نتائج الفكر في النحو

    از ویکی‌نور
    نتائج الفكر في النحو
    نتائج الفكر في النحو
    پدیدآورانسهیلی، عبد الرحمن بن عبد الله (نويسنده)

    عبدالموجود، عادل احمد (محقق)

    معوض، علی محمد (محقق)
    ناشردار الکتب العلمية
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1412ق - 1992م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /س9 6151 PJ
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    نتائج الفكر في النحو، عنوان کتابی است 1 جلدی به زبان عربی از ابوالقاسم عبدالرحمن بن عبدالله سهیلی (متوفی 581ق)، در علم نحو.

    سهیلی در مقدمه کتابش یادآور می‌شود که مقصودش این است که مطالب این کتاب را بر اساس ترتیبی که در ابواب کتاب «الجمل» وجود دارد، مرتب کند. ممکن است از این عبارت وی این‌گونه برداشت شود که این اثر شرحی است بر کتاب «الجمل»، ولی در واقع این کتاب دست‌کم شرحی اصطلاحی بر کتاب «الجمل» نیست و نهایت چیزی که درباره آن می‌توان گفت این است که این اثر درباره برخی از مسائلی که صاحب کتاب الجمل به آنها اشاره کرده، تعلیقه‌ها و اظهار نظرهایی دارد و در تعلیقاتی که بر آن دارد بر ترتیبی که مطالب آن کتاب بر آن اساس بیان شده، پایبند است. سهیلی به‌دور از اختلافات و نظرات دیگران، در مسائل نحوی، نگاه ویژه خود را دارد و بر اساس نظر خودش آموزه دستوری و نظر نحوی خودش را ثبت می‌نماید[۱].

    این کتاب در مسائل نحوی که بیان می‌دارد، دیدگاه سهیلی متکلم را هم برای ما روشن می‌نماید. خواننده این موارد را در بحث از اسم و مسمی مشاهده می‌نماید و می‌بیند که چگونه سهیلی با علم و بیان خوبش در این مباحث، پرده از روی این مبحث کنار زده و آن را روشن کرده است. همچنین هنگامی که او از سِرّی از اسرار یک آیه از آیات کتاب خدای متعال برای ما می‌گوید، قدرت تفسیری او را هم مشاهده می‌کنیم. با خواندن این کتاب، ما او را یک نحوی با اندیشه و تقریرات خاص خود می‌یابیم که حاکی از ذهنیت منحصربه‌فردش در قضایایی است که در کتاب بیان می‌نماید. ازاین‌رو می‌توان این کتاب را ثمره یک قریحه پاک و ذهنی سرشار از علم و اندیشه دانست[۲].

    نتائج الفكر سهیلی و آنچه که این کتاب از تحقیقات زبانی (لغوی) و تقریرات دستوری (نحوی) و بیان اسرار آیات قرآنی مشتمل بر آن است را ابن قیم در کتاب «بدائع الفوائد» خویش آورده است؛ ابن قیم در بسیاری از موارد بدون انتساب این مطالب به سهیلی، اندیشه‌ها و آثار نحوی مستقل و درخور تأمل او را ذکر کرده است؛ ازاین‌رو حُسن بدائع الفوائد را باید در اصل از سهیلی دانست[۳].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه تحقیق، ص15
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: همان، ص16

    منابع مقاله

    مقدمه تحقیق.

    وابسته‌ها