب روايى دانست، زيرا مؤلف در اين تفسير جز ترجمه و نقل روايات و ديدگاه‌ها،در نقد و بررسى و تحليل كلمات، سخنى و توضيحى از خود نياورده است.


ايشان در مقدمه دوازدهم خود،كتابهايى را كه از آنها روايات را نقل مى‌نمايد به شرح ذيل مى‌نويسد: «اول كتاب [[الکافی|كافى]] [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]،دوم فقيه و توحيد و اعتقادات و علل و ساير كتب ابن بابويه [[شيخ صدوق]]، سوم كتاب [[بصائر الدرجات في فضائل آل محمد(ص)|بصائر الدرجات]] [[صفار، محمد بن حسن|محمد بن حسن صفار]] و سعد بن عبدالله قمى و تفسير عياشى، فرات بن ابراهيم، مناقب [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، كامل الزياره ابن قولويه و كتاب تفسير آيات ولايت اهل بيت(ع)محمد بن عباس ماهيار معروف به ابن حجام است كه از كتب متقنه اخبار مى‌باشد.
ايشان در مقدمه دوازدهم خود،كتابهايى را كه از آنها روايات را نقل مى‌نمايد به شرح ذيل مى‌نويسد: «اول كتاب [[الکافی|كافى]] [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]،دوم فقيه و توحيد و اعتقادات و علل و ساير كتب ابن بابويه [[شيخ صدوق]]، سوم كتاب [[بصائر الدرجات في فضائل آل محمد(ص)|بصائر الدرجات]] [[صفار، محمد بن حسن|محمد بن حسن صفار]] و سعد بن عبدالله قمى و تفسير عياشى، فرات بن ابراهيم، مناقب [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، كامل الزياره ابن قولويه و كتاب تفسير آيات ولايت اهل بيت(ع)محمد بن عباس ماهيار معروف به ابن حجام است كه از كتب متقنه اخبار مى‌باشد.
خط ۹۷: خط ۹۷:
پيش از اين گذشت كه روش اصلى مفسر در اين تفسير، روش روايى و مأثور است، كه با ذكر روايات اهل بيت(ع) به تفسير آيات و فرازهاى آنها مى‌پردازد. امّا از نظر ترتيب و ورود و خروج در مباحث، شيوه ايشان بدين‌گونه است كه: ابتداى سوره‌ها با ذكر نام سوره و احياناً، اشاره به وجه تسميه آن وارد بحث شده، اطلاعاتى راجع به مكى يا مدنى بودن ترتيب نزول، عدد آيات (به شمارش كوفيين و غير آنها)، تعداد كلمات و حروف، ارائه مى‌دهد، پس از آن به بيان فضيلت سوره و خواص آن مى‌پردازد.
پيش از اين گذشت كه روش اصلى مفسر در اين تفسير، روش روايى و مأثور است، كه با ذكر روايات اهل بيت(ع) به تفسير آيات و فرازهاى آنها مى‌پردازد. امّا از نظر ترتيب و ورود و خروج در مباحث، شيوه ايشان بدين‌گونه است كه: ابتداى سوره‌ها با ذكر نام سوره و احياناً، اشاره به وجه تسميه آن وارد بحث شده، اطلاعاتى راجع به مكى يا مدنى بودن ترتيب نزول، عدد آيات (به شمارش كوفيين و غير آنها)، تعداد كلمات و حروف، ارائه مى‌دهد، پس از آن به بيان فضيلت سوره و خواص آن مى‌پردازد.


سپس دسته آيات مورد نظر را مطرح و ترجمه آن را بازگو مى‌كند. در قسمت بعد به تفسير آيات با كمك روايات مى‌پردازد و با ذكر منبع روايات و قائل آن ترجمه آن را بدون متن عربى مى‌آورد. در قسمت سوم،ترجمه تفسير قمى است كه به تناسب دسته آيات، بيان مى‌گردد.
سپس دسته آيات مورد نظر را مطرح و ترجمه آن را بازگو مى‌كند. در قسمت بعد به تفسير آيات با كمك روايات مى‌پردازد و با ذكر منبع روايات و قائل آن ترجمه آن را بدون متن عربى مى‌آورد. در قسمت سوم، ترجمه تفسير قمى است كه به تناسب دسته آيات، بيان مى‌گردد.


مفسر به تناسب برخى آيات، از مباحث موضوعى در حد لزوم، غفلت نورزيده و به بيان آن مى‌پردازد، مانند: بحثى در حقيقت سحر و اقسام آن، عمل مرتاضان، سحر ساحران فرعونى و...كه در ذيل آيه 102 سوره بقره، ج 1، ص 231، مطرح كرده‌اند.
مفسر به تناسب برخى آيات، از مباحث موضوعى در حد لزوم، غفلت نورزيده و به بيان آن مى‌پردازد، مانند: بحثى در حقيقت سحر و اقسام آن، عمل مرتاضان، سحر ساحران فرعونى و...كه در ذيل آيه 102 سوره بقره، ج 1، ص 231، مطرح كرده‌اند.
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:
با توجه به روايى بودن تفسير به‌طور طبيعى، مباحث مربوط به ولايت ائمه(ع)، به‌خصوص ولايت حضرت امير المؤمنين على(ع) به طور مفصل بيان شده است، مانند: نزول آيه اكمال دين (آيه 3 مائده)در ج 2، ص 157 تا 163 و بحث غدير خم.
با توجه به روايى بودن تفسير به‌طور طبيعى، مباحث مربوط به ولايت ائمه(ع)، به‌خصوص ولايت حضرت امير المؤمنين على(ع) به طور مفصل بيان شده است، مانند: نزول آيه اكمال دين (آيه 3 مائده)در ج 2، ص 157 تا 163 و بحث غدير خم.


و نيز با توجه به روايى بودن تفسير، تفاوتى اساسى بين تفسير،تأويل، بيان مصداق و موارد تطبيق، ديده نمى‌شود و روايات همه با هم و با يك نظر، مطرح مى‌شوند.
و نيز با توجه به روايى بودن تفسير، تفاوتى اساسى بين تفسير، تأويل، بيان مصداق و موارد تطبيق، ديده نمى‌شود و روايات همه با هم و با يك نظر، مطرح مى‌شوند.


در مواردى نيز كه امام معصوم(ع) به آيه توسل جسته، استدلال مى‌نمايد يا به آيه استشهاد مى‌فرمايد، با ديده تفسير و شرح و توضيح آيه به آن نگريسته مى‌شود و از بقيه موارد تفكيك نشده است، مانند نقل روايت امام جواد(ع) ذيل آيه 38 سوره مائده در جلد دوم صفحه 207 به بعد.
در مواردى نيز كه امام معصوم(ع) به آيه توسل جسته، استدلال مى‌نمايد يا به آيه استشهاد مى‌فرمايد، با ديده تفسير و شرح و توضيح آيه به آن نگريسته مى‌شود و از بقيه موارد تفكيك نشده است، مانند نقل روايت امام جواد(ع) ذيل آيه 38 سوره مائده در جلد دوم صفحه 207 به بعد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش