پرش به محتوا

سفرهای ناصرالدین شاه به قم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
خط ۶۳: خط ۶۳:
در بخش دوم كه گزارش دومين سفر است و در سال 1267ه.ق انجام يافت، «ناصرالدين شاه كه در اين زمان بيست سال داشت، در بازگشت از سفر معروف اصفهان، چند روزى نيز در قم توقف نمود». اسامى شاهزادگان و امرا و وزراءيى كه در اين سفر همراه شاه بوده‌اند نيز در اين جا بيان شده است. و اخبارى كه در دست بوده از اين سفر توسط محقق جمع‌آورى و كنار هم قرار گرفته است.
در بخش دوم كه گزارش دومين سفر است و در سال 1267ه.ق انجام يافت، «ناصرالدين شاه كه در اين زمان بيست سال داشت، در بازگشت از سفر معروف اصفهان، چند روزى نيز در قم توقف نمود». اسامى شاهزادگان و امرا و وزراءيى كه در اين سفر همراه شاه بوده‌اند نيز در اين جا بيان شده است. و اخبارى كه در دست بوده از اين سفر توسط محقق جمع‌آورى و كنار هم قرار گرفته است.


سفر سوم ناصرالدين شاه در سال 1275ه.ق و در خلال سفر معروف «چمن سلطانيه» صورت پذيرفت. مولف نقل مى‌كند كه: «روز بيست و نهم شعبان موكب مسعود همايون از مقر خلافت عظمى به عزم زيارت حضرت معصومه سلام اللّه عليها و تشريف‌فرمايى به سلطانيه انتهاض فرموده، يافت‌آباد محل نزول اردوى معلى گرديد. ..». اين سفرنامه به صورت روز شمار مى‌باشد به اين صورت كه: «روز جمعه چهارم شهر رمضان المبارك:
سفر سوم ناصرالدين شاه در سال 1275ه.ق و در خلال سفر معروف «چمن سلطانيه» صورت پذيرفت. مولف نقل مى‌كند كه: «روز بيست و نهم شعبان موكب مسعود همايون از مقر خلافت عظمى به عزم زيارت حضرت معصومه سلام اللّه عليها و تشريف‌فرمايى به سلطانيه انتهاض فرموده، يافت‌آباد محل نزول اردوى معلى گرديد...». اين سفرنامه به صورت روز شمار مى‌باشد به اين صورت كه: «روز جمعه چهارم شهر رمضان المبارك:


از يافت‌آباد به ميمنت و فرخّى اردوى همايون كوچيده در قريه آدران كه جديد مخصوص وجود همايون ابتياع شده است و از جمله قراى معظمه است و عمارات خوب سلطانى دارد نزول اجلال فرمودند و روز دوشنبه هفتم يا سه‌شنبه هشتم از آدران حركت خواهند فرمود. ..».
از يافت‌آباد به ميمنت و فرخّى اردوى همايون كوچيده در قريه آدران كه جديد مخصوص وجود همايون ابتياع شده است و از جمله قراى معظمه است و عمارات خوب سلطانى دارد نزول اجلال فرمودند و روز دوشنبه هفتم يا سه‌شنبه هشتم از آدران حركت خواهند فرمود...».


اين بخش خود به سه دسته تقسيم شده است و دو حادثه «مرگ جيران تجريشى (فروغ السلطنه) و واقعه قتل حاجى مبارك به دستور ناصرالدين شاه» جداگانه در اين بخش آورده شده‌اند.
اين بخش خود به سه دسته تقسيم شده است و دو حادثه «مرگ جيران تجريشى (فروغ السلطنه) و واقعه قتل حاجى مبارك به دستور ناصرالدين شاه» جداگانه در اين بخش آورده شده‌اند.
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
مدتى است، از سلامتى شما اطلاعى ندارد، ان شاءالله احوال شما خوب است، البته ما را از دعا فراموش نمى‌كنيد. از قرارى كه در روزنامه تلگرافى نوشته‌اند، پنجاه شصت نفر رعاياى محلات در صحن مقدس بستى شده‌اند، شما آنها را اطمينان بدهيد كه به محلات بروند. در اينجا از ميرزا نصرالله خان تحقيق مى‌شود و احقاق حق آنها به عمل خواهد آمد.»
مدتى است، از سلامتى شما اطلاعى ندارد، ان شاءالله احوال شما خوب است، البته ما را از دعا فراموش نمى‌كنيد. از قرارى كه در روزنامه تلگرافى نوشته‌اند، پنجاه شصت نفر رعاياى محلات در صحن مقدس بستى شده‌اند، شما آنها را اطمينان بدهيد كه به محلات بروند. در اينجا از ميرزا نصرالله خان تحقيق مى‌شود و احقاق حق آنها به عمل خواهد آمد.»


