پرش به محتوا

شرح التسهيل المسمی تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن مالك' به 'ابن مالك '
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله')
جز (جایگزینی متن - 'ابن مالك' به 'ابن مالك ')
خط ۴۲: خط ۴۲:




«شرح التسهيل» يا «تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد»، اثر محب‌الدين محمد بن يوسف بن احمد، معروف به ناظرالجيش، شرحى است بر كتاب «التسهيل»، اثر ابن مالك. كتاب حاضر به زبان عربى و پيرامون مباحث علم نحو نوشته شده است.
«شرح التسهيل» يا «تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد»، اثر محب‌الدين محمد بن يوسف بن احمد، معروف به ناظرالجيش، شرحى است بر كتاب «التسهيل»، اثر [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] . كتاب حاضر به زبان عربى و پيرامون مباحث علم نحو نوشته شده است.


شارح، آراء متقدمين و متأخرين نحوى را در اين اثر جمع نموده است. در واقع مى‌توان گفت اين شرح، تركيبى از سه كتاب بزرگ در نحو و سه شرح عظيم بر «تسهيل» به نام‌هاى شرح ابن مالك، ابى‌حيان و ناظرالجيش مى‌باشد.
شارح، آراء متقدمين و متأخرين نحوى را در اين اثر جمع نموده است. در واقع مى‌توان گفت اين شرح، تركيبى از سه كتاب بزرگ در نحو و سه شرح عظيم بر «تسهيل» به نام‌هاى شرح [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] ، ابى‌حيان و ناظرالجيش مى‌باشد.


شرح حاضر از بزرگ‌ترين شروح عربى بر كتاب «التسهيل» است. شارح محترم، در ترتيب ابواب و فصول، روش ابن مالك را پيش گرفته و بدون تقديم و تأخير مطالب ابواب و فصول، به شرح مطالب كتاب پرداخته است.
شرح حاضر از بزرگ‌ترين شروح عربى بر كتاب «التسهيل» است. شارح محترم، در ترتيب ابواب و فصول، روش [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]  را پيش گرفته و بدون تقديم و تأخير مطالب ابواب و فصول، به شرح مطالب كتاب پرداخته است.


هرجا كه سخن ابن مالك، شارح را به اعجاب آورده، با نثر و نظم زبان به مدح او گشوده است.
هرجا كه سخن [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] ، شارح را به اعجاب آورده، با نثر و نظم زبان به مدح او گشوده است.


وى اشكالاتى را كه ابى‌حيان به ابن مالك نموده است، با دليل و حجت پاسخ داده است.
وى اشكالاتى را كه ابى‌حيان به [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]  نموده است، با دليل و حجت پاسخ داده است.


ناظرالجيش، استشهادهاى فراوانى به قرآن، اشعار عرب، اقوال آنها و مثل‌هايشان دارد كه در اين طريق به ابن مالك اقتدا نموده كه نشان از اطلاع وسيع او بر دواوين عرب و اشعار آنها دارد.
ناظرالجيش، استشهادهاى فراوانى به قرآن، اشعار عرب، اقوال آنها و مثل‌هايشان دارد كه در اين طريق به [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]  اقتدا نموده كه نشان از اطلاع وسيع او بر دواوين عرب و اشعار آنها دارد.


شارح فقط به نقل مطالب از كتب نپرداخته، بلكه به تمييز صحيح از سقيم و انتخاب بهترين آنها استناد جسته كه اين عمل را با ذكر دليل همراه نموده است.
شارح فقط به نقل مطالب از كتب نپرداخته، بلكه به تمييز صحيح از سقيم و انتخاب بهترين آنها استناد جسته كه اين عمل را با ذكر دليل همراه نموده است.
خط ۶۸: خط ۶۸:
مذهب نحوى ناظرالجيش در اين كتاب، مذهب اهل بصره است.
مذهب نحوى ناظرالجيش در اين كتاب، مذهب اهل بصره است.


كتاب، توسط آقايان على‌محمد فاخر، جابر محمد البراجه، جابر السيد مبارك، محمد راغب نزال، ابراهيم جمعه و على السنوسى محمد مورد تحقيق قرار گرفته است. محققين در آغاز كتاب، ضمن تمهيد و ده فصل و يك خاتمه، مطالب مفيدى را عرضه كرده‌اند. در تمهيد، به حالت سياسى و علمى در عصر ناظرالجيش پرداخته‌اند. در فصول ده‌گانه به ترتيب در باره مطالب زير بحث كرده‌اند: سخنى كوتاه در باره ابن مالك، سخنى در باره ناظرالجيش، كتاب تسهيل و ارزش علمى آن، شرح تسهيل ناظرالجيش، مصادر و مراجع كتاب شرح تسهيل، روش و اسلوب ناظرالجيش در شرح تسهيل، شخصيت نحوى ناظرالجيش، موضع شارح در قضيه استشهاد و ادله نحوى، مذهب نحوى شارح و برخى از اختيارات وى، تأثيرپذيرى اين شرح از ماقبل خود و تأثيرگذارى آن در مابعد خويش. در خاتمه، روش تحقيق و وصف نسخ تحقيقى و تصاويرى از آنها را درج كرده‌اند.
كتاب، توسط آقايان على‌محمد فاخر، جابر محمد البراجه، جابر السيد مبارك، محمد راغب نزال، ابراهيم جمعه و على السنوسى محمد مورد تحقيق قرار گرفته است. محققين در آغاز كتاب، ضمن تمهيد و ده فصل و يك خاتمه، مطالب مفيدى را عرضه كرده‌اند. در تمهيد، به حالت سياسى و علمى در عصر ناظرالجيش پرداخته‌اند. در فصول ده‌گانه به ترتيب در باره مطالب زير بحث كرده‌اند: سخنى كوتاه در باره [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] ، سخنى در باره ناظرالجيش، كتاب تسهيل و ارزش علمى آن، شرح تسهيل ناظرالجيش، مصادر و مراجع كتاب شرح تسهيل، روش و اسلوب ناظرالجيش در شرح تسهيل، شخصيت نحوى ناظرالجيش، موضع شارح در قضيه استشهاد و ادله نحوى، مذهب نحوى شارح و برخى از اختيارات وى، تأثيرپذيرى اين شرح از ماقبل خود و تأثيرگذارى آن در مابعد خويش. در خاتمه، روش تحقيق و وصف نسخ تحقيقى و تصاويرى از آنها را درج كرده‌اند.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش