منطق‌الطیر (مقدمه سلماسی زاده)
| منطق‌الطیر (مقدمه سلماسی زاده) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطار، محمد بن ابراهیم (نويسنده) سلماسي زاده، جواد (مقدمه‌نويس) |
| ناشر | مؤسسه فرهنگی انديشه در گستر |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1382ش, |
| شابک | 964-93866-2-9 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 6ق. منظومه‌های عرفاني - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR 5049 1382 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
منطق‌الطیر یا «مقامات طیور»، اثر شیخ فریدالدین عطار نیشابورى (متوفی 618ق)، مثنوى‌اى فارسی است که به‌گونه‌اى تمثیلى، منازل سیر و سلوک معنوى و سختى‌ها و شرایط آن را در قالب داستان پرندگان و از زبان آن‌ها بیان کرده است. این اثر با مقدمه جواد سلماسی زاده منتشر شده است.
سلماسی زاده در مقدمه‌اش، منطق‌الطیر را در میان مثنوی‌های عرفانی از همه مهم‌تر و شیواتر و گل سرسبد آثار خواجه فریدالدین عطار دانسته است[۱] که مشتمل بر 4600 بیت است[۲].
وی همچنین به زندگانی عطار، چگونگی بریدن او از دنیا و پای گذاشتن در مسیر سیر و سلوک عرفانی به‌اختصار اشاره کرده است[۳]. سپس مکتب عرفانی او را این‌گونه توضیح می‌دهد: پوشیده نماند در اواخر قرن ششم دو مکتب بزرگ در عرفان وجود داشت که به هر یک از آن‌ها عده‌ای از شیوخ زمان منسوبند: سلسله سهروردیه در مغرب و سلسله کبرویه در مشرق ایران بوده است. مؤسس فرقه کبرویه شیخ نجم‌الدین احمد بن عمر الخیوقی ملقب به الکبری است. نسبت تعلیم عده‌ای از اولیان تصوف، بدو منتهی می‌شود. مسئله قابل‌ملاحظه آن‌که در مقابل لشکر جرار مغول مقاومت کرد و نخستین مردی است که مصونیت ظاهری که مغول‌ها به پاره‌ای از بزرگان می‌دادند، نپذیرفت و شربت شهادت را به سال 618 ق نوش جان کرد. از جلمه مریدان نامدار او... فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و نویسنده نامدار که نزد شیخ مجدالدین بغدادی تربیت یافته است[۴].
او در انتهای مقدمه، سیمرغ را در منطق‌الطیر معرفی می‌کند. سپس مرغان را در ردیف طالبان و سالکان و هدهد را در مقام پیر روشن‌ضمیر آگاهی دانسته است که با چشم دل و گوش جان آشکار و نهان از معضلات جهان و گرفتاری‌های مردم جهان آگاه است و مشکلات و وسایل رفع آن‌ها را بیان می‌کند[۵].
موضوعات و مندرجات در این کتاب به‌تصریح و کنایه و در لباس تمثیل، تمام مطالبی است که در زبان بزرگان شریعت و طریقت جاری و ساری بوده است؛ اما در تمثیل بسیار شیرین و موردپسند عام و خاص و پیر و جوان بوده است به حدی که کودکان داستانش پنداشتند و گوش هوش به آن فراداشتند، جوانان در عالم تحلیل و هوس‌های سن و سالشان میل به همراهی و همسفری به‌سوی کوه قاف را در دل پروردند. پیران موسی‌وار با دیده دل و گوش جان، آرمان «ارنی» داشتند[۶].
کتاب فاقد فهرست مطالب است. همچنین متن اشعار فاقد هرگونه توضیح، تصحیح و تعلیقه‌ای است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.