فوائد الفوائد

فوائد الفوائد
پدیدآوران	ابن خزیمه، محمد بن اسحاق (نويسنده) حلوانی، طلعت (محقق)
ناشر	مؤسسه حساب. روشنفکر
مکان نشر	عربستان - جده
سال نشر	1422ق - 2001م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

فوائد الفوائد، از آثار محدث، مفسر، فقیه و شیخ‌الاسلام سلفی قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری قمری، ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه، مشهور به ابن خزیمه (223-311ق)، است که چند حدیث همراه با سند درباره مسائل گوناگون (اعتقادی، اخلاقی و فقهی) نقل می‌کند. پژوهشگر معاصر، ابومصعب طلعت بن فؤاد حُلوانی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابن خزیمه و نیز ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی کرده است.

هدف و روش

• این روایات در قالب «إملاء» (حدیث‌گویی) مطرح شده است و ابن خزیمه هیچ مقدمه‌ای (روشی و یا محتوایی) نیاورده و انگیزه‌ها، اهداف و چگونگی‌های پیدایش این اثر پنهان مانده است.
• ابومصعب طلعت بن فؤاد حُلوانی، مخاطبان کتاب حاضر را جویندگان حدیث دانسته و بعد از بیان مشخصات تک‌نسخه خطی این اثر

و کوشش‌هایی که برای تصحیح و تحقیق آن انجام داده و ذکر اسامی برخی از کتاب‌های فوائد و نویسندگان آنها، راویان هفده‌گانه سند جزء حدیثی ابن خزیمه را با اختصار معرفی کرده است.

ساختار و محتوا

• ابن خزیمه در این اثر، تعداد محدودی (فقط 14 روایت) با سند آورده و هیچ توضیح یا تحلیل و استنتاجی بر آن نیفزوده است. در این کتاب، نظم خاصی (الفبایی یا موضوعی یا...) در ذکر روایات مشاهده نشد. در پایان کتاب، سماعات نه‌گانه این روایات نیز آمده است که تأکیدی بر نقل آن است و بر املای آن دلالت می‌کند.

نمونه مباحث

• با سند از انس بن مالک نقل کرده است که گفت: ابوطلحه از امّ‌سلیم خواستگاری کرد؛ پس امّ‌سلیم گفت: ای ابوطلحه آیا نمی‌دانی خدای تو را که از زمین روییده، فلان غلام حبشی تراشیده است؟! ابوطلحه گفت: بله می‌دانم. امّ‌سلیم گفت: پس خجالت نمی‌کشی که چوبی روییده از زمین و تراشیده فلانی را می‌پرستی؟! اگر اسلام بیاوری من از تو مهریه و هیچ چیزی نمی‌خواهم تا با هم زندگی کنیم. ابوطلحه رفت و بعد از مدتی برگشت و گفت: من گواهی می‌دهم که هیچ خدایی نیست به‌جز الله و اینکه محمد(ص) فرستاده خدا است. امّ‌سلیم گفت: ای انس! ابوطلحه را به ازدواج من دربیاور.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.