كتاب الطهارة (للإمام الخميني)
| کتاب الطهارة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1379 ش یا 1421 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-335-460-1 |
| موضوع | طهارت فقه جعفری - رساله عملیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 185/2 /خ8ک2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب الطهارة، تأليف امام خمينى(ره)، حاصل بحث‌هاى درس خارج ايشان در اين موضوع است كه به زبان عربى و در دوران معاصر نوشته شده است.
شروع به بحث و تدوين اين اثر، از سال 1373ق بوده و تا سال 1378ق ادامه يافته است[۱]
ساختار
كتاب با مقدمه مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام(ره) آغاز و مطالب در چهار جلد تنظيم شده است.
امام(ره)، ترتيب و اساس مباحث كتاب را، بر طبق ترتيب «شرائع الإسلام» محقق حلى، قرار داده است[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه، ابتدا به بيان خصوصيات مباحث فقهى پرداخته شده و پس از آن، ضمن اشاره مختصرى به زندگى‌نامه امام(ره) و آثار ايشان، برخى از ويژگى‌هاى كتاب و اقدامات تحقيقى صورت‌گرفته در مورد آن، توضيح داده شده است[۳]
كتاب حاضر، اولين اثر تدوينى از سلسله مباحث فقهى تفصيلى امام راحل بشمار مى‌آيد. امام، غالباً مباحث عالى را به قلم خويش مى‌نوشتند؛ لذا اكثر كتب ايشان، به قلم خودشان است و اين از مزاياى كتب وى مى‌باشد[۴]
از بارزترين امتيازات و ويژگى‌هاى كتاب حاضر، تتبع فراوان نویسنده در مباحث فقهى و روايى و دقت عميق و ژرف‌نگرى وى در استقصاى اقوال و نيز بحث و بررسى ادله و نقد آن‌ها مى‌باشد كه اين امر، در مطالعه و دقت در مطالب كتاب و ملاحظه آثار قبل و بعد از آن، به‌خوبى آشكار مى‌گردد؛ به‌گونه‌اى كه پس از دقت در مباحث، مى‌توان به مباحث فقهيه بسيارى دست يازيد كه قبل از نویسنده، كسى بدان دست نيافته و قريحه قوى وى در فهم آيات قرآنى و احاديث شريفه و بيان حدود و ثغور مقاصد و مرادات فقها، واضح و ملموس مى‌باشد[۵]
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب، مى‌توان به اشتمال آن بر برخى از مباحث مفيد رجالى مانند تحقيق در اخبار اصحاب اجماع و همچنين پرداختن آن به بعضى از قواعد مهم فقهى در باب طهارت اشاره نمود. همچنين تطبيق بعضى از آراء اصولى كه امام(ره)، خود مبتكر آن‌ها بوده است - خصوصا مسئله خطابات قانونى و عدم سرايت احكام به غير موضوعات خود و مسائل مربوط و متفرع بر آن مانند جواز اجتماع امر و نهى و... - از جمله خصوصيات و ويژگى‌هاى اثر حاضر مى‌باشد[۶]
تذكر اين نكته ضرورى است كه باآنكه اين اثر، اولين كتابى است كه امام(ره) به تدوين آن پرداخته است، اما اين اثر، اولين افاضات ايشان در بحث و تدريس نمى‌باشد..[۷]
نكته قابل توجه ديگر پيرامون اين اثر، آن است كه امام مباحث ابتدايى كتاب طهارت، مانند مباحث وضو را، به قلم خويش ننوشتند، بلكه تنها به اين اكتفا نمودند كه مباحث مزبور را بر جمعى از شاگردان محقق خويش القا نمايند... ب[۸]
از ديگر ويژگى‌هاى اين اثر، مى‌توان به اقدامات تحقيقى صورت‌گرفته در آن اشاره نمود كه برخى از آن‌ها عبارتند از:
- تصحيح كتاب بر اساس نسخه مؤلف.
- تقطيع متن و تزئين آن با علامات متعارف و معمول در امر ويراستارى.
- اضافه عناوين به هدف تسهيل در امر مراجعه به كتاب و مطالعه آن (البته عناوين اضافه‌شده داخل كروشه [] قرار گرفته تا با مطالب مؤلف اشتباه نشود).
- استخراج آيات قرآن همراه با اشاره به مصادر اصلى احاديث، مانند كتب اربعه.
- استخراج اقوال و آراء فقهى، اصولى، لغوى، رجالى، تفسيرى، فلسفى و....
- ذكر وجه ضعف يا ترديد در احاديثى كه امام(ره) به ضعف آن تصريح نموده يا در آن‌ها ترديد داشته است؛ برحسب مبانى رجالى امام(ره).
- افزودن فهارس فنى به كتاب و..[۹]
وضعيت كتاب
فهرست‌هاى هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است كه عبارتند از: فهرست موضوعات؛ آيات؛ احاديث شريفه؛ اسماء معصومين(ع)؛ اعلام و كتب مذكور در متن. فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده محقق نيز در انتهاى جلد چهارم قرار گرفته است.
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.