ملک‌الاطباء، محمدتقی
| نام | ملک‌الاطباء، محمدتقی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آقا بابا ملک الاطب‍ا
حاجی آق‍اب‍اب‍ا حاجی م‍ی‍رزاب‍اب‍ا میرزا بابا آقا بابا طب‍ی‍ب ح‍اج آقا بابا طب‍ی‍ب طب‍ی‍ب، آق‍اب‍اب‍ا شیرازی، محمدتقی شیرازی، حاجی آقا بابا |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | شیراز |
| رحلت | حدود 1290ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | شرح و نگارش نو و روان از تسهیل العلاج و رساله حافظ الصحة
مجموعه طبی مشتمل بر كلیات طب (منظوم)، حافظ الصحه، تسهیل العلاج، بحرانیه، وباییه كبیر، وباییه صغیر، مرفق الهیضه و الوبا |
| کد مؤلف | AUTHORCODE09016AUTHORCODE |
محمدتقى ملک‌الاطباء شيرازى (متوفای حدود 1290ق)، معروف به «حاجى‌بابا» و «حاجى‌آقابابا»، پزشک، حکیم، ریاضی‌دان
ولادت
حكيم ميرزا محمدتقى ملک‌الاطباء شيرازى، متولد شيراز و ساكن تهران و معاصر فتحعلى شاه، محمد شاه و ناصرالدين شاه قاجار، از پزشکان خوش‌نام قرن سيزدهم هجرى قمرى بود.
فعالیتها
ملک‌الاطباء شيرازى از جمله پزشکانى بود كه در برابر ورود طب فرنگى موضع‌گيرى و مقاومت كرده است و كتابى به نام «رساله جوهريه» در رد داروهاى فرنگى و زيان‌هاى آنها به زبان عربى نگاشته است. مهارت او در تشخیص امراض را به بقراط تشبیه مى‌كردند. وى از علوم دیگر بهره‌ور از حكمت و ریاضى باخبر بود.
اين حكيم خوش‌ذوق، طبع شعر لطيفى داشت، لذا كليات پزشکى را به شعر درآورده و منتشر كرده است.
میرزامحمود فرزند جالینوس الزمان معروف به میرزا جان شاگرد او است.
وفات
در اواخر عمر به قصد مجاورت به عتبات رفت و در كربلا درگذشت. اگرچه تاريخ وفات وى را برخى سال 1290ق، ذكر كرده‌اند، اما مؤلف كتاب «تاريخ طب و طبابت در ايران» به سندى مربوط به 1289ق، اشاره مى‌كند كه ملک‌الاطباء شيرازى در آن سال به‌عنوان توليت موقوفه‌اى انتخاب شده است و طبعا وفات وى را بايد بعد از اين زمان دانست.
آثار
- رساله منظوم در طب؛
- كتاب حافظ الصحة، در بهداشت؛
- كتاب تسهيل العلاج، در درمان؛
- رساله بحرانيه (كه براى ميرزا احمد طبيب تنكابنى، پزشک مخصوص فتحعلى شاه نوشته است)؛
- رساله وبائيه كبير (تأليف‌يافته در سال 1251ق)؛
- رساله وبائيه صغير (كه در حقيقت حاوى خلاصه كتاب وبائيه كبير است)؛
- كتاب مفرق الهيضة و الوباء (كه فرق ميان دو بيمارى اسهالى هيضه و وبا را در آن به‌تفصيل مطرح كرده است)؛
- رساله طاعونيه (تأليف‌يافته در سال 1247)؛
- رساله كافوريه؛
- رساله كوثريه؛
- رساله سماويه (در تفسير آيات قرآنى مرتبط با علم نجوم)؛
- رساله تعبيريه؛
- رساله قانون (در شرح معماهاى شيخ بهاءالدين عاملى).
- تسهیل العلاج
منابع مقاله
- ملک‌الاطباء شيرازى، مجموعه طبى، ديباچه به قلم محمدمهدى اصفهانى، ص 5.
- دانشنامه اسلامی به نقل از اثر آفرینان