پرش به محتوا

دیوان اشعار حسن زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '،ا' به '، ا'
جز (جایگزینی متن - '،ع' به '، ع')
جز (جایگزینی متن - '،ا' به '، ا')
خط ۴۰: خط ۴۰:
شعر صنعتى است كه همه امتها و جوامع بشرى على رغم تمام اختلافاتشان آن را جهت تأثير بر نفوس و برانگيختن عواطف و احساسات به كار مى گيرند.زيرا اگر شيوايى گفتار با هنر سجع و قافيه آميخته گردد،سخن را حلاوت و گرمى خاصى مى بخشد كه آن را در نثر كمتر مى توان يافت.چه بسا دلهايى سخت و سركش كه با سخن نرم شاعرى آب و چشمهاى جامدى كه با كلام موزونى،روان گرديده است.چه بسا افرادى كه از طريق مستقيم حق منحرف بوده و با شنيدن يا خواندن غزلى منقلب شده و به راه راست هدايت بازگشته اند.
شعر صنعتى است كه همه امتها و جوامع بشرى على رغم تمام اختلافاتشان آن را جهت تأثير بر نفوس و برانگيختن عواطف و احساسات به كار مى گيرند.زيرا اگر شيوايى گفتار با هنر سجع و قافيه آميخته گردد،سخن را حلاوت و گرمى خاصى مى بخشد كه آن را در نثر كمتر مى توان يافت.چه بسا دلهايى سخت و سركش كه با سخن نرم شاعرى آب و چشمهاى جامدى كه با كلام موزونى،روان گرديده است.چه بسا افرادى كه از طريق مستقيم حق منحرف بوده و با شنيدن يا خواندن غزلى منقلب شده و به راه راست هدايت بازگشته اند.


از اين رو عارفان دلسوخته و حكيمان وارسته و دانشمندان پيراسته، علاوه بر اينكه يافته ها و احساسات درونى خويش را با زبان شعر كه زبان احساس است،ابراز نموده اند،هميشه از صنعت شعر بهترين استفاده ها را كرده و از اين طريق اف‌كار و انظار دقيق و باريك را در اذهان رسوخ داده و صفات حميده و اخلاق فاضله را در ميان مردم شايع ساخته و قلوب انسانها را زنده و به ارواح آنان طراوتى خاص بخشيده اند.
از اين رو عارفان دلسوخته و حكيمان وارسته و دانشمندان پيراسته، علاوه بر اينكه يافته ها و احساسات درونى خويش را با زبان شعر كه زبان احساس است، ابراز نموده اند،هميشه از صنعت شعر بهترين استفاده ها را كرده و از اين طريق اف‌كار و انظار دقيق و باريك را در اذهان رسوخ داده و صفات حميده و اخلاق فاضله را در ميان مردم شايع ساخته و قلوب انسانها را زنده و به ارواح آنان طراوتى خاص بخشيده اند.


از جمله كسانى كه مصداق بارز سخن فوق است حضرت استاد حسن زاده آملى است كه با سرودن اشعار عرفانى،اخلاقى و حكمى اهداف ياد شده را محقق ساخته است مجموع سروده هاى معظم له در ديوانى مدون و به ديوان اشعار نام گرفته است.ديوان مزبور شامل بخشهاى مختلفى چون غزليات،قصايد،رباعيات،ترجيع بند،پندنامه و دفتر دل است.در اين ميان دفتر دل را شأنى بسزاست كه بعدد حروف بسم الله الرحمن الرحيم،نوزده بند است و هر بند در يك موضوع تكوينى.
از جمله كسانى كه مصداق بارز سخن فوق است حضرت استاد حسن زاده آملى است كه با سرودن اشعار عرفانى، اخلاقى و حكمى اهداف ياد شده را محقق ساخته است مجموع سروده هاى معظم له در ديوانى مدون و به ديوان اشعار نام گرفته است.ديوان مزبور شامل بخشهاى مختلفى چون غزليات،قصايد،رباعيات،ترجيع بند،پندنامه و دفتر دل است.در اين ميان دفتر دل را شأنى بسزاست كه بعدد حروف بسم الله الرحمن الرحيم،نوزده بند است و هر بند در يك موضوع تكوينى.


در بند اول آمده است:
در بند اول آمده است:
خط ۷۰: خط ۷۰:
مرحوم حاج ميرزا مهدى الهى قمشه اى،آن عارف بزرگ و شاعر سترگ كه صدر ديوان اشعار به دستخط مبارك آن جناب مزين است،در وصف سروده هاى استاد چنين نگاشته است:
مرحوم حاج ميرزا مهدى الهى قمشه اى،آن عارف بزرگ و شاعر سترگ كه صدر ديوان اشعار به دستخط مبارك آن جناب مزين است،در وصف سروده هاى استاد چنين نگاشته است:


«به مقتضاى شوق ذاتى نفوس قدسيه ناطقه به فهم حقايق،هرچه روح،اشتياقش به فهم معارف الهى و لطايف حكمى فزون است استعلاى نفس ناطقه بيشتر و انجذاب به عالم تجرد بيش.به حكم ان من الشعر لحكمة و ان الله تعالى كنوزا تحت العرش.مفتاحه لسان الشعراء،ذوق لطيف و فكر علمى شريف و خاصه مشتاقان علوم عقلى و عرفان و طالبان مقام حقيقت و ايقان،ترنم و تفكر و تجسم معانى مجرده را به لباس زيباى شعر براى توجه نفوس لايق و تشويق خلايق و توجه به دقايق عرفان و حكمت و مبدا و معاد،ضرور دانسته و استادان علوم عقلى و ذوقى،اشارات و لطايف و حقايق قرآن گفتار ائمه اطهار را با طبع لطيف خود به لسان اشعار و نظم آبدار در آورده و نفوس مستعده را بهره مند از آن سخنان آسمانى مى كنند و بدين وسيله مردم را سوق به اخلاق فاضله دهند،لذا استاد دانشمند«حسن زاده»اشعار آبدارى براى نشر معارف الهى و ترغيب نفوس شيق به كمال و روحهاى عالى طالب حقايق،اين اشعار را كه مضامينش همه طبق اخلاق فاضله و توحيد و تزكيه و تربيت روح است،بدين مقصد عالى سروده و از طبع وقاد خداداد گوهر فشانى كرده اند.
«به مقتضاى شوق ذاتى نفوس قدسيه ناطقه به فهم حقايق،هرچه روح، اشتياقش به فهم معارف الهى و لطايف حكمى فزون است استعلاى نفس ناطقه بيشتر و انجذاب به عالم تجرد بيش.به حكم ان من الشعر لحكمة و ان الله تعالى كنوزا تحت العرش.مفتاحه لسان الشعراء،ذوق لطيف و فكر علمى شريف و خاصه مشتاقان علوم عقلى و عرفان و طالبان مقام حقيقت و ايقان،ترنم و تفكر و تجسم معانى مجرده را به لباس زيباى شعر براى توجه نفوس لايق و تشويق خلايق و توجه به دقايق عرفان و حكمت و مبدا و معاد،ضرور دانسته و استادان علوم عقلى و ذوقى، اشارات و لطايف و حقايق قرآن گفتار ائمه اطهار را با طبع لطيف خود به لسان اشعار و نظم آبدار در آورده و نفوس مستعده را بهره مند از آن سخنان آسمانى مى كنند و بدين وسيله مردم را سوق به اخلاق فاضله دهند،لذا استاد دانشمند«حسن زاده»اشعار آبدارى براى نشر معارف الهى و ترغيب نفوس شيق به كمال و روحهاى عالى طالب حقايق، اين اشعار را كه مضامينش همه طبق اخلاق فاضله و توحيد و تزكيه و تربيت روح است،بدين مقصد عالى سروده و از طبع وقاد خداداد گوهر فشانى كرده اند.


ان شاء الله لكل بيت بيت فى الجنة پاداش از حقيقة الحقايق خواهند يافت.حضرت حجة الاسلام بارع و استاد دروس عقليه و نقليه حوزه علمى قم ابقاه الله بحسن عنايته،در مقام نشر حكمت و معرفت بدين وسيله هم كه اكثر دانشمندان بدان نشر حقايق قرآن داده اند،متوسل شدند و على الله اجر من احسن عملا.
ان شاء الله لكل بيت بيت فى الجنة پاداش از حقيقة الحقايق خواهند يافت.حضرت حجة الاسلام بارع و استاد دروس عقليه و نقليه حوزه علمى قم ابقاه الله بحسن عنايته،در مقام نشر حكمت و معرفت بدين وسيله هم كه اكثر دانشمندان بدان نشر حقايق قرآن داده اند،متوسل شدند و على الله اجر من احسن عملا.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش