۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب'''، به زبان عربى، اثر ميرزا محمد قمى مشهدى، از علماى حديث و مفسران اماميه در قرن دوازدهم مىباشد. | |||
مصنف، در بيان انگيزه خود از نگارش اين تفسير، مىفرمايد: در گذشته حاشيهاى بر تفسير [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و حاشيهاى بر حاشيه [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] بر تفسير«انوار التنزيل» بيضاوى نگاشتم، پس از آن به فكر افتادم كه تفسيرى تأليف كنم كه هم شامل اسرار تنزيل باشد و هم شامل روايات منقول از ائمه اطهار(ع). | مصنف، در بيان انگيزه خود از نگارش اين تفسير، مىفرمايد: در گذشته حاشيهاى بر تفسير [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و حاشيهاى بر حاشيه [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] بر تفسير«انوار التنزيل» بيضاوى نگاشتم، پس از آن به فكر افتادم كه تفسيرى تأليف كنم كه هم شامل اسرار تنزيل باشد و هم شامل روايات منقول از ائمه اطهار(ع). | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
برخى از اظهار نظرهاى ايشان چنين است: | برخى از اظهار نظرهاى ايشان چنين است: | ||
#تصريح به جعلى بودن برخى از احاديث؛ بهعنوان نمونه در جلد 1، صفحه 88، در آخرين فرازهاى تفسير سوره حمد، بحث«آمين»، در باره نقل احاديث از پيامبر(ص) و حضرت على(ع)، مىنويسد: «و احاديثنا الصحيحة تدل على وضع تلك الأخبار»؛ | |||
#تصريح به تقيهاى بودن برخى از روايات؛ بهعنوان نمونه در ج 11، صفحه 222، ذيل آيه 25 سوره«ص»، مىنويسد: «و الرواية التى رواها علىّ بن ابراهيم، واردة مورد التقية»؛ | |||
#توجيه برخى از روايات؛ | |||
#شرح بعضى از فقرات برخى از احاديث؛ | |||
#جمع بين برخى از روايات متعارض با شيوههاى مختلف؛ | |||
#ثصريح به اسرائيلى بودن برخى از روايات. | |||
چون اكثر مطالب تفسيرى«كنز الدقائق» از تفسير بيضاوى است، غالب بحثهاى ادبى و نقل اقوال ادبا، مباحث علوم قرآنى ابتداى سورهها(مانند تعداد آيات و مكى و مدنى بودن آنها)، بحثهاى كلامى و نقل اقوال اشعريه، خوارج، معتزله، حتى بخشى از«اقول»ها از تفسير بيضاوى است و گاهى نيز از تفسير«كشاف» و«مجمع البيان» با ذكر و يا بىذكر نام آنها؛ البته اين، بدان معنا نيست كه در اينگونه مباحث، مطلبى را اضافه يا كم نمىكند، چون وى، گاهى اوقات نظرات بيضاوى را نمىپذيرد و يا خود، بسط بيشترى مىدهد، مانند بحث تخصصى - ادبى راجع به ضمير فصل، در جلد 1، ص 134 - 135، ذيل آيه 5، سوره بقره كه تفصيل مطلب از خود اوست. | چون اكثر مطالب تفسيرى«كنز الدقائق» از تفسير بيضاوى است، غالب بحثهاى ادبى و نقل اقوال ادبا، مباحث علوم قرآنى ابتداى سورهها(مانند تعداد آيات و مكى و مدنى بودن آنها)، بحثهاى كلامى و نقل اقوال اشعريه، خوارج، معتزله، حتى بخشى از«اقول»ها از تفسير بيضاوى است و گاهى نيز از تفسير«كشاف» و«مجمع البيان» با ذكر و يا بىذكر نام آنها؛ البته اين، بدان معنا نيست كه در اينگونه مباحث، مطلبى را اضافه يا كم نمىكند، چون وى، گاهى اوقات نظرات بيضاوى را نمىپذيرد و يا خود، بسط بيشترى مىدهد، مانند بحث تخصصى - ادبى راجع به ضمير فصل، در جلد 1، ص 134 - 135، ذيل آيه 5، سوره بقره كه تفصيل مطلب از خود اوست. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۱۷: | ||
#تفسير آيات الهى با آثار مروى از اهل بيت(ع) و تلاش در استخراج روايات تفسيرى از بين اخبار و جمع قرآن و سنت در تفسير؛ | |||
#اشتمال بر همه آيات قرآن، بيان سند روايات، ذكر تناسب آيات با همديگر، حل و فصل مشكلات الفاظ آيات، بيان وجوه مختلف اعراب، تبيين لغات و قرائتهاى مختلف و بيان نكات بلاغى؛ | |||
#اجتهادى بودن و مطالب را گاه تجزيه و تحليل و نقد و تأييد نمودن و نظر خود را ابراز كردن؛ | |||
#اشتمال بر مباحث كلامى، فلسفى و عرفانى؛ | |||
#اشتمال بر تأويل؛ به معناى ذكر بطون مختلف و متناسب در بعضى از آيات، مانند تأويل بسيارى از آيات به اهل بيت(ع) كه با نقل روايات اهل بيت(ع) صورت گرفته است. | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۳۷: | ||
#«اعيان الشيعة»، سيد محسن امين، نرمافزار نور التراجم، مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى نور؛ | |||
#«التفسير و المفسرون فى ثوبه القشيب»، تأليف استاد آیتالله[[محمد هادى معرفت]]، نشر الجامعة الرضوية للعلوم الاسلامية، دو جلد، چاپ اول، 1377ش، مشهد مقدس؛ | |||
#«التفسير و المفسرون»، تأليف دكتر محمد حسين ذهبى، چاپ دار احياء التراث العربى، بيروت، لبنان، 2 جزء، جزء دوم؛ | |||
#«[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة الى تصانيف الشيعة]]»، تأليف شيخ آغا بزرگ طهرانى، چاپ دار الاضواء بيروت، جلد 18؛ | |||
#«المفسرون حياتهم و منهجهم»، تأليف سيد محمد على ايازى، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چاپ اول، 1373ش، تهران؛ | |||
#بينات، فصلنامه مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(ع)، شماره 24، سال ششم، زمستان 78؛ | |||
#«تأويل الآيات الظاهرة فى فضائل العترة الطاهرة»، تأليف سيد شرف الدين على الحسينى استرآبادى، تحقيق حسين استاد ولى، چاپ مؤسسه نشر اسلامى، وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، سال 1417ق، چاپ دوم؛ | |||
#مقدمه و متن كتاب. | |||