منطق تفسیر متن

منطق تفسیر متن، از آثار پژوهشگر معاصر، محمدتقی اکبرنژاد (متولد 1358ش) می‌کوشد قواعد و عناصر دخیل در فهمیدن متن به ویژه متون دینی را در ساختار و نظمی جدید عرضه کند و خود را در مباحث الفاظ دانش اصول فقه محدود نسازد. «منطق تفسیر متن» به فرآیندی اشاره دارد که در آن، معنا از گوینده به شنونده منتقل می‌شود و شامل عواملی چون گوینده، شنونده، معنا، الفاظ و قرائن است.

منطق تفسیر متن
پدیدآوران	اکبرنژاد، محمدتقی (نويسنده)
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1395ش
چاپ	2
شابک	‎978-600-270-120-6
موضوع	مباحث الفاظ (اصول فقه) - قواعد تفسیری متون دینی - نقل به معنی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف7م8 164 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• محمدتقی اکبرنژاد اثر حاضر را صورت تكامل‌یافتۀ مباحث الفاظ علم اصول فقه می‌شمارد و برتری آن را از 3 نظر ذکر می‌کند:

1. ارتقای اهداف
2. نقطه عزیمت
3. حذف زوائد.

ساختار و محتوا

• این اثر از 5 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. بایسته‌های گوینده و شنونده در انتقال معنا
2. معنا و اقسام و احکام آن
3. لفظ: تنوع الفاظ برحسب تنوع معانی، وضوح جعل و اعتبار برای همه افراد و...
4. «قرینه» و ساختار آن
5. شک در مقام تفسیر.

نمونه مباحث

• خلاصه سخن اینكه عقلا و به‌ویژه مقننین، عام را در مقام قاعده‌سازى به كار مى‌برند و طبیعت قاعده این است كه اصل قرار گیرد، مگر اینكه دلیلى بر خلاف آن اقامه شود. این مطلب در فضاى شریعت بسیار روشن است. از این رو بالطبع در موارد شك باید مورد مشكوك را به عام ملحق كرد. البته قاعدۀ عمومى شك در اینجا نیز جریان دارد؛ یعنى اگر بنا به جهات عقلایى، نسبت به طرف خاص مردد شدیم، نباید مورد مشكوك را به عام ملحق كنیم؛ بلكه به خاص ملحق مى‌گردد. برخى لطایف دیگر نیز وجود دارد كه براى مفسر حاذق در مقام تفسیر روشن مى‌شود و نمى‌توان تمام جزئیات را به صورت قاعده بیان كرد. البته روشن است كه خوف عقلایى بر این مسئله مقدم است؛ یعنى اگر خوف به خلاف عام باشد، بر آن تقدم دارد.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.