محبوب القلوب (ترجمه)
| محبوب القلوب (ترجمه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اشکوری، محمد بن علی (نویسنده)
اوجبی، علی (مصحح) اردکانی، سید احمد (مترجم) |
| ناشر | مولی |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۸ |
| چاپ | يکم |
| شابک | 978-600-339-081-2 |
| موضوع | سرگذشت نامه - مجموعهها
فيلسوفان -- سرگذشت نامه -- متون قديمي تا قرن 14 فيلسوفان اسلامي -- سرگذشتنامه -- متون قديمي تا قرن 14 ائمه اثناعشر -- سرگذشتنامه -- متون قديمي تا قرن 14 |
| تعداد جلد | 3ج |
| کد کنگره | /ع4الف5 203 CT |
محبوب القلوب تألیف قطب‌الدین محمد بن شيخ على بن عبدالوهاب بن پيله فقيه اشكورى ديلمى(حدود1010-1090ق)، ترجمه سید احمد اردکانی، مصحح علی اوجبی؛ شاید به جرأت بتوان گفت که محبوب القلوب قطب‌الدین اشکوری یکی از مهم‌ترین منابع در زمینه تاریخ فلسفه می‌باشد. چه حاوی ویژگی‌های گاه منحصری است که آن را از آثار مشابه ممتاز می‌گرداند.
ساختار و گزارش محتوا
محمد بن شیخ علی بن عبدالوهاب بن پیله فقیه اشکوری دیلمی لاهیجی، ملقب به قطب‌الدین، شیخ‌الاسلام و بهاءالدین از مشاهیر حکما و عرفای سده یازدهم هجری به شمار می‌آید.
متاسفانه هیچ اطلاع دقیق و شفافی از زمان تولد و درگذشت وی در اختیار نیست. در تمامی منابعی که از وی یاد شده تنها به ذکر فضایل اخلاقی و علم و دانش وی و معرفی اجمالی آثارش بسنده شده است. شگفت‌انگیزتر آنکه با اینکه مصنف خود آثار مهمی در تاریخ و رجال نگاشته و بر اهمیت این گونه اطلاعات واقف بوده، در زندگی نامه خویش هیچ اشاره‌ای به زمان ولادت ننموده است.
تنها چیزی که به طور قطع در این باره می‌دانیم اینکه همان گونه که خود در محبوب القلوب تصریح کرده از زلزله هولناک لاهیجان در سال 1088ق رخ داده، جان سالم به در برده و دیگر آن که فرزندش شیخ جعفر در سال 1095ق از آماده‌سازی فهرست محبوب القلوب فراغت یافته و در آنجا هنگام یادکرد از پدر خویش، عبارت دعایی رحمةالله علیه را به کار برده که حاکی از درگذشت اشکوری است. از ضمیمه این دو مطلب می‌توان چنین نتیجه گرفت که او در فاصله زمانی 1095 ـ 1088ق چشم از جهان فروبسته است. تا کنون 9 اثر از وی شناخته شده است.
شاید به جرأت بتوان گفت که محبوب القلوب قطب‌الدین اشکوری یکی از مهم‌ترین منافع در زمینه تاریخ فلسفه می‌باشد. چه حاوی ویژگی‌های گاه منحصری است که آن را از آثار مشابه ممتاز می‌گرداند. در اینجا فهرست‌وار به شماری از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
عمده آثاری که در زمینه تاریخ فلسفه به رشته تحریر درآمده‌اند، به دوره، گروه یا جریان خاص اختصاص دارند. اما محبوب القلوب شامل شرح حال و آرای تمامی حکمای پیش و پس از اسلام است که صاحب فکر و اندیشه بوده‌اند.
محبوب القلوب از پنج بخش اساسی تشکیل شده است:
مقدمه: در بیان حقیقت فلسفه و مبدأ پیدایش آن
مقاله نخست: در شرح حال و آرای حکمای پیش از اسلام از حضرت آدم(ع) تا یحیی نحوی.
مقاله دوم: به شرح حال 126 فیلسوف اختصاص دارد که از حرث بن کلده ثقفی آغاز و به میرغیاث الدین منصور دشتکی ختم می‌شود. اشکوری در پایان این بخش به شرح حال 31 تن از بزرگان عرفان و تصوف اشاره کرده است.
مقاله سوم: در سیره ائمه اطهار علیهم‌السلام و بخشی از احادیث مروی از ایشان و مشایخ امامیه. نویسنده تلاش کرده تا با استناد به روایات معتبر و نیز منافع دست اول و قابل اعتنای امامیه و اهل سنت، تصویری درست، کوتاه و عاری از هرگونه تحریف و افراط و تفریط از سیمای حضرات معصومان علیهم‌السلام ارائه دهد.
خاتمه: در شرح حال مؤلف و اسلافش.
اشکوری در محبوب القلوب در کنار بیوگرافی اجمالی هر فیلسوف، به تبیین و تفسیر دیدگاه‌ها و اندیشه‌های وی پرداخته و آن گاه که آن را مطابق با واقع نمی‌بیند، با عبارت لعل مراده و نظایر آن دست به توجیه زده، به گونه‌ای تفسیر می‌کند که از دید خود ایرادی بر آن وارد نشود.
کتاب حاضر در سه جلد منتشر شده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران