۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
خريدة القصر و جريدة العصر: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '==وابستهها== ' به '==وابستهها== {{وابستهها}} '
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - '==وابستهها== ' به '==وابستهها== {{وابستهها}} ') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR10161J1.jpg | |||
| عنوان =خریدة القصر و جریدة العصر | |||
| پدیدآوران = | |||
[[اثری، محمد بهجه]] (محقق و معلق) | |||
| | |||
[[عمادالدین کاتب، محمد بن محمد]] ( | [[عمادالدین کاتب، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[سعید، جمیل]] (محقق) | [[سعید، جمیل]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJA 2160 /ع8خ4 | ||
| موضوع = | |||
شاعران عرب | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شعر عربی - تاریخ و نقد | شعر عربی - تاریخ و نقد | ||
| خط ۳۰: | خط ۱۸: | ||
شعر عربی - قرن 6ق. - تاریخ و نقد | شعر عربی - قرن 6ق. - تاریخ و نقد | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | المجمع العلمي العراقي | ||
| مکان نشر =بغداد - عراق | |||
| سال نشر = 1375 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10161AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =20 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10161 | |||
| کتابخوان همراه نور =10161 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''خريدة القصر و جريدة العصر''' اثر [[عمادالدین کاتب، محمد بن محمد|عمادالدين كاتب قزوينى]] 597ق است كه در زمينه شعر و ادبيات، در 20 جلد منتشر شده است. اين كتاب، تذكره شعرا و نويسندگان عرب مسلمان است كه سالها منبع موثقى براى تذكرهنويسان مسلمان بوده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب مشتمل بر بيست جزء و چهار قسم است كه قسم اول در شش جزء اول، قسم دوم تا جزء نهم، قسم سوم تا جزء سيزدهم و قسم آخر نيز در ساير اجزاى كتاب آمده است. هر جزء كتاب در ذكر شعرا و بزرگان تعدادى از شهر مىباشد. در ابتداى بعضى از جلدهاى كتاب نيز مقدمههايى از محقق كتاب و مؤلف ديده مىشود. | |||
كتاب مشتمل بر بيست جزء و چهار قسم است كه قسم اول در شش جزء اول، قسم دوم تا جزء نهم، قسم سوم تا جزء سيزدهم و قسم آخر نيز در ساير اجزاى كتاب آمده است. هر جزء كتاب در ذكر شعرا و بزرگان تعدادى از شهر مىباشد. در ابتداى بعضى از جلدهاى كتاب نيز مقدمههايى از محقق كتاب و | |||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
اگرچه اين اثر شرح حال شعرا و نويسندگان است اما بسيارى از بزرگان كه [[عمادالدین کاتب، محمد بن محمد|عماد]] از آنها ياد مىكند در قرن ششم منصب حكومتى و گاه وزارت خلفا و سلاطين را دارا بودهاند؛ بنابراین در خلال بيان احوال آنها، به اطلاعات سودمندى از اوضاع سياسى و اجتماعى زمان مورد بحث مىتوان دست يافت. | |||
اگرچه اين اثر شرح حال شعرا و نويسندگان است اما بسيارى از بزرگان كه عماد از آنها ياد مىكند در قرن ششم منصب حكومتى و گاه وزارت خلفا و سلاطين را دارا بودهاند؛ | |||
جلد نخست كتاب، به ذكر بزرگان و شعراى سرزمين عراق اختصاص يافته است. مؤلف پس از بحث درباره سرزمين عراق و اهميت اين سر زمين به شرح حال خلفاى عباسى از زمان حيات مؤلف مىپردازد و نخست از خليفه مستضىء(566-575ق) آغاز مىكند. پس از ذكر خلاصهاى از احوال و اوضاع زمان خلافت وى، نمونههايى از اشعار وى را مىآورد. | جلد نخست كتاب، به ذكر بزرگان و شعراى سرزمين عراق اختصاص يافته است. مؤلف پس از بحث درباره سرزمين عراق و اهميت اين سر زمين به شرح حال خلفاى عباسى از زمان حيات مؤلف مىپردازد و نخست از خليفه مستضىء(566-575ق) آغاز مىكند. پس از ذكر خلاصهاى از احوال و اوضاع زمان خلافت وى، نمونههايى از اشعار وى را مىآورد. | ||
| خط ۶۷: | خط ۴۷: | ||
اين كتاب خصوصاً بخشى كه مربوط به اديبان و شاعران عربىگوى و عربىنويس ايرانى است، مورد توجه محققان ايرانى قرار گرفته است. | اين كتاب خصوصاً بخشى كه مربوط به اديبان و شاعران عربىگوى و عربىنويس ايرانى است، مورد توجه محققان ايرانى قرار گرفته است. | ||
مفصلترين شرح احوال و آثار شاعر و كاتب نابغه ايرانى حسين بن على طغرائى صاحب قصيده مشهور لاميه العجم را در اين كتاب مىتوان يافت. عماد كاتب شيفته و مريد طغرائى است و از شهادت او با لحنى تأسفبار و حماسى ياد مىكند: «طغرائى از جمله كسانى است كه فضيلتش او را كشت و نجابتش وى را به تير هلاك گرفتار كرد». مسلماً اگر طغرائى به فارسى شعر مىسرود در مضمونآفرينى همتاى كمال اسماعيل و در فصاحت قرينه | مفصلترين شرح احوال و آثار شاعر و كاتب نابغه ايرانى حسين بن على طغرائى صاحب قصيده مشهور لاميه العجم را در اين كتاب مىتوان يافت. [[عمادالدین کاتب، محمد بن محمد|عماد كاتب]] شيفته و مريد طغرائى است و از شهادت او با لحنى تأسفبار و حماسى ياد مىكند: «طغرائى از جمله كسانى است كه فضيلتش او را كشت و نجابتش وى را به تير هلاك گرفتار كرد». مسلماً اگر طغرائى به فارسى شعر مىسرود در مضمونآفرينى همتاى كمال اسماعيل و در فصاحت قرينه جمالالدين عبدالرزاق بود كما اين كه در قدرت كلام و تفكر بين شاعران عربى با متنبى قابل مقايسه است. | ||
اين سؤال مطرح است كه با وجود رونق و گسترش ادبيات فارسى در قرن پنجم و ششم، چرا اديبان و شاعران ايرانى، به عربى مىسرودهاند و مىنوشتهاند؟ پاسخ اين است كه حكومتهاى غزنوى و سلجوقى تابع و يا همپيمان خليفه بغداد بودند و اصرار در ترويج فرهنگ عربى داشتند، با آنكه در تشويق فارسىنويسان و فارسىسرايان نيز اهتمام مىورزيدند. | اين سؤال مطرح است كه با وجود رونق و گسترش ادبيات فارسى در قرن پنجم و ششم، چرا اديبان و شاعران ايرانى، به عربى مىسرودهاند و مىنوشتهاند؟ پاسخ اين است كه حكومتهاى غزنوى و سلجوقى تابع و يا همپيمان خليفه بغداد بودند و اصرار در ترويج فرهنگ عربى داشتند، با آنكه در تشويق فارسىنويسان و فارسىسرايان نيز اهتمام مىورزيدند. | ||
| خط ۷۴: | خط ۵۴: | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
در انتهاى برخى از مجلدات كتاب مانند جلد پنجم فهرست تراجم، اعلام، شعوب و قبائل، بلدان، اماكن، آيات، احاديث، امثال، لغت كتب و اشعار ذكر شده است. در انتهاى بعضى نيز تنها فهرست اعلام آمده است.در ابتدا يا انتهاى هر جلد نيز فهرست مطالب نوشته شده است. | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن كتاب | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[دمية القصر و عصرة أهل العصر]] | |||
[[يتيمة الدهر في محاسن أهل العصر]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||