فاس، شهر اسلام
فاس، شهر اسلام، اثر تیتوس بورکهارت است که از متن انگلیسی با عنوان "Fes, city of Islam" توسط مهرداد وحدتی دانشمند، به فارسی برگردانده شده است. این کتاب، به بررسی فاس بهعنوان یک «شهر اسلامی» میپردازد و هدف آن درک عمیق از تاریخ، فرهنگ و معنویت این شهر است.
| فاس، شهر اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بورکهارت، تیتوس (نويسنده) وحدتی دانشمند، مهرداد (مترجم) |
| ناشر | حکمت ** سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران. مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1389ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-8713-59-6 |
| موضوع | فاس - تاریخ - فاس - سیر و سیاحت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1 /ف2ب9 329 DT |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اهمیت کتاب
نویسنده با رویکردی معرفتشناسانه، به جنبههای مختلف هنر اسلامی و تمدن سنتی میپردازد و فاس را شهر اسلام توصیف میکند. بهطور کلی، این کتاب همچون فرشی نفیس از تاریخ، فرهنگ و معنویت بافته شده است که هر نقش آن، شما را به عمق روح شهر فاس میبرد و از دریچه حکمت جاودان به درک یکپارچگی تمدن اسلامی در این شهر کمک میکند.
ساختار
کتاب، مشتمل است بر فهرست تصاویر، پیشگفتار، هشت فصل، پسگفتار، پانوشتها، منابع، طراحیهای بورکهارت و نمایه.
محتوا
برداشتی کلی از کتاب: کتاب «فاس، شهر اسلام»، یک کاوش عمیق و چندوجهی در ابعاد مختلف شهر فاس است، با تمرکز بر اینکه چگونه این شهر بازتابدهنده اصول و ارزشهای تمدن اسلامی است. بورکهارت با رویکردی سنتگرایانه، معنای درونی و حکمت جاودان را در پشت ظواهر تاریخی و کالبدی شهر آشکار میکند. این کتاب، فاس را نهتنها یک مکان جغرافیایی، بلکه نمادی از یک جهانبینی کامل اسلامی میداند. از منظر بورکهارت، معماری، سازمان اجتماعی، علم و زندگی معنوی فاس همگی تجلیبخش یکپارچگی و هماهنگی تمدن اسلامی هستند.
بخشهای مختلف کتاب:
- پیشگفتار: این بخش، از مارتین لینگز است که توضیحی کوتاه پیرامون کتاب حاضر داده است[۱]؛ البته قبل از پیشگفتار و بعد از فهرست تصاویر، «مقدمهگونهای»، به قلم فائز دینپرست، مشتمل بر توضیحی پیرامون معماری اسلامی، شهر فاس، مؤلف کتاب و اثر وی ذکر شده است.
- فصل اول (فاس): به معرفی شهر فاس، محیط طبیعی آن و ویژگیهای خاص این شهر اسلامی میپردازد[۲].
- فصل دوم (مدینه و بادیه): رابطه بین شهرنشینی و بادیهنشینی و تأثیرات متقابل فرهنگی آنها را در تاریخ مغرب بررسی میکند[۳].
- فصل سوم (خلافت): به مفهوم خلافت در اسلام، ویژگیهای حکومت اسلامی و تفاوت آن با حکومتهای غربی میپردازد[۴].
- فصل چهارم (شهری که یکی از اولیا پی افکند): به بنیانگذاری شهر فاس توسط ادریس دوم و جایگاه روحانی این شهر مقدس میپردازد[۵].
- فصل پنجم (خانه): معماری خانههای سنتی فاس، ویژگیهای آنها و نمادگرایی پنهان در طراحی آنها را شرح میدهد[۶].
- فصل ششم (علم سنتی): به بررسی علوم سنتی اسلامی، تفاوت آن با علم مدرن، نقش دانشگاهها و مدارس و اهمیت حکمت در جامعه اسلامی میپردازد[۷].
- فصل هفتم (سلسله زرین): به سلسلههای عرفانی و تصوف در مغربزمین، بهویژه در فاس و نقش شیوخ و اولیا در انتقال معارف روحانی میپردازد[۸].
- فصل هشتم (هجوم دنیای متحد): به تأثیرات نفوذ غرب و تمدن مدرن بر جهان اسلام و شهر فاس و چالشهای ناشی از آن برای جامعه سنتی میپردازد[۹].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.