نوادر: ترجمه کتاب محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء
| نوادر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | راغب اصفهانی، حسین بن محمد (نويسنده)
قزوینی، محمدصالح بن محمدباقر (تاليف و ترجمه) مجاهد، احمد (اهتمام) |
| عنوان‌های دیگر | ترجمه کتاب محاضرات الادباء و محاورات الشعراء و البلغاء ** محاضرات الادباء و محاورات الشعراء و البلغاء. فارسی |
| ناشر | صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران. انتشارات سروش |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1371ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اخلاق اسلامی - ادبیات عربی - قرن 5ق. - ادبیات عربی - لطیفه، هجو و طنز - ادبیات عربی - مجموعه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م3041 3932 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نوادر: ترجمه کتاب محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء، اثر ابوالقاسم حسین بن محمد بن مفضل، معروف به راغب اصفهانی (متوفی احتمالاً 502ق) می‌باشد، که توسط محمدصالح بن محمدباقر قزوینی ترجمه و نگارش و به اهتمام احمد مجاهد، منتشر شده است.
«محاضرات»، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین اثر راغب و گنجنیه‌ای است در امثال و حکم و ادبیات و تاریخ و صدها نکته اجتماعی، اقتصادی، حقوقی، تربیتی، نظامی، سیاسی، و...، که از جمله محاسن آن، واقعی و حقیقی بودن حکایات و داستان‌هایی است که اسم و رسم تاریخ وقوع، آنها را نقل کرده است[۱].
نوادر، ترجمه محاضرات راغب اصفهانی است. ترجمان، به ذوق و سلیقه خود، منتخباتی را از محاضرات به ترجمه آورده و به جان مطالب محذوف، مطالبی دیگر از خود و دیگر مصادر افزوده است؛ آن‌طور که در پایان جلد اول اظهار می‌دارد: «تمام شد ملخص اول از کتاب محاضرات و ضم نمودم به هر باب، آنچه مناسب دیدم و حذف نموده آنچه لایق ندیدم»[۲].
ترجمان مقدار زیادی از متن محاضرات را به همان صورت عربی آورده و در این باب می‌گوید: «و بعضی مقاصد هم به لفظ عربی آوردم تا باعث اطلاع به آن لغت و موجب معرفت به قواعد فصاحت و خصایص عربیت باشد و معذالک مقصود از این وضع کتاب، آن است که مستعدین و ارباب علم و ادب که از علم لغت عرب و کتاب وسنت عاری نباشند، منتفع گردند و آن کس که در این باب، بی‌مایه باشد، از مطالعه این کتاب، زیاده نفعی نبرد»[۳].
این مطالب عربی که همان متن «محاضرات» باشد، به سبب اینکه ترجمه نشده بود، در این کتاب نیامده است[۴].
نصف «محاضرات» به شعر است و حدود 9 هزار بیت در آن آمده است، از این مقدار، ترجمان حدود 30 بیت فقط به ترجمه آورده است و تمام ترجمه از قسمت نثر، انجام پذیرفته است[۵].
اضافاتی که مترجم از خود و مصادر بر متن «محاضرات» افزوده است، مقداری از آن، مشاهدات خود مترجم است از اوضاع و احوال دو شهر اصفهان و قزوین که این قسمت‌ها، حائر اهمیت است و در کتب دیگر، نیامده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.