۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سفر آمریکا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در يادداشت مربوط به روز شنبه 19 تير 1344، مى‌خوانيم: | در يادداشت مربوط به روز شنبه 19 تير 1344، مى‌خوانيم: | ||
«ديگر اين كه ديشب تام هايدن، جماعت را [...] دعوت كرده بود، در يكى از خانه‌هاى اين كمبريج و جماعت، همه جوان‌ها بودند و مجلس [...] طولانى شد و تا دوازده و نيم مانديم و بعد، برگشتيم. و به صد نفر جواب داديم كه از كجا آمده‌ايم و اين‌جا چه كار مى‌كنيم و غيره. و دو سه نفر جالب بود كه راجع به ارتش ملّى سؤالات مى‌كردند و من گفتم كه ظاهرسازى است و حقّه‌بازى. . | «ديگر اين كه ديشب تام هايدن، جماعت را [...] دعوت كرده بود، در يكى از خانه‌هاى اين كمبريج و جماعت، همه جوان‌ها بودند و مجلس [...] طولانى شد و تا دوازده و نيم مانديم و بعد، برگشتيم. و به صد نفر جواب داديم كه از كجا آمده‌ايم و اين‌جا چه كار مى‌كنيم و غيره. و دو سه نفر جالب بود كه راجع به ارتش ملّى سؤالات مى‌كردند و من گفتم كه ظاهرسازى است و حقّه‌بازى.. | ||
يا در يادداشت پنج‌شنبه/ /24 تير/ 1345، آمده است: | يا در يادداشت پنج‌شنبه/ /24 تير/ 1345، آمده است: | ||
«به هر صورت فكر مى‌كردم، اگر در آن خراب شده من هم آزادى بود و هم كارى‌اى با مطبوعات مى‌توانستم داشته باشم، چه خوب مى‌شد، اگر مختصر شده همين اباطيل را در مى‌آوردم و براى يك كدامشان مى‌فرستادم. و هم پولى مى‌دادند، و هم منتشر مى‌شد و لاى اين دفتر نمى‌ماند براى خاك خوردن. .. و الخ. امّا در اين عدم آزادى و فشار و غيره و سانسور، مگر ممكن است؟» | «به هر صورت فكر مى‌كردم، اگر در آن خراب شده من هم آزادى بود و هم كارى‌اى با مطبوعات مى‌توانستم داشته باشم، چه خوب مى‌شد، اگر مختصر شده همين اباطيل را در مى‌آوردم و براى يك كدامشان مى‌فرستادم. و هم پولى مى‌دادند، و هم منتشر مى‌شد و لاى اين دفتر نمى‌ماند براى خاك خوردن... و الخ. امّا در اين عدم آزادى و فشار و غيره و سانسور، مگر ممكن است؟» | ||
و در يادداشت جمعه/ /25 تير/ 1344، مى‌نويسد: | و در يادداشت جمعه/ /25 تير/ 1344، مى‌نويسد: | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
بى‌شكيبى آل‌احمد در پاريس دوام مى‌يابد و حتّى پس از سفر دريايى، و پيمودن پهنه اقيانوس و رسيدن به امريكا و اقامت در هاروارد هم، پايدار مى‌ماند. | بى‌شكيبى آل‌احمد در پاريس دوام مى‌يابد و حتّى پس از سفر دريايى، و پيمودن پهنه اقيانوس و رسيدن به امريكا و اقامت در هاروارد هم، پايدار مى‌ماند. | ||
سال‌ها مبارزه پر مخاطره سياسى، سال‌ها جدّ و جهد جانكاه فرهنگى و ادبى، تحمّل فشارهاى سياسى و بى‌انقطاع حكومت، ضربات پياپى سانسور، حلقه محاصره هر دم تنگ‌تر شونده ساواك، شكست‌هاى ناخواسته، و بن‌بست‌هاى تحميلى،. .. به مرور ايّام، آل‌احمد را مردى تندخو، تلخ‌زبان، و بى‌پرواى ملاحظه اغيار بار آورده و كار را به آن‌جا رسانده كه در اوايل سفر، در شرايطى كه قريب به دو هفته از شروع مسافرتش مى‌گذرد، وقتى با خودش خلوت مى‌كند و عمل كردش را در بوته نقد مى‌گذارد، از اين كه در پانزده روز اخير جوش نياورده و با مخاطبانش مشاجره نكرده، متعجّب مى‌شود: | سال‌ها مبارزه پر مخاطره سياسى، سال‌ها جدّ و جهد جانكاه فرهنگى و ادبى، تحمّل فشارهاى سياسى و بى‌انقطاع حكومت، ضربات پياپى سانسور، حلقه محاصره هر دم تنگ‌تر شونده ساواك، شكست‌هاى ناخواسته، و بن‌بست‌هاى تحميلى،... به مرور ايّام، آل‌احمد را مردى تندخو، تلخ‌زبان، و بى‌پرواى ملاحظه اغيار بار آورده و كار را به آن‌جا رسانده كه در اوايل سفر، در شرايطى كه قريب به دو هفته از شروع مسافرتش مى‌گذرد، وقتى با خودش خلوت مى‌كند و عمل كردش را در بوته نقد مى‌گذارد، از اين كه در پانزده روز اخير جوش نياورده و با مخاطبانش مشاجره نكرده، متعجّب مى‌شود: | ||
«نوعى حالت نفى براى همه چيز و همه كس در من است. در عين حال كه ظاهرا مدارا مى‌كنم و مؤدّبم و از تهران كه بيرون آمده‌ام، هنوز عصبانى نشده‌ام. جز يك شب در پاريس و در خانه ملك، كه با جماعتى از اراذل سياست‌مدار حرفم شد كه نمى‌دانم، اشاره كرده‌ام يا نه. اين بحث سياست را اصلا بايد رها كرد.» | «نوعى حالت نفى براى همه چيز و همه كس در من است. در عين حال كه ظاهرا مدارا مى‌كنم و مؤدّبم و از تهران كه بيرون آمده‌ام، هنوز عصبانى نشده‌ام. جز يك شب در پاريس و در خانه ملك، كه با جماعتى از اراذل سياست‌مدار حرفم شد كه نمى‌دانم، اشاره كرده‌ام يا نه. اين بحث سياست را اصلا بايد رها كرد.» | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
بخش پايانى كتاب نمايه مى‌باشد. متن كتاب به صورت دست‌نويس است و كلمات و جملات، روى اوراق دفترهاى تحرير چهار سوراخه، مخصوص كلاسور، نوشته شده‌اند. قطع برگه‌هاى سفرنامه، به اصطلاح اهل فنّ، خشتى، در ابعاد 18 *23 سانتى‌متر است. كاغذها خطّ دارند و جلال آل‌احمد، در نگارش كتابش، نهايت صرفه‌جويى را كرده و از تك‌تك سطرهاى نازك ورقه‌ها سود برده و تقريبا فضاى سفيد باقى نگذاشته است. نسخه دست‌نويس، يك صد و هفتاد و يك صفحه است و آل‌احمد بالاى تك‌تك صفحات را با خطّ خودش شماره گذارى كرده است. همه برگه‌ها در نهايت سليقه و پاكيزگى نوشته شده‌اند و به ندرت خطّ خوردگى دارند و مسلّم است كه نويسنده، جرح و تعديل و حكّ و اصلاحش را روى ورق‌هاى ديگرى انجام داده و متن موجود، از نظر او، نسخه پاك‌نويس شده، نسخه نهايى، و نسخه آماده تحويل به حروف چينى بوده است. | بخش پايانى كتاب نمايه مى‌باشد. متن كتاب به صورت دست‌نويس است و كلمات و جملات، روى اوراق دفترهاى تحرير چهار سوراخه، مخصوص كلاسور، نوشته شده‌اند. قطع برگه‌هاى سفرنامه، به اصطلاح اهل فنّ، خشتى، در ابعاد 18 *23 سانتى‌متر است. كاغذها خطّ دارند و جلال آل‌احمد، در نگارش كتابش، نهايت صرفه‌جويى را كرده و از تك‌تك سطرهاى نازك ورقه‌ها سود برده و تقريبا فضاى سفيد باقى نگذاشته است. نسخه دست‌نويس، يك صد و هفتاد و يك صفحه است و آل‌احمد بالاى تك‌تك صفحات را با خطّ خودش شماره گذارى كرده است. همه برگه‌ها در نهايت سليقه و پاكيزگى نوشته شده‌اند و به ندرت خطّ خوردگى دارند و مسلّم است كه نويسنده، جرح و تعديل و حكّ و اصلاحش را روى ورق‌هاى ديگرى انجام داده و متن موجود، از نظر او، نسخه پاك‌نويس شده، نسخه نهايى، و نسخه آماده تحويل به حروف چينى بوده است. | ||
خطّ آل‌احمد، خطّى خوش و خوانا، با شيوه‌اى متعارف است كه از ريزه‌كارى‌هاى خطّ شكسته هم بهره‌اى نسبى برده است. منتهى حسّاسيّت‌هاى روحى، عصبيّت‌هاى مخصوص، فوران عاطفى و احساسى، و عجله و شتابى كه جزء خصايل بارز او بوده، موجب شده‌اند، هنگام نگارش، چرخش‌ها و قوس‌ها و انحناهاى خاصّ حروف زبان فارسى، به خوبى رعايت نشوند و به شكل زوايايى تيز و تند درآيند و در نتيجه، برخى كلمات ناخوانا شوند، به قسمى كه براى خبرگان خطّ و خطّاطى نيز، غير قابل قرائت باشند. مشكل مزبور، موقعى مضاعف مى‌گردد كه بگوييم آل‌احمد، براى نوشتن سفرنامه‌اش، از خودنويس، يا روان‌نويسى استفاده كرده كه جوهرش به طور يك‌نواخت روى كاغذ سر ريز نمى‌شده و مدام كم رنگ و پررنگ مى‌شده است. و اگر در نظر بگيريم كه آل‌احمد به جوهرهاى آبى آسمانى، يا سبز روشن، علاقه داشته و ما كه اوراق اصلى «سفر آمريكا» را در اختيار نداشته‌ايم، مجبور به استفاده از برگه‌هاى زيراكس شده از روى آن‌ها بوده‌ايم،. .. ناگفته پيدا است كه دشوارى‌هاى روخوانى و رونويسى اثر مزبور، چند برابر بوده‌اند. | خطّ آل‌احمد، خطّى خوش و خوانا، با شيوه‌اى متعارف است كه از ريزه‌كارى‌هاى خطّ شكسته هم بهره‌اى نسبى برده است. منتهى حسّاسيّت‌هاى روحى، عصبيّت‌هاى مخصوص، فوران عاطفى و احساسى، و عجله و شتابى كه جزء خصايل بارز او بوده، موجب شده‌اند، هنگام نگارش، چرخش‌ها و قوس‌ها و انحناهاى خاصّ حروف زبان فارسى، به خوبى رعايت نشوند و به شكل زوايايى تيز و تند درآيند و در نتيجه، برخى كلمات ناخوانا شوند، به قسمى كه براى خبرگان خطّ و خطّاطى نيز، غير قابل قرائت باشند. مشكل مزبور، موقعى مضاعف مى‌گردد كه بگوييم آل‌احمد، براى نوشتن سفرنامه‌اش، از خودنويس، يا روان‌نويسى استفاده كرده كه جوهرش به طور يك‌نواخت روى كاغذ سر ريز نمى‌شده و مدام كم رنگ و پررنگ مى‌شده است. و اگر در نظر بگيريم كه آل‌احمد به جوهرهاى آبى آسمانى، يا سبز روشن، علاقه داشته و ما كه اوراق اصلى «سفر آمريكا» را در اختيار نداشته‌ايم، مجبور به استفاده از برگه‌هاى زيراكس شده از روى آن‌ها بوده‌ايم،... ناگفته پيدا است كه دشوارى‌هاى روخوانى و رونويسى اثر مزبور، چند برابر بوده‌اند. | ||
محقق در مقدمه اذعان دارد كه سفرنامه آل‌احمد، يك‌سره، از ابتدا تا انتها، روخوانى و رونويسى شده و با وفادارى كامل به متن، و بى آن كه حتّى يك كلمه از كلّيّت كار كسر شده باشد، حروف‌چينى شده است. كوشيده‌ايم «سفر امريكا» با رسم‌الخطّى يك‌سان ارائه گردد و تا جايى كه ممكن است، از املاى يك كلمه، با اشكال متفاوت، جلوگيرى شود. اسامى اماكن جغرافيايى، شهرها، رودها، پل‌ها، تالارهاى نمايش، موزه‌ها، خيابان‌ها،. .. و اطعمه و اشربه، نام‌هاى رجال سياسى، مشاهير ادبيّات، نقّاشى، موسيقى و سينما، و تلفّظ لغات فرانسوى و انگليسى و عربى، همه و همه، با دايرة المعارف‌هاى تخصّصى تطبيق داده شده و به گونه‌اى مرسوم درآمده‌اند. | محقق در مقدمه اذعان دارد كه سفرنامه آل‌احمد، يك‌سره، از ابتدا تا انتها، روخوانى و رونويسى شده و با وفادارى كامل به متن، و بى آن كه حتّى يك كلمه از كلّيّت كار كسر شده باشد، حروف‌چينى شده است. كوشيده‌ايم «سفر امريكا» با رسم‌الخطّى يك‌سان ارائه گردد و تا جايى كه ممكن است، از املاى يك كلمه، با اشكال متفاوت، جلوگيرى شود. اسامى اماكن جغرافيايى، شهرها، رودها، پل‌ها، تالارهاى نمايش، موزه‌ها، خيابان‌ها،... و اطعمه و اشربه، نام‌هاى رجال سياسى، مشاهير ادبيّات، نقّاشى، موسيقى و سينما، و تلفّظ لغات فرانسوى و انگليسى و عربى، همه و همه، با دايرة المعارف‌هاى تخصّصى تطبيق داده شده و به گونه‌اى مرسوم درآمده‌اند. | ||
== منابع == | == منابع == | ||