علل الاحادیث فی کتاب الصحیح لمسلم بن الحجاج
علل الأحاديث في كتاب الصحيح لمسلم بن الحجاج، نوشته ابوالفضل محمد بن احمد بن محمد بن عمار جارودی هروی شهید (متوفای 317ق)، از عالمان حدیثشناس، است. این کتاب، توسط علی بن حسین بن علی بن عبدالحمید حلبی اثری، تحقیق شده است.
| علل الاحادیث فی کتاب الصحیح لمسلم بن الحجاج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عمار، ابوالفضل (نويسنده) حلبی اثری، علی (محقق) |
| سال نشر | 1412ق - 1991م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ھ4ع8 110/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این کتاب، از جمله نفیسترین و قدیمیترین کتابهای علل است که پیرامون صحیحین نوشته شده است؛ چراکه طبقه مؤلف آن، از طبقه دارقطنی و ابومسعود دمشقی که مشهورترین کسانی هستند که پیرامون علل احادیث صحیحین سخن گفتهاند، پیشتر است[۱]. نویسنده در این کتاب، سیوشش حدیث را مورد بررسی قرار داده است[۲]. در پایان کتاب نیز شش حدیث مرتبط با مباحث کتاب آمده که جزو کتاب نبوده و توسط ناسخ به آن افزوده شده است. محقق با علم به این امر به جهت از دست نرفتن این بخش از مطالب، آن را در قالب ذیل کتاب آورده است[۳].
این کتاب، مورد ستایش برخی از عالمان قرار گرفته و گروهی از آنان مانند حافظ بیهقی، ابن طاهر مقدسی، ابن حجر، ابن رجب و دیگران، از آن نقل کردهاند[۴].
نویسنده در آغاز هریک از احادیث نخست با ذکر عبارت «وجدت فيه...»، حدیث مورد بحث را از کتاب صحیح مسلم آورده، سپس نظر خود را پیرامون آن، از جهت سند و محتوا و راوی بیان کرده است و به طرق مختلف آن اشاره نموده است[۵].
از جمله ویژگیهای کتاب، پرداختن نویسنده به احادیثی است که پیش از آن مورد بررسی قرار نگرفته و همچنین وجود سه حدیث در این کتاب که از مسلم دانسته شده و در بعضی نسخ دیده نشده است. همچنین جرح و تعدیل برخی راویان در این کتاب از فواید آن شمرده شده است که در حقیقت امکانی را برای عالمان فراهم ساخته تا در زمان بروز اختلاف در مورد راویان، ترجیح یکی از آنها را میسر سازد. ضمن اینکه اشاره نویسنده به بسیاری از طرق یا روایات یا اسناد مربوط به تعدادی از احادیث از مزیتهای آن شمرده شده است[۶].
محقق، با مقابله کتاب با نسخه اصلی، به ضبط متن پرداخته و احادیث آن را نیز شمارهگذاری نموده است. وی مقدمهای مشتمل بر مطالبی در آشنایی با علم علل حدیث، اهمیت آن و ارزش کتاب ذکر کرده و فهرستهای فنی را در پایان کتاب به آن افزوده است. وی همچنین در پاورقی کتاب، تعلیقاتی را بر احادیث نقدشده ذکر کرده و تلاش نموده با آوردن شواهد و طرق مختلف به دفاع از احادیث صحیح مسلم بپردازد. محقق در مواردی متعرض سخنان نویسنده شده و موافقت یا مخالفت خود را با آنها ابراز کرده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.