كتاب حاضر، مجموعه‌اى است، حاوى اطلاعات مربوط به سفرهاى هفتگانه ناصرالدين شاه به قم كه قاعدتا شامل 7 بخش، تحت عنوان اولين سفر ناصرالدين شاه به قم، دومين. .. سومين. .. است. در ابتداى هر بخش مقدمه مربوط به همان سفر و سپس اطلاعات مربوط درج شده است، نگارنده در مورد سفرهاى اول تا سوم موفق به تحصيل خاطره و دستخطى از ناصرالدين شاه نگرديد، لذا به گزارشات و خاطرات ديگران بسنده شد؛ ولى سفرهاى ديگر علاوه بر گزارشات و خاطرات ديگران حاوى خاطرات شخص ناصرالدين شاه مى‌باشد كه در اين ميان سفر ششم حاوى خاطرات مفصل‌تر از بقيه سفرها است كه براى اولين بار منتشر مى‌گردد، لازم به توضيح است كه خاطرات سفر چهارم نيز با دستخط شخص ناصرالدين شاه بوده است.
كتاب حاضر، مجموعه‌اى است، حاوى اطلاعات مربوط به سفرهاى هفتگانه ناصرالدين شاه به قم كه قاعدتا شامل 7 بخش، تحت عنوان اولين سفر ناصرالدين شاه به قم، دومين... سومين... است. در ابتداى هر بخش مقدمه مربوط به همان سفر و سپس اطلاعات مربوط درج شده است، نگارنده در مورد سفرهاى اول تا سوم موفق به تحصيل خاطره و دستخطى از ناصرالدين شاه نگرديد، لذا به گزارشات و خاطرات ديگران بسنده شد؛ ولى سفرهاى ديگر علاوه بر گزارشات و خاطرات ديگران حاوى خاطرات شخص ناصرالدين شاه مى‌باشد كه در اين ميان سفر ششم حاوى خاطرات مفصل‌تر از بقيه سفرها است كه براى اولين بار منتشر مى‌گردد، لازم به توضيح است كه خاطرات سفر چهارم نيز با دستخط شخص ناصرالدين شاه بوده است.


در بخش پيوستها نيز در «پيوست 1» به شرح مشاهدات سياحان فرنگى معاصر ناصرالدين شاه از لحظه حركت از تهران تا ورود به شهر قم پرداخته شده است كه مقايسه نگاه اين سياحان با نگاه ناصرالدين شاه و يا حتى با يكديگر خالى از جاذبه نيست در «پيوست 2» نيز اسنادى از قم در دوره ناصرى كه قسمت عمده آن حاوى گزارش‌هاى حاكم قم و مكاتبات وى با سران حكومت است به نظر مطالعه‌كنندگان گرامى مى‌رسد.
در بخش پيوستها نيز در «پيوست 1» به شرح مشاهدات سياحان فرنگى معاصر ناصرالدين شاه از لحظه حركت از تهران تا ورود به شهر قم پرداخته شده است كه مقايسه نگاه اين سياحان با نگاه ناصرالدين شاه و يا حتى با يكديگر خالى از جاذبه نيست در «پيوست 2» نيز اسنادى از قم در دوره ناصرى كه قسمت عمده آن حاوى گزارش‌هاى حاكم قم و مكاتبات وى با سران حكومت است به نظر مطالعه‌كنندگان گرامى مى‌رسد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش