منافع النبات و الثمار و البقول و الفواكه و الخضراوات و الرياحين

منافع النبات و الثمار و البقول و الفواكه و الخضراوات و الرياحين، به زبان عربى، تأليف عمر بن مظفر، معروف به ابن وردى، در زمينه شناخت گياهان و منافع و خواص آنهاست. به نظر مى‌رسد اين اثر مجموعه‌اى از يادداشت‌هاى پراكنده مؤلف درباره گياه‌شناسى باشد كه مؤلف وقت تنظيم آنها را پيدا نكرده است.

منافع النبات و الثمار و البقول و الفواکه و الخضراوات و الریاحین
منافع النبات و الثمار و البقول و الفواكه و الخضراوات و الرياحين
پدیدآورانرفاعی، محمد سید (محقق) [[ابن وردی، عمر بن مظفر (زین‌الدین)]] (نویسنده)
ناشردار الکتاب العربي
مکان نشردمشق - سوریه
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

مؤلف در نگارش اين اثر، ترتيب خاصى را رعايت نكرده، بلكه هفتاد و اندى گياه را پشت سر هم توصيف كرده و خواص هريك را بيان نموده است.

وى در موارد بسيارى به كتابى با نام «الفلاحة» استناد مى‌كند و مطالب فراوانى را از آن نقل مى‌نمايد[۱]

گزارش محتوا

اين اثر با بررسى درخت نخل و خواص آن شروع شده و با بحث پيرامون فجل به پايان مى‌رسد.

مؤلف در ابتدا، هر گياه را نام مى‌برد، آن‌گاه به معرفى و بيان خواص آن مى‌پردازد.

افزون بر اين، گاه حكايت‌هايى نيز درباره خواص گياهان نقل مى‌كند.

همچنين وى در بعضى از موارد، نكاتى كشاورزى پيرامون كاشت و برداشت گياهان نيز نقل مى‌نمايد[۲]

در ميان نگاشته‌هايى كه به موضوع گياهان و خواص آنها پرداخته‌اند، كتاب مورد بحث از مختصرترين آنها به شمار مى‌رود؛ بنابراین - على‌رغم نام بزرگ آن - مطلب چندانى در آن به چشم نمى‌خورد، بلكه مجموعه‌اى كشكول‌وار از خواص و اوصاف چند گياه است.

بااين‌حال، مطالبى كه مؤلف در اين كتاب گردآورى نموده، مطالبى جالب و خواندنى است. در عين حال نثر مؤلف نيز نثرى شيرين و ساده و بدون پيچيدگى است.

وضعيت كتاب

اين اثر به همت دكتر محمد سير رفاعى و بر اساس نسخه‌اى خطى تصحيح و تحقيق شده است.

محقق در ابتدا مقدمه‌اى پيرامون اهميت گياهان در زندگى بشر، اقسام گياه‌شناسى و شرح حال مؤلف مى‌نگارد.

حواشى نسبتاً مفصل اين اثر، به بررسى شرح حال اعلامى كه نام آنها در متن آمده، توضيح و شرح واژگان كتاب، تخريج اقوال و احاديث و بيان نكاتى در خواص گياهان، افزون بر آنچه در متن آمده، اختصاص دارد.

اين اثر، توسط مؤسسه انتشاراتى دارالكتاب العربى (دمشق)، در 184 صفحه، چاپ و منتشر شده است.

پانويس

  1. منافع النبات، ص 23 و 35 و 38 و 42 و 43 و 46 و...
  2. منافع النبات، ص 23