۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
به اعتقاد وى، چون حديث ناقل سنت معصومان(ع) است، همواره تأثير گستردهاى در زندگى فردى و جمعى مسلمانان دارد. برخى از زيانهاى وضع حديث، عبارتند از: | به اعتقاد وى، چون حديث ناقل سنت معصومان(ع) است، همواره تأثير گستردهاى در زندگى فردى و جمعى مسلمانان دارد. برخى از زيانهاى وضع حديث، عبارتند از: | ||
#زيانهاى حوزه برون حديثى وضع: آسيبهاى حديث ساختگى در عرصههاى گوناگون سياسى فرهنگى و علمى زندگى مسلمانان ايجاد مىشود. | |||
#زيانهاى حوزه دورن حديثى: مهمترين زيان آن، ايجاد زمينه براى حمله به احاديث صحيح است <ref>همان</ref>. | |||
در فصل دوم، تاريخچه وضع حديث بيان شده است. نويسنده معتقد است حديث پيامبر(ص) كه فرمودند: «من كذب علىّ متعمداً فليتبوء مقعده من النار» نشان مىدهد كه وضع حديث در همان پيامبر(ص) نيز وجود داشته است. به نظر وى، جعل حديث به صورت اجمالى و كلى از دهه اول هجرى آغاز شده است <ref>همان</ref>. | در فصل دوم، تاريخچه وضع حديث بيان شده است. نويسنده معتقد است حديث پيامبر(ص) كه فرمودند: «من كذب علىّ متعمداً فليتبوء مقعده من النار» نشان مىدهد كه وضع حديث در همان پيامبر(ص) نيز وجود داشته است. به نظر وى، جعل حديث به صورت اجمالى و كلى از دهه اول هجرى آغاز شده است <ref>همان</ref>. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۴: | ||
به باور نويسنده، عوامل گسترش وضع در دوران امويان، عبارتند از: | به باور نويسنده، عوامل گسترش وضع در دوران امويان، عبارتند از: | ||
#دوران معاويه: دستگاه تبليغاتى معاويه و پسرش يزيد، چنان گرد و غبارى از فضايل ساختگى به پا كرد و چندان بر على(ع) و يارانش مىتاخت كه دستگيرى، تبعيد، قطع دست و پا و حتى قتل ياران [[امام على(ع)]]، نزد برخى از مردم، بزرگ نمىنمود. معاويه و حزب سفيانى به حربه جعل حديث روى آوردند و افزون بر فشارهاى سياسى و اجتماعى، سعى كردند با ساختن احاديثى منتسب به پيامبر(ص)، براى حكومت خود مشروعيت دينى و مقبوليت اجتماعى دست و پا كنند. به دستور معاويه اخبار جعلى فراوانى عليه خاندان عصمت و در فضايل صحابه نقل گرديد <ref>همان</ref>. | |||
#دوران يزيد: وضعيت اسفبار دوران معاويه پس از او نيز ادامه يافت و بنى اميه به نشر احاديث جعل شده پيشين، همت گماشتند <ref>همان</ref>. | |||
#دوران عبدالملك بن مروان: او همان سياستهاى معاويه را پيش گرفت و در طى بيش از بيست سال حكومت سفّاكانه خود، از زر و زور و تزوير بهره جست و با به كار گماردن حجاج و ديگر كارگزاران، راه وضع حديث را باز نگه داشت <ref>همان، ص81- 82</ref>. | |||
بيشتر احاديث موضوعه درباره فضايل صحابه، در روزگار امويان و براى تقرب به آنان ساخته شد، چون مىپنداشتند با اين كار، بنىهاشم را خوار مىسازند. اين وضعيت جعل حديث، همچنان تا حكومت عمربن عبدالعزيز در پايان سده نخست هجرى، ادامه يافت. او دشنام به على(ع) را ممنوع كرد و اجازه داد احاديث پيامبر(ص) تدوين و مكتوب شود با اين كار، زمينه نقد گذشته را نيز فراهم كرد <ref>همان، ص82</ref>. | بيشتر احاديث موضوعه درباره فضايل صحابه، در روزگار امويان و براى تقرب به آنان ساخته شد، چون مىپنداشتند با اين كار، بنىهاشم را خوار مىسازند. اين وضعيت جعل حديث، همچنان تا حكومت عمربن عبدالعزيز در پايان سده نخست هجرى، ادامه يافت. او دشنام به على(ع) را ممنوع كرد و اجازه داد احاديث پيامبر(ص) تدوين و مكتوب شود با اين كار، زمينه نقد گذشته را نيز فراهم كرد <ref>همان، ص82</ref>. | ||
خط ۹۷: | خط ۹۴: | ||
از جمله ويژگىها و محسنات كتاب، عبارتند از اينكه: | از جمله ويژگىها و محسنات كتاب، عبارتند از اينكه: | ||
#متن كتاب روان و قابل فهم است و از عبارات و واژگان گويا و ساده براى انتقال معانى و مفاهيم استفاده شده است. | |||
#ارتباط خوب و درستى ميان مطالب كتاب وجود دارد و موضوعات به خوبى به دنبال هم قرار گرفته و با هم مرتبط هستند. | |||
#مطالب و موضوعات به خوبى دستهبندى شدهاند و اين دستهبندى علاوه بر ايجاد نظم، براى مطالعه و فهم بهتر مطالب، مفيد است. | |||
با تمام ويژگىهاى بيان شده، كتاب داراى كاستىهايى است از جمله: | با تمام ويژگىهاى بيان شده، كتاب داراى كاستىهايى است از جمله: | ||
#چكيدهها در برخى از فصول، بيش از حد خلاصه هستند و اصلا گوياى مطالب مندرج در آن فصل يا گفتار نيستند. چكيده بايد به گونهاى باشد كه خواننده با مطالعه آن اهم مطالب فصل را مرور كند، اما برخى از چكيدههاى اين كتاب، اين ويژگى را ندارند. | |||
#به نظر مىرسد در برخى موارد مطالب زيادى در پاورقى قرار گرفته و بعضى از آنها ارزش اين را داشت كه در متن اصلى، قسمتى به آن اختصاص پيدا كند. | |||
#در بخش اول، فصل سوم كه مربوط به انگيزههاى وضع حديث است، دستهبندى انگيزهها بر اساس سير تاريخى آن ها صورت نگرفته است. به نظر مىرسد اگر نويسنده انگيزهها را بر اساس سير تاريخى آنها دستهبندى مىكرد، نتايج بهترى از جهت بررسى انگيزههاى وضع در هر دوره و مقطع تاريخى با توجه به شرايط سياسى، فرهنگى و مذهبى به دست مىآمد <ref>همان</ref>. | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۱۷: | ||
#مقدمه و متن كتاب. | |||
#كوئينى، فرشته؛ اشرفى، عباس، «نكات قابل توجه در كتاب وضع و نقد حديث تأليف عبدالهادى مسعودى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كتاب ماه دين، آذر 1391، شماره 182. | |||
ویرایش