فریاد آفریقا؛ سروده‌هایی از شاعران تانزانیا (سرزمین فقر و جنگل)
| فریاد آفریقا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اس. مبالا، ریچارد (نویسنده) گل‌محمدی، حسن (مترجم) |
| ناشر | گوتنبرگ |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1398 |
| شابک | 9ـ2ـ95465ـ622ـ978 |
| کد کنگره | |
فریاد آفریقا؛ سروده‌هایی از شاعران تانزانیا (سرزمین فقر و جنگل) به کوشش و گردآوری ریچارد اس. مبالا، ترجمه حسن گل‌محمدی؛ این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه‌ای از سروده‌های شاعران کشور تانزانیا است؛ سرزمین فقر و جنگل. نمونه‌هایی زیبا و دلنشین از «فریاد انسان آفریقایی». شاعران این مجموعه جوانانی هستند که در بحران استعمار و سیاست‌زدگی و سوسیالیزم و استقلال آفریقا بزرگ شده‌اند.
گزارش کتاب
این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه‌ای از سروده‌های شاعران کشور تانزانیا است؛ سرزمین فقر و جنگل. نمونه‌هایی زیبا و دلنشین از «فریاد انسان آفریقایی». شاعران این مجموعه جوانانی هستند که در بحران استعمار و سیاست‌زدگی و سوسیالیزم و استقلال آفریقا بزرگ شده‌اند. آنها دربارۀ رنج مردم تحت استعمار امپریالیست‌ها سخن می‌گویند. از ایدئولوژی‌هایی صحبت می‌کنند که آینده‌شان را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. این شاعران سؤالات و نیازهای مردم جامعه‌ای را مطرح می‌کنند که دوست دارند حداقل‌های یک زندگی معمولی را داشته باشند.
این مجموعه اشعار به صورت گلچین از میان سروده‌های گروهی از شاعران تانزانیایی انتخاب شده و نتیجۀ هم‌فکری و تلاش دسته‌جمعی آنها بوده و توسط «خانۀ انتشارات تانزانیا» چاپ و منتشر شده است. در این مجموعه اشعار مختلفی از شاعران با مضامین پیام انقلابی، مشکلات زندگی و اندیشه‌های فردی برگزیده شده است. هر کدام از این سروده‌ها در تلاشی ارزشمند برای ساختن انسان جدید با تفکر نو، نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
معیارهای انتخاب اشعار در این مجموعه بر اساس تعهد و قدرت برانگیزانندگی محتوای شعر و زیبایی و تعالی بیان آن صورت گرفته است. در حالی که همۀ شاعران این مجموعه با امپریالیسم و استعمار جدید مخالفند؛ ولی هیچ‌گونه مواضع سیاسی مشترک در سروده‌هایشان مشاهده نمی‌گردد.
این شاعران طی نشست‌های مختلف و بحث و تبادل‌نظر اشعاری را برگزیده‌اند که دارای ویژگی‌های زیر باشند: الف) به رشد و آگاهی مردم کمک کنند. هر سروده‌ای که مانع این رشد می‌شد، حذف گردیده، به‌ویژه اشعاری که القاکنندۀ یأس کامل بوده است. ب) مردم را ترغیب کند که به جامعه و مشکلاتش و وظایفی که افراد در مقابل آن دارند، با دید جدیدی نگاه کنند. پ) جامعه را دعوت به عمل کند و از شعار بپرهیزند.
هدف در این راستان این نبوده که فکر شود این اشعار کلیۀ راه‌حل‌ها را مشخص می‌کنند، بلکه هدف ایجاد یک «جرقۀ ذهنی» است در جامعه‌ای بسته. چون امروز مردم تنها معیار و ملاکی که برای قضاوت دربارۀ یک اثر هنری دارند، این است که بسنجند تا آن اثر چه راه‌حلی را برای مشکلات آنها ارائه می‌دهد.
شاعرانی که در این مجموعه شعر دارند، باور دارند ارائۀ یک راه‌حل بیش از اندازه ساده برای حل مشکلات، خطرناک‌تر از ارائه نکردن آن است؛ چون این کار مردم را به این فکر وامی‌دارد که جواب راحتی برای حل هر مسئله وجود دارد. در حالی که بعدها آنان متوجه می‌شوند که اوضاع به این سادگی‌ها هم نیست.
بسیاری از این اشعار که «فریاد درون» شاعران است، به دلیل سادگی نگارش و بیان ممکن است این تداعی را ایجاد کند که سرایندگان می‌خواهند به جای افراد جامعه فکر کنند و راه‌حل ارائه دهند. این تفکر قبول‌شدنی نیست و ریشه در خودخواهی روشنفکرانه دارد. چون شاعر روشنفکر آفریقایی معتقد است که مردم در عمل از آنها جلوترند.
با توجه به اینکه این اشعار مخاطبین مختلفی دارد؛ خوانندگان در این مجموعه با سروده‌های گوناگون با ترکیب‌های ساده و پیچیده مواجه می‌شوند که از خیال‌پردازی‌های زبانی به دور است. سرایندگان می‌خواهند کاری انجام دهند که منجر به تفکر شود نه آنکه از فرم و ظاهر زیبایی برخوردار باشد. بنابراین در این مجموعه، اشعار بر این اصول انتخاب و تهیه و تنظیم شده‌اند.
هدف نهایی این سروده‌ها، ایجاد روحیۀ عمل‌گرا، مبارزه با دشمنان داخلی و خارجی و ایجاد انگیزه و مسئولیت اجتماعی است. بنابراین هرقدر این اشعار موجب کنش و واکنش بین سرایندگان و خوانندگان شود و زمینه‌های نقد و بررسی را فراهم کند، به رسالت و تعهد خود نزدیک گردیده است. همچنین در برگردان این اشعار به زبان فارسی، محور کار بر اساس انتقال محتوایی شعر نهاده است تا ترجمۀ لفظی واژه‌ها و کلمات.
یک روز دیدگان تو باز خواهد شد
و ذهن تو خواهد آموخت
گوش‌های تو خواهد شنید
و قلبت احساس خواهد کرد
با درد و سرافکندگی
خواهی آموخت که چه هستی؟
هنگامی که دریایی که هستی
دیگر بر من نظر نخواهی کرد
زیرا خود را نخواهی پسندید
«جووانی ام ویکوسا»[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات