۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ترجمه و شرح بداية الحكمة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شهيد مطهرى' به 'شهيد مطهرى') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
'''ترجمه و شرح بداية الحكمة'''، اثر دكتر [[شیروانی، علی|على شيروانى]]، حاوى متن، ترجمه و شرح كتاب «بداية الحكمة» علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] است كه به زبان فارسى و در سال 1370ش، نوشته شده است. | |||
«بداية الحكمة»، در واقع، چكيده فلسفه صدرايى، موسوم به «حكمت متعاليه» بوده كه با آخرين سير تكاملى آن، تنظيم شده و مترجم معتقد است كه اين اثر، كاملا استدلالى بوده و در آن جز دليل و برهان، يافت نمى‌شود. به اعتقاد وى، اين كتاب، نوشتارى است پيراسته از حشو و زوائد، متين و استوار و به‌جرأت مى‌توان گفت مقامش در حكمت متعاليه، همسان منزلت «اشارات» بوعلى است در حكمت مشاء؛ عباراتش گرچه موجز است، مغلق نيست، در اختصار، جامع است و مهم‌ترين عناوين و موضوعات حكمت الهى را در بر دارد. | «بداية الحكمة»، در واقع، چكيده فلسفه صدرايى، موسوم به «حكمت متعاليه» بوده كه با آخرين سير تكاملى آن، تنظيم شده و مترجم معتقد است كه اين اثر، كاملا استدلالى بوده و در آن جز دليل و برهان، يافت نمى‌شود. به اعتقاد وى، اين كتاب، نوشتارى است پيراسته از حشو و زوائد، متين و استوار و به‌جرأت مى‌توان گفت مقامش در حكمت متعاليه، همسان منزلت «اشارات» بوعلى است در حكمت مشاء؛ عباراتش گرچه موجز است، مغلق نيست، در اختصار، جامع است و مهم‌ترين عناوين و موضوعات حكمت الهى را در بر دارد. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
پيرامون اين اثر ارزشمند، نكاتى چند حائز اهميت گشته است از جمله اينكه: | پيرامون اين اثر ارزشمند، نكاتى چند حائز اهميت گشته است از جمله اينكه: | ||
#در سراسر اين مكتوب، كوشش شده است كه پيش از بيان ادله و جرح و تعديل اقوال گوناگون، موضوع و محمول بحث، كاملا تبيين گردد و حدود و ثغور آن، مشخص شود؛ چرا كه شارح بر اين اعتقاد است كه در مسائل فلسفى، نوعاً تصور صحيح موضوع و محمول مسئله، از تصديق آن دشوارتر و بيشتر كج‌فهمى‌ها در مسائل فلسفى، در اثر نداشتن تصويرى صحيح از اصل مسئله است. وى مصرّا تأكيد دارد كه در بسيارى از موارد، پس از تصور صحيح موضوع و محمول قضيه، ديگر نيازى به اقامه دليل و برهان براى اثبات مدعا نيست و انسان خودبه‌خود، آن را خواهد پذيرفت. | |||
#از آنجا كه «بدايه» آكنده از استدلال و برهان است، در اين شرح، سعى شده تا هريك از براهين، در قالب منطقى قرار گيرد و تك‌تك مقدمات آن، در صورت نياز به شرح و توضيح، تبيين گردد و اگر در بعضى موارد، برخى از مقدمات، در متن نيامده، در شرح ذكر شود و هر دليل، به‌گونه‌اى تنظيم گردد كه دريافت و پذيرش آن، هرچه سهل‌تر باشد. | |||
#در تنظيم و نگارش اين شرح، از كتاب‌هاى فراوانى استفاده شده كه بيشترين سهم، از آن آثار [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهرى]] است، به‌ويژه پاورقى‌هاى اصول فلسفه و روش رئاليسم، شرح مبسوط منظومه و شرح منظومه؛ چرا كه شارح معتقد است استاد مطهرى، در حسن تقرير و شيوايى بيان، كم‌نظير بوده و دشوارترين مطالب را به آسان‌ترين وجه بيان كرده است؛ همان چيزى كه در سراسر اين شرح، مد نظر شارح بوده است، لذا در پاره‌اى موارد كه نحوه تقرير آن شهيد سعيد را در تبيين بهتر مطلب مفيد دانسته، آن تقرير را بدون تصرف، نقل كرده است. | |||
#:شرح منظومه [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] و حواشى و تعليقات گوناگون آن، نهاية الحكمه و تعليقه آن و اسفار و شرح آن نيز از كتاب‌هايى بوده‌اند كه شارح، مراجعه دائم و مكرر به آن‌ها داشته است. | |||
#سعى شده است مطالب با عباراتى روان و سليس، بدون به‌كارگيرى اصطلاحات نامأنوس و به‌طور دسته‌بندى‌شده، عرضه گردد تا دريافت مطالب و به ذهن سپردن آن، هرچه آسان‌تر باشد. | |||
#پيش از اين ترجمه، ترجمه ديگرى نيز از همين شارح، به زيور طبع آراسته گرديده كه با استقبال بى‌نظيرى روبه‌رو گشته است، اما براى آنكه مجموعه حاضر، از هر جهت كامل باشد، شارح همان ترجمه را - البته با تجديد نظر و در پاره‌اى موارد، نگارش دوباره - در اين مجموعه ارائه كرده است. | |||
شرح منظومه [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] و حواشى و تعليقات گوناگون آن، نهاية الحكمه و تعليقه آن و اسفار و شرح آن نيز از كتاب‌هايى بوده‌اند كه شارح، مراجعه دائم و مكرر به آن‌ها داشته است. | |||
كتاب با دو مقدمه از شارح، پيرامون بيان ويژگى‌هاى كتاب «بداية الحكمة» و شرح و ترجمه آن آغاز و مطالب در قالب چهار جلد عرضه شده است به شرح زير: | كتاب با دو مقدمه از شارح، پيرامون بيان ويژگى‌هاى كتاب «بداية الحكمة» و شرح و ترجمه آن آغاز و مطالب در قالب چهار جلد عرضه شده است به شرح زير: | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۳: | ||
جلد اول، دربردارنده چهار بخش با عناوين زير مى‌باشد: | جلد اول، دربردارنده چهار بخش با عناوين زير مى‌باشد: | ||
#مباحث كلى وجود؛ در دوازده مبحث. | |||
#تقسيم وجود به خارجى و ذهنى كه در ابتداى آن، در مقدمه‌اى، به تاريخچه اين بحث و فهرستى از مطالب اين بخش، اشاره شده است. | |||
#تقسيم وجود به مستقل و رابط و تقسيم وجود مستقل، به لنفسه و لغيره؛ در سه مبحث. | |||
#مواد سه‌گانه وجوب، امكان و امتناع؛ در نه مبحث. در مقدمه‌اى در ابتداى اين بخش، تبعى بودن بحث از امتناع، ماده و اصطلاحات گوناگون آن و مواد سه‌گانه در منطق و فلسفه، بررسى شده است. | |||
#:شرح حال خودنوشت [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]، سلوك عملى علامه به نوشته آيت‌الله ابراهيم امينى و سه دستورالعمل اخلاقى، به‌صورت ضميمه، در انتهاى اين جلد آمده است. | |||
#:جلد دوم، هشت بخش را در خود جاى داده است كه عناوين آن‌ها به ترتيب عبارتند از: | |||
#ماهيت و احكام آن؛ در هشت فصل. | |||
#مقوله‌هاى ده‌گانه يا اجناس عالى‌اى كه انواع ماهيات بدان‌ها ختم مى‌شود. اين بخش كه موضوع آن از كتاب «مقولات ده‌گانه» گرفته شده است، داراى يك مقدمه در بيان موضوع و يازده فصل مى‌باشد. | |||
شرح حال خودنوشت [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]، سلوك عملى علامه به نوشته آيت‌الله ابراهيم امينى و سه دستورالعمل اخلاقى، به‌صورت ضميمه، در انتهاى اين جلد آمده است. | #علت و معلول؛ در يازده فصل. | ||
#تقسيم موجود به واحد و كثير؛ در ده فصل. | |||
جلد دوم، هشت بخش را در خود جاى داده است كه عناوين آن‌ها به ترتيب عبارتند از: | #:در جلد سوم، سه بخش جاى گرفته است كه عناوين آن‌ها عبارتند از: | ||
#سبق و لحوق، قدم و حدوث؛ در سه فصل. | |||
#قوه و فعل؛ كه با مقدمه‌اى در تعريف قوه و فعل آغاز شده و دربردارنده شانزده فصل است. | |||
#علم، عالم و معلوم؛ در دوازده فصل. | |||
در جلد سوم، سه بخش جاى گرفته است كه عناوين آن‌ها عبارتند از: | |||
آخرين جلد، بخش دوازدهم، با چهارده فصل را در خود جاى داده است. | آخرين جلد، بخش دوازدهم، با چهارده فصل را در خود جاى داده است. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۹۴: | ||
#مقدمه و متن كتاب. | |||
#پايگاه اطلاع‌رسانى تبيان نت، چهارشنبه، 11 آبان‌ماه 1390ش. | |||