۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أربعة كتب إسماعيلية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ']] ا ' به ']] ا'
جز (جایگزینی متن - ']]ا' به ']] ا ') |
جز (جایگزینی متن - ']] ا ' به ']] ا') |
||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
اساس فرقه اسماعيليه مبتنى بر اين است كه امامت،حضرت [[امام جعفر صادق(ع)]]به اسماعيل فرزند بزرگش كه قبل از پدر فوت كرده بود رسيده است كه اين فرقه به نام اسماعيليه خالص معروفند.اين گروه مرگ اسماعيل را در زمان حيات پدرش انكار مى‌نمايد و مدعى شده‌اند اسماعيل نمى‌ميرد تا زمانى كه حاكميت بر زمين را در اختيار گيرد و همو امام قائم است.فرقه دوم عقيده دارند امامت پس از [[امام جعفر صادق(ع)]]به محمد بن اسماعيل رسيده است اين گروه مى‌گويند:امامت آينده در زمان حيات [[امام جعفر صادق(ع)]] | اساس فرقه اسماعيليه مبتنى بر اين است كه امامت،حضرت [[امام جعفر صادق(ع)]]به اسماعيل فرزند بزرگش كه قبل از پدر فوت كرده بود رسيده است كه اين فرقه به نام اسماعيليه خالص معروفند.اين گروه مرگ اسماعيل را در زمان حيات پدرش انكار مى‌نمايد و مدعى شده‌اند اسماعيل نمى‌ميرد تا زمانى كه حاكميت بر زمين را در اختيار گيرد و همو امام قائم است.فرقه دوم عقيده دارند امامت پس از [[امام جعفر صادق(ع)]]به محمد بن اسماعيل رسيده است اين گروه مى‌گويند:امامت آينده در زمان حيات [[امام جعفر صادق(ع)]] از آن او بود،ولى چون او قبل از پدرش درگذشت امام صادق(ع)امامت را به محمد بن اسماعيل سپرده است.پيروان اين عقيده مباركيّه نام دارند.پس اگر بتوان براى مكتب اسماعيليه با تمام تقسيمات و انشعاباتى كه در آن رخ داده است و در سراسر جهان پراكنده‌اند انديشه‌اى محورى،ايده‌اى اصلى و مشخصه‌اى روشن كرد انديشه امامت اسماعيلى است كه از اهميت ممتازى برخوردار است.شايد بتوان ادعا كرد كه همه تعاليم و آموزه‌ها و ابعاد فعاليت آنان را پيوندى محكم جهت‌دهى،منظم،كاربردى و معنادار كرده است. | ||
يكى از ابعاد وجودى امام از نظر اسماعيليه حتى در دورانى كه در ستر كامل به سر مى‌برد، برقرارى پيوندش با طبقات مختلف جامعه است و داعيان به مراتب گوناگون دستورها و خواسته‌هاى او را در جامعه گسترش مى‌دهند امام شأن تأويل و تفسير شريعت را بر دوش دارد.از نظر اسماعيليان عقايد و انديشه‌هاى انسانها و معارف و احكام الهى و شريعت داراى دو مرتبه است:ظاهر و باطن و از جنبه باطنى مذهب آنان بر دو پايه استوار است: | يكى از ابعاد وجودى امام از نظر اسماعيليه حتى در دورانى كه در ستر كامل به سر مى‌برد، برقرارى پيوندش با طبقات مختلف جامعه است و داعيان به مراتب گوناگون دستورها و خواسته‌هاى او را در جامعه گسترش مى‌دهند امام شأن تأويل و تفسير شريعت را بر دوش دارد.از نظر اسماعيليان عقايد و انديشه‌هاى انسانها و معارف و احكام الهى و شريعت داراى دو مرتبه است:ظاهر و باطن و از جنبه باطنى مذهب آنان بر دو پايه استوار است: | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هريك با طول زمان معينى به پايان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود. | اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هريك با طول زمان معينى به پايان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود. | ||
براساس اين نظريه در شش دوره تاريخ اوليه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم،حضرت آدم(ع)،نوح(ع)،ابراهيم(ع)موسى(ع)،عيسى(ع)و حضرت محمد(ص)هستند.امامان متمّم اين 6 دوره عبارتند از هنيد،هود،تارخ ادّ،حزيمه و جناب ابوطالب و براى هريك از اين 6 باطن نخستين يك وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث،سام،اسماعيل،هارون،ايوشح،شمعون و حضرت على(ع).هابيل براى دوره اوّل و اسحاق براى دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع)بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود. | براساس اين نظريه در شش دوره تاريخ اوليه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم،حضرت آدم(ع)،نوح(ع)،ابراهيم(ع)موسى(ع)،عيسى(ع)و حضرت محمد(ص)هستند.امامان متمّم اين 6 دوره عبارتند از هنيد،هود،تارخ ادّ،حزيمه و جناب ابوطالب و براى هريك از اين 6 باطن نخستين يك وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث،سام،اسماعيل،هارون،ايوشح،شمعون و حضرت على(ع).هابيل براى دوره اوّل و اسحاق براى دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع)بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود. | ||
در اين دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند،امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسين(ع)،امام على بن الحسن(ع)،امام محمد بن على(ع)،امام جعفر بن محمّد(ع)،اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار ميان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على(ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن(ع)مستودع خواهد بود و گاه [[امام على(ع)]] | در اين دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند،امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسين(ع)،امام على بن الحسن(ع)،امام محمد بن على(ع)،امام جعفر بن محمّد(ع)،اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار ميان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على(ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن(ع)مستودع خواهد بود و گاه [[امام على(ع)]] اساس دوره شناخته مى‌شود و آنگاه سلسله امامان مستقر از امام حسن(ع) | ||
آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در اين دوره(پيامبرى حضرت محمد(ص))،محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره،امام متمّم،اساس،صامت وصى و ناطق دوره بعدى(دور هفتم كه دور معادى آخر ناميده مى‌شود)است كه مقاله«رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد»به‌طور كامل شرح اين ادوار پرداخته است. | آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در اين دوره(پيامبرى حضرت محمد(ص))،محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره،امام متمّم،اساس،صامت وصى و ناطق دوره بعدى(دور هفتم كه دور معادى آخر ناميده مى‌شود)است كه مقاله«رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد»به‌طور كامل شرح اين ادوار پرداخته است. | ||
بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم اين فرقه تأويل مى‌پردازيم.تأويل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى،شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به يك معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر يك جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان براى باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند،آنان به عنوان سخن‌گويان اصلى سنّت باطنى در ميان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند. | بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم اين فرقه تأويل مى‌پردازيم.تأويل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى،شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به يك معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر يك جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان براى باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند،آنان به عنوان سخن‌گويان اصلى سنّت باطنى در ميان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند. | ||