۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مصادر نهج‌البلاغة و أسانيده: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
شهرت دقت در وصف طبيعت و حيوانات و تقسيمات عددى؛ [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن‌خلكان]] ادعا كرده است كه در عربستان طاووس وجود نداشت كه مولا على(ع) به شرح آنها پرداخته است؟ در حالى كه ابن ابى‌الحديد به اشكال جواب داده است به اين صورت كه: اميرمؤمنان در مدينه طاووس، نديده، بلكه در كوفه ديده است. | شهرت دقت در وصف طبيعت و حيوانات و تقسيمات عددى؛ [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن‌خلكان]] ادعا كرده است كه در عربستان طاووس وجود نداشت كه مولا على(ع) به شرح آنها پرداخته است؟ در حالى كه ابن ابى‌الحديد به اشكال جواب داده است به اين صورت كه: اميرمؤمنان در مدينه طاووس، نديده، بلكه در كوفه ديده است. | ||
اما تقسيمات عدد؛ مثلاً استغفار بر چند نوع است ... ايمان بر چهار پايه است و ... اينها امرى مرسوم بوده است و ده‌ها روايت از پيامبر(ص) رسيده است كه از اين تقسيمات دارد. پس اين اشكال هم وارد نيست. | اما تقسيمات عدد؛ مثلاً استغفار بر چند نوع است... ايمان بر چهار پايه است و... اينها امرى مرسوم بوده است و ده‌ها روايت از پيامبر(ص) رسيده است كه از اين تقسيمات دارد. پس اين اشكال هم وارد نيست. | ||
شبهه علم غيب؛ درباره علم غيب ذكر اين نكته را كافى مى‌دانيم كه به تعبير خود على عليه‌السلام هر چه درباره آينده‌نگرى مى‌داند، از علم پيامبر(ص) است و جزئيات را از آن حضرت آموخته است. | شبهه علم غيب؛ درباره علم غيب ذكر اين نكته را كافى مى‌دانيم كه به تعبير خود على عليه‌السلام هر چه درباره آينده‌نگرى مى‌داند، از علم پيامبر(ص) است و جزئيات را از آن حضرت آموخته است. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
مؤلف كتاب، مصادر را به آن معناى مرسوم و معروف در نظر نگرفته است؛ يعنى منظور وى از مصادر آن دسته مآخذ نيستند كه مرحوم سيدرضى در نهج‌البلاغه از آنها ياد نكرده است، بلكه منظور آن است كه پاره‌اى از عبارات مولى اعم از خطبه، نامه، حكمت و ... در ميان راويان، منسوب به على(ع) بوده و از شهرت بالايى برخوردار است. چرا كه وقوف بر مآخذى كه سيد رضى در تأليف و تنسيق نهج‌البلاغه از آنها بهره برده، زياد و بسيار پراكنده بوده است و برخى از آنها در اثر گذر زمان از ميان رفته است. | مؤلف كتاب، مصادر را به آن معناى مرسوم و معروف در نظر نگرفته است؛ يعنى منظور وى از مصادر آن دسته مآخذ نيستند كه مرحوم سيدرضى در نهج‌البلاغه از آنها ياد نكرده است، بلكه منظور آن است كه پاره‌اى از عبارات مولى اعم از خطبه، نامه، حكمت و... در ميان راويان، منسوب به على(ع) بوده و از شهرت بالايى برخوردار است. چرا كه وقوف بر مآخذى كه سيد رضى در تأليف و تنسيق نهج‌البلاغه از آنها بهره برده، زياد و بسيار پراكنده بوده است و برخى از آنها در اثر گذر زمان از ميان رفته است. | ||
با توجه به آن كه سيدرضى درصدد نبود تا با جمع‌آورى نهج‌البلاغه به لحاظ فقهى، معرفتى و تاريخى منبع و مدركى فراهم نمايد تا علما و پژوهش‌گران در تحقيقات خود بدان رجوع كنند، بلكه قصدش آن بود تا مطالب و سخنانى از مولا عليه‌السلام گرد آورد كه از جوانب مختلف اهميت داشته باشد؛ به ويژه از جهت فصاحت و بلاغت. با توجه به اين نكته بود كه به جمع‌آورى نهج‌البلاغه اقدام نمود؛ چرا كه در آن عصر سخنان امام(ع) در حوزه‌ها و موضوعات مختلف سخت پراكنده شده بود و كتاب مدونى كه در زمينه‌هاى مختلف سخنان مولا را دربرداشته باشد، وجود نداشت. علاوه بر اين سيدرضى(ره) چون اهداف فوق را در نظر نداشت، از ارايه مآخذ و منابع براى سخنان برگزيده صرف‌نظر كرد؛ مگر در موارد اندكى كه در نهج‌البلاغه مضبوط است. | با توجه به آن كه سيدرضى درصدد نبود تا با جمع‌آورى نهج‌البلاغه به لحاظ فقهى، معرفتى و تاريخى منبع و مدركى فراهم نمايد تا علما و پژوهش‌گران در تحقيقات خود بدان رجوع كنند، بلكه قصدش آن بود تا مطالب و سخنانى از مولا عليه‌السلام گرد آورد كه از جوانب مختلف اهميت داشته باشد؛ به ويژه از جهت فصاحت و بلاغت. با توجه به اين نكته بود كه به جمع‌آورى نهج‌البلاغه اقدام نمود؛ چرا كه در آن عصر سخنان امام(ع) در حوزه‌ها و موضوعات مختلف سخت پراكنده شده بود و كتاب مدونى كه در زمينه‌هاى مختلف سخنان مولا را دربرداشته باشد، وجود نداشت. علاوه بر اين سيدرضى(ره) چون اهداف فوق را در نظر نداشت، از ارايه مآخذ و منابع براى سخنان برگزيده صرف‌نظر كرد؛ مگر در موارد اندكى كه در نهج‌البلاغه مضبوط است. | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
براى نمونه مى‌توان منابع زير را از مآخذ اصلى مصادر قسم 1 و 2 شمرد كه عبارتند از: | براى نمونه مى‌توان منابع زير را از مآخذ اصلى مصادر قسم 1 و 2 شمرد كه عبارتند از: | ||
اثبات الوصيه، نوشته على بن حسين مسعودى (متوفى: 333 يا 345)، الاخبارالطوال، تأليف ابوحنيفه احمدبن داود دينورى (متوفى: 290)، الاختصاص، تأليف [[شيخ مفيد]] (متوفى 413 ق)، الاغانى، ابوالفرج على بن حسين اصفهانى (متوفى: 356 ق)، اكمال‌الدين و اتمام‌النعمه، [[شيخ صدوق]] (متوفى: 380ق)، الامامه و السياسه، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه دينورى]]، (متوفى: 276 ق)، انساب‌الشراف، ابوجعفر احمد بن يحيى بن جابر بغدادى [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] (متوفى: 279 ق)، الغارات، ابراهيم بن هلال ثقفى (متوفى: 283ق) و... . | اثبات الوصيه، نوشته على بن حسين مسعودى (متوفى: 333 يا 345)، الاخبارالطوال، تأليف ابوحنيفه احمدبن داود دينورى (متوفى: 290)، الاختصاص، تأليف [[شيخ مفيد]] (متوفى 413 ق)، الاغانى، ابوالفرج على بن حسين اصفهانى (متوفى: 356 ق)، اكمال‌الدين و اتمام‌النعمه، [[شيخ صدوق]] (متوفى: 380ق)، الامامه و السياسه، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه دينورى]]، (متوفى: 276 ق)، انساب‌الشراف، ابوجعفر احمد بن يحيى بن جابر بغدادى [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] (متوفى: 279 ق)، الغارات، ابراهيم بن هلال ثقفى (متوفى: 283ق) و.... | ||
== منابع رضى در نهج‌البلاغه == | == منابع رضى در نهج‌البلاغه == | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
سخنان مولا على عليه‌السلام پيش از تأليف نهج‌البلاغه به صورت‌هاى گوناگون گردآمده و شكل تأليف يافته‌اند كه مولف به برخى از آنها اشاره مى‌كند؛ از جمله: | سخنان مولا على عليه‌السلام پيش از تأليف نهج‌البلاغه به صورت‌هاى گوناگون گردآمده و شكل تأليف يافته‌اند كه مولف به برخى از آنها اشاره مى‌كند؛ از جمله: | ||
خطبه‌هاى اميرمؤمنان بر منابر در اجتماعات و جشن‌ها، تأليف زيد بن وهب جهنى (متوفى:96ق)، خطبه‌هاى اميرمؤمنان، تأليف مسعدة بن صدقه عبدى، كتاب خطبه زهرا براى اميرمؤمنان، تأليف ابومخنف لوط بن يحيى بن مخنف بن سليم ازدى (متوفى:157ق)، خطبه اميرمؤمنان روايت شده از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، تأليف ابوروح فرج بن فروه كه از مسعدة بن صدقه روايت كرده است، خطبه‌هاى اميرمؤمنان، تأليف اسماعيل بن مهران بن ابى‌نصر زيد سكونى كوفى، خطبه‌هاى اميرمؤمنان(ع) كه سيدعبدالعظيم حسنى(ره) گرد آورده است و... . | خطبه‌هاى اميرمؤمنان بر منابر در اجتماعات و جشن‌ها، تأليف زيد بن وهب جهنى (متوفى:96ق)، خطبه‌هاى اميرمؤمنان، تأليف مسعدة بن صدقه عبدى، كتاب خطبه زهرا براى اميرمؤمنان، تأليف ابومخنف لوط بن يحيى بن مخنف بن سليم ازدى (متوفى:157ق)، خطبه اميرمؤمنان روايت شده از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، تأليف ابوروح فرج بن فروه كه از مسعدة بن صدقه روايت كرده است، خطبه‌هاى اميرمؤمنان، تأليف اسماعيل بن مهران بن ابى‌نصر زيد سكونى كوفى، خطبه‌هاى اميرمؤمنان(ع) كه سيدعبدالعظيم حسنى(ره) گرد آورده است و.... | ||
== تأليفات سخنان على(ع) پس از نهج‌البلاغه == | == تأليفات سخنان على(ع) پس از نهج‌البلاغه == | ||